Biblia
zbiór świętych ksiąg judaizmu i chrześcijaństwa / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Biblia?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Biblia (stgr. βιβλίον, biblion – zwój papirusu, księga; l.m. βιβλία, biblia – księgi), Pismo Święte – wspólna nazwa (hiperonim) różnych dzieł literackich, zwanych kanonami. Łączy je znaczna część wspólna i to, że są otoczone kultem religijnym: judaizm, chrześcijaństwo i niektóre inne religie abrahamowe uznają swoje kanony za Słowo Boże – objawienie natchnione przez Boga.
![]() |
Zobacz też: inne znaczenia. |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Torah2.jpg/320px-Torah2.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Lxx_Minorprophets.gif/320px-Lxx_Minorprophets.gif)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Bible.malmesbury.arp.jpg/640px-Bible.malmesbury.arp.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Gutenberg_Bible.jpg/640px-Gutenberg_Bible.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Hebrew_Pentateuch_%28The_S.S._Teacher%27s_Edition-The_Holy_Bible_-_Plate_VIII%29.jpg/320px-Hebrew_Pentateuch_%28The_S.S._Teacher%27s_Edition-The_Holy_Bible_-_Plate_VIII%29.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wycliffe_John_Gospel.jpg/320px-Wycliffe_John_Gospel.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Codex_alexandrinus.jpg/320px-Codex_alexandrinus.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Ma%C5%82ecki-Biblia_kr%C3%B3lowej_Zofii-polona.pl-0418.jpg/640px-Ma%C5%82ecki-Biblia_kr%C3%B3lowej_Zofii-polona.pl-0418.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/1593_New_Testament_title_page_-_Jakub_Wujek.jpg/320px-1593_New_Testament_title_page_-_Jakub_Wujek.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Biblia_Gda%C5%84ska.jpg/640px-Biblia_Gda%C5%84ska.jpg)
Dwa główne znaczenia Biblii – grupy kanonów – to:
- Biblia hebrajska – Tanach;
- Biblia chrześcijańska – treść Biblii hebrajskiej zalicza do Starego Testamentu i zawiera też Nowy Testament[1]. Poszczególne odłamy i tradycje różnią się zestawem świętych ksiąg.
Teksty włączane do Biblii powstawały przez większość I tysiąclecia p.n.e. i w I wieku n.e., w językach hebrajskim, aramejskim i w greckim (w formie koinè, gr. κοινὴ). W IV w. pojawiły się ściśle określone kanony ogłaszane na synodach; w czasach nowożytnych pojawiły się inne – reformacja uznała część kanonu katolickiego za apokryfy, a prawosławie uznało szerszą pulę.
Autorstwo Biblii jest w dużym stopniu anonimowe, choć legendy i tradycje przypisują część Biblii hebrajskiej Mojżeszowi, a Nowy Testament był prawdopodobnie pisany przez apostołów i ich uczniów, co sugerują nie tylko tytuły poszczególnych tekstów.
Biblie to dzieła wielogatunkowe i wielorodzajowe – zawierają narracje, np. mity kosmogoniczne i kroniki, jak również poezję, np. psalmy.
Biblie i pokrewne teksty bada biblistyka.