Bastnazyt (bastenzyt, bastnezyt, hamartyt[1]) – minerał z gromady węglanów, niekiedy zaliczany do grupy halogenków. Należy do minerałów rzadkich.
 | |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Inne nazwy |
Bastenzyt, Hamartyt |
|---|---|
| Skład chemiczny |
fluorowęglan ceru (Ce[F/CO3]) |
| Twardość w skali Mohsa |
4–4,5 |
| Przełam |
nierówny |
| Łupliwość |
niewyraźna |
| Układ krystalograficzny |
trygonalny |
| Gęstość minerału |
4,9–5,2 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
żółta, żółtobrunatna, brunatna, czasami bezbarwna |
| Rysa |
biała |
| Połysk |
szklisty, tłusty |
Nazwa pochodzi od złoża Bastnäs koło Riddarhyttan w Västmanlandzie, w Szwecji[2].
Oprócz form podstawowych, na drodze diadochii tworzy wiele odmian, zawierających takie pierwiastki jak neodym, dysproz, europ czy lutet. Odmiany najczęściej występujące to:
Właściwości
Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju tabliczkowym (nieco wydłużone). Występuje w skupieniach zbitych ziarnistych.
Występowanie
Jest składnikiem pegmatytów i utworów hydrotermalnych. Bywa spotykany w skarnach i karbonatytach. Współwystępuje z cerusytem, allanitem, monacytem, barytem, fluorytem, burbankitem, ankylitem.
Miejsca występowania: Niemcy – Schwarzwald, Szwecja – Riddarhyttan, USA – Kalifornia, Kolorado, Nowy Meksyk, Rosja – Ural, Madagaskar, RPA.
W Polsce – został stwierdzony na Dolnym Śląsku (Żółkiewka), w okolicach Suwałk (rozpoznany w rdzeniu wiercenia Tajno).
Zastosowanie
- ważne źródło ceru i innych metali ziem rzadkich
- ceniony kamień kolekcjonerski
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
