Aszur-bel-niszeszu

Aszur-bel-niszeszu - król Asyrii w latach 1417-1409 p.n.e., syn i następca Aszur-nirari II; współczesny Kara-indaszowi, kasyckiemu królowi Babilonii, z którym zawrzeć miał traktat pokojowy. Wiadomo, że prowadził prace budowlane przy murach obronnych miasta Aszur.

Autografia inskrypcji Aszur-bel-niszeszu z jednego z jego glinianych stożków odnalezionych w mieście Aszur. Trzy pierwsze linijki tej inskrypcji brzmią: „Aszur-bel-nisze[szu], zarządca boga Aszura, [s]yn Aszur-nirari, zarz[ądcy boga Aszur]a”^[1].

Imię

Akadyjskie imię tego władcy, brzmiące Aššur-bēl-nišēšu^[1][2][3], znaczy „Aszur jest panem swego ludu”^[3]. W transliteracji z pisma klinowego zapisywane jest ono w formie ^da-šùr-EN-ni-še-šu (w jego własnej inskrypcji i inskrypcjach jego syna Eriba-Adada I)^[1][4] bądź ^maš-šur-EN-UN.MEŠ-šú (w Asyryjskiej liście królów^[3] i Kronice synchronistycznej^[5]).

Tytulatura

W swej własnej inskrypcji z miasta Aszur władca ten nosi tytuł „zarządcy/namiestnika (boga) Aszura” (ÉNSI ^da-šùr)^[1].

Pochodzenie i rodzina

Asyryjska lista królów jako poprzedników Aszur-bel-niszeszu na tronie Asyrii wymienia jego ojca Aszur-nirari II i dziada Enlil-nasira II^[2]. Sam Aszur-bel-niszeszu w swych własnych inskrypcjach nazywa siebie „synem Aszur-nirari” (DUMU ^da-šùr-né-ra-ri)^[1]. Zgodnie z Asyryjską listą królów następcą Aszur-bel-niszeszu miał być jego syn Aszur-rem-niszeszu, ale ten w swej własnej zachowanej inskrypcji też nazywa siebie „synem Aszur-nirari” (DUMU ^da-šùr-né-ra-ri)^[6], co wskazuje, że musiał być bratem, a nie synem Aszur-bel-niszeszu. Synem Aszur-bel-niszeszu był Eriba-Adad I, jeden z późniejszych władców asyryjskich, który we własnych inskrypcjach nazywa siebie „synem Aszur-bel-niszeszu”^[4]. Kopie B i C Asyryjskiej listy królów również nazywają Eriba-Adada I „synem Aszur-bel-niszeszu”, podczas gdy kopia A nazywa go błędnie „synem Aszur-rem-niszeszu”^[2].

Panowanie

Według Asyryjskiej listy królów Aszur-bel-niszeszu panować miał przez 9 lat^[2], a uczeni datują te rządy na lata 1417-1409 p.n.e.^[3][7]. Kronika synchronistyczna czyni go współczesnym Kara-indasza, kasyckiego króla Babilonii, z którym zawrzeć miał traktat pokojowy:

Król Kara-indasz z Karduniasz i król Aszur-bel-niszeszu z Asyrii osiągnęli obopólne porozumienie i razem złożyli przysięgę (dotyczącą) w szczególności sprawy tej granicy^[5]

fragment z Kroniki synchronistycznej

W Aszur odkryto liczne stożki gliniane z inskrypcją budowlaną Aszur-bel-niszeszu dotyczącą jego prac budowlanych przy murach obronnych tego miasta (rejon tzw. „Nowego Miasta”)^[1][8].

Przypisy

1. Grayson A.K., Assyrian Rulers ..., s. 99-100.
2. Grayson A.K., Königslisten ..., s. 108-109.
3. Åkerman K., Aššur-bēl-nišēšu, w: Radner K. (red.), The Prosopography ..., s. 171.
4. Grayson A.K., Assyrian Rulers ..., s. 107-108.
5. Glassner J.-J., Mesopotamian ..., s. 176-177.
6. Grayson A.K., Assyrian Rulers ..., s. 101.
7. Grayson A.K., Königslisten ..., s. 127.
8. Grayson A.K., Assyrian Royal ..., s. 38.

Bibliografia

• Åkerman K., Aššur-bēl-nišēšu, w: Radner K. (red.), The Prosopography of the Neo-Assyrian Empire, t. 1/I (A), 1998, s. 171.
• Glassner J.-J., Mesopotamian Chronicles, Society of Biblical Literature, Atlanta 2004.
• Grayson A.K., Assyrian Royal Inscriptions, tom I (From the Beginning to Ashur-resha-ishi I), seria Records of the Ancient Near East (RANE), Otto Harrassowitz, Wiesbaden 1972.
• Grayson A.K., Assyrian Rulers of the Third and Second Millennia BC (to 1115 BC), tom I z serii The Royal Inscriptions of Mesopotamia. Assyrian Periods (RIMA 1), University of Toronto Press 2002.
• Grayson A.K., Königslisten und Chroniken. B. Akkadisch, w: Reallexikon der Assyriologie, tom VI (Klagesang-Libanon), Walter de Gruyter, Berlin - New York 1980-83, s. 86-135.