Loading AI tools
kompozytor estoński Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Arvo Pärt (ur. 11 września 1935 w Paide) – estoński kompozytor muzyki chóralnej i instrumentalnej.
 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Gatunki | |
| Zawód | |
| Odznaczenia | |
       | |
| Strona internetowa | |
Studiował w konserwatorium w Tallinnie pod kierunkiem Heino Ellera.
Początkowo komponował w stylu neoklasycystycznym, następnie eksperymentował z awangardą.
Po okresie przerwy stworzył oryginalny styl „tintinnabuli” (łac. dzwonek), którego nazwa pochodzi od podobieństwa muzyki do grających dzwonków. To podejście kompozytor tłumaczy następująco: Odkryłem, że wystarczy mi, gdy pięknie zagrana jest pojedyncza nuta. Ona sama, albo cichy rytm, albo moment ciszy – przynoszą mi wytchnienie[1].
Twórczość Arvo Pärta nie reprezentuje (jak niektórzy uważają błędnie) nurtu zwanego minimalizmem. Nawiązuje natomiast do hezychii (z gr. uciszenie), praktyk medytacyjno-ascetycznych mnichów ze Świętej Góry Atos. Twórczość ta oparta jest na redukcjonizmie mającym na celu stworzenie atmosfery kontemplacji właściwej dla tekstów, którymi kompozytor się posługuje, czyli najczęściej należącymi do religii i liturgii rzymskokatolickiej. Jak sam kompozytor mówi, muzyka ta ma więcej wspólnego z wielowiekową tradycją chorału gregoriańskiego i polifonii renesansowej, niż z twórczością minimalistów amerykańskich, takich jak Steve Reich. Jednocześnie w warstwie estetycznej bliska jest założeniom koncepcji minimalistycznych, obecnych w nurcie XX-wiecznego nurtu „minimalizmu duchowego” (Sofija Gubajdulina, John Tavener, Henryk Mikołaj Górecki), także pojawiających się w twórczości kompozytorów amerykańskich (Morton Feldman). Najprostsze formy muzyczne i skromne instrumentarium tworzą muzykę pełną pokory, a zarazem czystą i szlachetną. Dzieło Estończyka przeniknięte jest na wskroś subtelną metafizyką, stając się źródłem doznań mistycznych.
Laureat m.in. Wielkiej Nagrody Kulturalnej Stowarzyszenia Estońskiego w Sztokholmie (1983) oraz Nagrody im. Herdera przyznawanej przez Uniwersytet Wiedeński (2000). W 2008 został laureatem prestiżowej duńskiej Nagrody Fundacji Muzycznej Léonie Sonning.
W roku 2009 wydana została płyta In Principio, zawierająca kompozycje napisane w latach 1989–2005. Jedna z nich, „Cecilia, Vergine Romana”, została pierwszy raz zaprezentowana w Turynie z okazji igrzysk olimpijskich w 2006 roku.
Odznaczony estońskim Orderem Herbu Państwowego II (1998) i I Klasy (2006)[2], Komandorią francuskiego Orderu Sztuki i Literatury (2001)[2], Legią Honorową (2011)[3], austriackim Krzyżem Oficerskim za Naukę i Sztukę (2008)[4] oraz łotewskim Krzyżem Uznania II Klasy (2019)[5]. W 2016 roku otrzymał medal Per Artem ad Deum, przyznawany przez Papieską Radę ds. Kultury[6]. W listopadzie 2018 został uhonorowany Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[7] oraz tytułem doctor honoris causa Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina[8]. W 2023 roku został laureatem Polar Music Prize[9].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
