Inicjatorem założenia rolniczej szkoły wyższej na terenie Galicji było powstałe w 1845 roku Galicyjskie Towarzystwo Gospodarskie (GTG) i jej prezes Leon Ludwik Sapieha. Na ten cel zakupiono 1 listopada 1853 oddalony o 8km od rogatki żółkiewskiej Lwowa, folwark Dublany (707 mórg=407 ha)[1]. 9 stycznia 1856 powstała tam prywatna (średnia 3-letnia) Szkoła Gospodarstwa Wiejskiego, a w 1858 otwarto tam Wyższą Szkołę Rolniczą w Dublanach. W tym czasie szkoła posiadała już muzeum przyrodnicze, bibliotekę, kolekcję minerałów i modeli roślin, aparaturę chemiczną i przybory miernicze oraz, jako tymczasowy, budynek szkolny obliczony na trzydziestu słuchaczy, w planach była budowa nowego dla stu uczniów[1]. W Statucie Organicznym Szkoły z 1868 r. poza generalnymi zasadami funkcjonowania szkoły podkreślono, że absolwent musi mieć opanowane metody samodzielnego uczenia się i umiejętność dalszego rozwoju zawodowego. Znajdował się w nim także zakaz jakichkolwiek akcji politycznych, jak również palenia cygar i fajki, a nawet gry w karty[1]. Do 1872 trzyletni kurs nauczania obejmował zajęcia teoretyczne i praktyczne w dziedzinie produkcji roślinnej i zwierzęcej oraz zarządzania gospodarstwem. Kandydatów przyjmowano z ukończonymi niższymi klasami szkoły średniej. W 1872 wprowadzono nowy program, przewidujący dwuletni kurs nauczania, ale dla kandydatów z maturą gimnazjalną[2]. W latach 1856–1878 w szkole pracowało w sumie 31 profesorów i wykładowców, w tym czasie kształciła ona 721 słuchaczy, z czego połowa bo 423, pochodziła z rodzin ziemiańskich[1].
Od roku 1876 została przejęta i odtąd prowadzona przez galicyjski Wydział Krajowy od 1878 pod nazwą Krajowej Szkoły Rolniczej w Dublanach. Od tego roku nauka w szkole trwała trzy lata. W 1901 roku decyzją ministra rolnictwa Austrii uczelni nadano status akademii i nazwę Akademia Rolnicza w Dublanach. Nie udało się jej natomiast otrzymać prawa doktoryzowania i habilitowania – do końca jej istnienia szkołę kończono z tytułem agronoma. Zadaniem Akademii według statutu z 1901 nadanego przez Wydział Krajowy było oprócz kształcenia przyszłych właścicieli, dzierżawców, administratorów majątków i drobnych posiadaczy ziemskich przygotowanie absolwentów do pracy naukowej. Trzyletni plan studiów zawierał przedmioty podstawowe, specjalistyczne i pomocnicze. Wykłady uzupełniał materiał demonstracyjny, ćwiczenia laboratoryjne, zajęcia praktyczne w uczelnianym folwarku oraz wyjazdy do wzorowych gospodarstw rolnych, młynów, mleczarni, piekarni, niektórych fabryk, na targi i wystawy[1]. Według źródeł amerykańskich w 1906 roku na Akademii pracowało 27 profesorów wykładających: rolnictwo, meteorologię, fizykę i chemię zaś studiowało w niej 82 studentów. Biblioteka szkoły liczyła 6850 woluminów[3]. Przed wybuchem I wojny światowej na Akademię w Dublanach zapisywało się blisko 150 studentów rocznie, w większości z Królestwa Kongresowego. Ogółem w latach 1856–1914 szkołę ukończyło 1360 absolwentów[2].
Akademia mieściła się w jednopiętrowym budynku, zwanym „gmachem głównym”, który został wzniesiony w roku 1888. Mieściły się w nim sale wykładowe, gabinety profesorskie, parę sal ćwiczeniowych i kancelaria. W pozostałych, wybudowanych w 1900 roku mieściły się laboratoria chemii rolnej, gleboznawstwa, technologii rolniczej, a także stacja chemiczno-rolnicza oraz „internat” („dom mieszkalny słuchaczów” – pisownia oryginalna). Istniał także Ogród Botaniczny ze szklarnią i okazałym stawem.
Po wybuchu I wojny światowej Akademia przerwała pracę. Jej działalność wznowiono w 1916[2]. Jednak z powodu znacznych zniszczeń w czasie wojny polsko-ukraińskiej w 1919 zajęcia powtórnie przerwano. Ze względu na wspomniane zniszczenia zabudowy Akademii w listopadzie 1919 została przyłączona do Politechniki Lwowskiej wraz z Wyższą Szkołą Lasową we Lwowie (do 1909 Krajowa Szkoła Gospodarstwa Lasowego we Lwowie). Z obydwu uczelni w wyniku rozporządzenia Rady Ministrów z 8 listopada 1919 na Politechnice Lwowskiej utworzono osobny Wydział Rolniczo-Leśny[4]. Wówczas studia leśne odbywały się we Lwowie, natomiast rolnicze w Dublanach.
W latach okupacji sowieckiej 1939–1941 ośrodek w Dublanach działał w ramach Lwowskiego Instytutu Politechnicznego. Po zajęciu Lwowa przez armię niemiecką uczelnia przestała działać, od kwietnia 1942 zaczęto tworzyć nową szkołę, a w sierpniu 1942 rozpoczęły się państwowe rolnicze kursy zawodowe, z niemieckim językiem wykładowym.
Po II wojnie światowej na bazie uczelni decyzją Rady Ministrów ZSRR 30 września 1946 utworzono Lwowski Instytut Rolno-Gospodarczy. Na jego bazie decyzją Rady Ministrów Ukrainy 5 września 1996 utworzono Państwowy Lwowski Uniwersytet Rolniczy, obecnie Lwowski Narodowy Uniwersytet Rolniczy.
Stanisław Grabski – polski polityk, ekonomista, poseł na Sejm Ustawodawczy oraz I kadencji w II RP,
Emil Godlewski – polski botanik, chemik rolny, twórca polskiej szkoły fizjologii roślin, profesor
Stanisław Goliński – polski botanik, asystentem przy katedrze botaniki AR w Dublanach
Marian Górski – polski chemik rolny i gleboznawca, kierownik stacji chemiczno-rolniczej i Stacji torfowej na Akademii Rolniczej w Dublanach, rektor Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, profesor
Stanisław Jełowicki – polski zootechnik, kierownik Zakładu Hodowli Owiec na AR w Dublanach
Adolf Joszt – polski profesor technologii chemicznej, prekursor biotechnologii i ochrony środowiska, kierownik Stacji fermentacyjnej w Akademii Rolniczej w Dublanach
Zygmunt Kahane – polski zoolog, profesor hodowli ogólnej, zoologii ogólnej, anatomii, fizjologii i histologii zwierząt oraz hodowli szczegółowej konia w Wyższej Szkole Rolniczej w Dublanach
Maksymilian Żelkowski – polski agronom, wykładowca teorii i praktyki rolnictwa, a także arytmetyki i geometrii w Wyższej Szkole Rolniczej w Dublanach, profesor
Marian Górski – chemik rolny i gleboznawca, kierownik stacji chemiczno-rolniczej i Stacji torfowej na Akademii Rolniczej w Dublanach, rektor Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego
Maria Radomska, Nasze korzenie –Dublany, w: Dzieje Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, pod red. Andrzeja Koteckiego, Tadeusza Szulca, Jakuba Tyszkiewicza, Wrocław 2011, s. 12–22.
Regina Chomać-Klimek, Szkoła Rolnicza w Dublanach, [w:] Encyklopedia historii gospodarczej Polski do 1945 roku, t. 2, red. M. Kamler, Warszawa 1981, s. 363.
Regina Chomać-Klimek, Szkoła Rolnicza w Dublanach, [w:] Encyklopedia historii gospodarczej Polski do 1945 roku, t. 2, red. Marcin Kamler, Warszawa 1981, s. 363
