Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Aśwaghosza, skr. Aśvaghoṣa, devanāgarī: अश्वघोष (dosł. Mający głos (ghoṣa), jak koń (aśva), chiń. 馬鳴菩薩 pinyin: Mǎmíng púsà, dosł. Bodhisattwa Koniogłosy; tyb. སློབ་དཔོན་དཔའ་བོ sLob-dpon dpa'-bo) (ur. 80?, zm. 150 n.e.?) – indyjski filozof-poeta.
Urodził się w Indiach wschodnich, w mieście Saketa, w rodzinie bramińskiej. Saketa w czasach Buddy była uważana za jedno z sześciu najwspanialszych miast Indii i znajdowała się w kraju Kośala, za czasów Aśwagoszy w królestwie Ajodhja. Aśwaghosza był z początku studentem niebuddyjskich nauk, ale po przegranej debacie z Parśwą (Pārśva) nawrócił się na buddyzm. Gdy Ajodhja przegrała wojnę z królestwem Kuszanów (chiń. Guishuang, 貴霜) , Aśwaghosza został oddany w ramach trybutu wojennego królowi Kaniszce (po kuszańsku: Κανηϸκι, chiń.: 迦腻色伽 Jianisejia), który panował ok. 78 – 102 lub 121 – 151 n.e.[1] Został jego religijnym doradcą, a także wybitnym kaznodzieją buddyjskim, m.in. instrumentalnym w kwestii propagowania buddyzmu wzdłuż Szlaku Jedwabnego w Azji Środkowej i Chinach. Według legendy wówczas uzyskał imię "Aśwaghosza", gdy nawet wygłodzone konie słuchały jego kazań, zamiast jeść paszę. Życie Aśwaghoszy zakończyło się w Puruszapurze w ówczesnych Indiach zachodnich (dziś: Peszawar (urdu: پشاور; pasztuński: پښور), w Pakistanie, nad granicą z Afganistanem)[2],
Uważa się, że był pierwszym dramaturgiem sanskryckim. Jest też uznawany za największego, po Kalidasie (skr. Kālidāsa, devanāgarī: कालिदास), poetę indyjskiego. Aśwaghosza spopularyzował dworski styl poezji epickiej kavya (skr. kāvya). Najdawniejsze teksty poezji kavya, które przetrwały do dzisiaj, są jego autorstwa[3].
Napisał poemat epicki opisujący żywot Buddy, nazywany Czyny Buddy (skr. Buddhacarita; devanagari बुद्दचरित; chiń: 佛所行讚 pinyin Fó suǒxíng zàn' ang. Acts of the Buddha)[4]. Z pierwotnych 28 pieśni, zachowanych w przekładach tybetańskim i chińskim[5], zachowało się w sanskrycie tylko trzynaście i pół, obejmujące okres od przepowiedni dotyczących narodzin księcia Suddharthy aż do osiągnięcia przezeń przebudzenia[6].
Jego autorstwa jest również Saundaranandakavya (Poemat o pięknym Nandzie), znany tylko w wersji sanskryckiej (zachowany w całości) poemat w stylu kavya (skr. kāvya) na temat nawrócenia Nandy (przyrodniego brata Buddy), które umożliwiło jego wyzwolenie. Pierwsza połowa dzieła opisuje życie Nandy, druga natomiast zawiera opisy buddyjskich doktryn i praktyk ascetycznych[7].
Przypisuje się mu także opracowanie sanskryckiego zbioru dżatak pt. Sūtrālaṅkara .
W tradycji chińskiej uważa się go za autora wpływowego w tradycji mahajany tekstu buddyjskiego Przebudzenie wiary w mahajanie (skr. Mahāyānaśraddhotpādaśāstra, chiń. Dacheng qixin lun 大乘起信論). Jednak w opinii większości badaczy dzieło to jest późniejszym apokryfem chińskim[8][9],
Jest uznawany za 12. patriarchę medytacyjnej linii buddyzmu (skt dhjana, chin. chan).
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
