5 Brygada Jazdy

5 Brygada Jazdy (5 BJ) – wielka jednostka jazdy Wojska Polskiego II RP.

5 Brygada Jazdy

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1919
Rozformowanie	1921
Tradycje
Kontynuacja	V Brygada Jazdy[1]
Dowódcy
Pierwszy	płk Stefan Suszyński
Działania zbrojne
wojna polsko-bolszewicka
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Rodzaj wojsk	Jazda
Podległość	Dywizja Jazdy (II RP)

Formowanie i zmiany organizacyjne

W maju 1919 Ministerstwo Spraw Wojskowych w porozumieniu z Naczelnym Dowództwem Wojska Polskiego zaplanowało sformowanie pięciu brygad jazdy. W lipcu 1919 rozpoczęło się formowanie 5 Brygady Jazdy w składzie 2 p szwol., 1., i 3 pułk ułanów oraz 5 dywizjon artylerii konnej. Na dowódcę brygady wyznaczony został francuski pułkownik Colbert^[2].

Sformowana w rejonie Kozowej w Małopolsce Wschodniej w czerwcu 1919 roku. Działała w składzie w składzie: 1 i 9 p.uł. oraz 1 bateria 2 dak. Do sierpnia podlegała dowódcy 6 Armii, a do października walczyła na Froncie Wołyńskim. Zimą 1920 roku wzięła udział w zajęciu Pomorza^[3]. Przy planowaniu wiosennej ofensywy na Ukrainie, w kwietniu 1920 doraźnie dla celów taktycznych zorganizowano Dywizję Jazdy pod dowództwem gen. Jana Romera w składzie: 4 Brygada Jazdy płk. Sulimirskiego i 5 Brygada Jazdy płk. Romana Pasławskiego^[4]. W połowie lipca 1920 w ramach reorganizacji została rozwiązana, następnie w październiku 1920 roku odtworzona^[3].

W czerwcu 1921 roku, na bazie odtworzonej 5 Brygady Jazdy w DOK V, sformowana została V Brygada Jazdy z miejscem postoju dowództwa w Krakowie. Brygada nawiązywała tradycjami do wojennej 5 BJ^[1].

Struktura organizacyjna

VII 1919[2]	przed wyprawą kijowską[5]	X 1920[6]
dowództwo brygady
2 pułk szwoleżerów		bez oddziałów
1 pułk ułanów
3 p.uł.	16 pułk ułanów
5 dak	dak (1/5 dak i 1/7 dak)

Obsada personalna dowództwa

Dowódcy brygady

• płk Colbert^[2]
• płk Stefan Suszyński (od 23 VIII 1919 -)^[2].
• płk Roman Pasławski (był IV 1920)?^[4].
• ppłk Władysław Oksza-Orzechowski^[5] (VI 1920)^[2]

Pomocnik dowódcy brygady

• płk Rudolf Alzner (od 22 III 1921^[7])

Przypisy

1. Wielecki 1992 ↓, s. 24.
2. Wyszczelski 2006 ↓, s. 130.
3. Wielecki 1992 ↓, s. 19.
4. Wyszczelski 2006 ↓, s. 132.
5. Stachiewicz 1925 ↓, zał.
6. Wielecki 1992 ↓, s. 21.
7. Stefan Jacek Dembiński. [w:] Kolekcja Generałów i Osobistości, sygn. I.480.98, s. 187 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-04-22].

Bibliografia

• "Księga jazdy polskiej", pod protektoratem marsz. Edwarda Śmigłego–Rydza. Warszawa 1936. Reprint, Bellona Warszawa 1993
• MirosławM. Giętkowski MirosławM., Artyleria konna Wojska Polskiego 1918-1939, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2001, ISBN 83-7174-823-X, OCLC 69505837. Brak numerów stron w książce
• Henryk Wielecki: Wojsko Polskie 1921-1939. Warszawa: Wydawnictwo Crear, 1992. ISBN 83-900345-0-7.
• Lech Wyszczelski: Wojsko Polskie w latach 1918–1921. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2006. ISBN 83-89729-56-3.
• Dowódcy dywizji i brygad jazdy/kawalerii...
• Julian Stachiewicz: Działania zaczepne 3 armji na Ukrainie. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1925.