41 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego

41 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego (41 plm) – oddział lotnictwa myśliwskiego ludowego Wojska Polskiego i Sił Zbrojnych RP.

41 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1952
Rozformowanie	2000
Tradycje
Święto	22 kwietnia[1]
Dowódcy
Pierwszy	mjr pil. Aleksander Babunow
Organizacja
Numer	JW 4976[2]
Dyslokacja	Malbork
Rodzaj wojsk	Wojska lotnicze
Podległość	9 Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego 4 Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego

MiG-15

MiG-21

Pułk bazował na lotnisku Malbork^[3] i posiadał lotnisko zapasowe w m. Wdzydze oraz RLP oddalony ok. 5 km w m. Lasowice^{[uwaga 1]}

Formowanie i zmiany organizacyjne

Pułk sformowany został na lotnisku w Malborku 1 czerwca 1952 roku^{[uwaga 2]}. Etat nr 6/165 przewidywał 290 żołnierzy^[3]. Wszedł w skład 9 Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego.

W roku 1990 pułk został podporządkowany dowódcy 2 Korpusu Obrony Powietrznej w Bydgoszczy^[3].

W 2000 roku 41 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego został rozformowany^{[uwaga 3]}

Tradycje pułku

11 marca 1996 roku pułk przejął dziedzictwo i kontynuację tradycji^{[uwaga 4][1]} :

• 4 eskadry lotniczej (1919)
• 4 eskadry wywiadowczej "Toruńskiej" (1920)
• 141 i 142 eskadry myśliwskiej 4 pułku lotniczego
• 306 Dywizjonu Myśliwskiego "Toruńskiego" (1940)

Odznaka pułkowa

Odznaka o wymiarach 33x23 mm w postaci emaliowanej niebieskiej płytki, której dół i prawy bok stanowią kontury samolotu odrzutowego MiG-21, a lewy bok wypełnia skrzydło husarskie. Na odznakę nałożone jest popiersie rycerza w zbroi, zasłoniętego tarczą, z herbem Malborka^{[uwaga 5]} i trzymającego miecz w poprzek tarczy^{[uwaga 6]}. Na głowie znajduje się zamknięta przyłbica z biało-czerwoną szachownicą zamiast pióropusza. Odznakę zaprojektował Wieńczysław Zawadka^[1].

Samoloty

Początkowo podstawowym samolotem pułku był MiG-15 (Lim 1), jego zmodernizowana wersja MiG-15bis (Lim-2) oraz szkolno-treningowy UTMiG-15.

W ramach unowocześniania lotnictwa, na uzbrojenie pułku wszedł nowy, około dźwiękowy samolot myśliwski MiG-17 (Lim-5) oraz jego udoskonalona wersja MiG-17pf. W 1964 41 plm otrzymał samoloty naddźwiękowe MiG-21F. W latach następnych wprowadzano ich kolejne modyfikacje. Wszystkie nowe serie samolotów MiG-21 prosto z zakładów produkujących były kierowane do 41 plm, a dopiero później do innych pułków dywizji.

Struktura organizacyjna

• Dowództwo pułku
• trzy eskadry lotnictwa myśliwskiewgo
• 39 batalion zaopatrzenia
• 26 batalion radiotechniczny
• 40 batalion łączności i ubezpieczenia lotów
• 25 bateria artylerii przeciwlotniczej
• eskadra techniczna

Dowódcy pułku

• mjr pil. Aleksander Babunow
• mjr pil. Stefan Łazar
• ppłk dypl. pil. Adam Bidziński (XII 1953 - X 1955)
• ppłk dypl. pil. Jarosław Gibki
• ppłk dypl. pil. Józef Mizera
• kpt. dypl. pil. Jerzy Zych (X 1964 - IX 1966)
• ppłk dypl. pil. Jerzy Budzisz (X 1966 - II 1971)
• ppłk dypl. pil. Stanisław Warzecha
• ppłk dypl. pil. Aleksander Zakrzewski
• płk dypl. pil. Wincenty Bordon
• płk dypl. pil. Eugeniusz Sumpor
• płk dypl. pil. Marian Gąsiorowski
• mjr dypl. pil. Wiesław Kędzierski
• ppłk dypl. pil. Janusz Olczak

Uwagi

1. Znajdował się tam sprzęt radiotechniczny 26 brt
2. Rozkaz ministra obrony narodowej nr 0096/Org. z 11 grudnia 1951 roku
3. Rozkaz szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego nr 30 z 23 października 2000 roku
4. Decyzja Nr 26/MON z 20 marca 1996 roku
5. W związku ze zmianą herbu Malborka wykonana została w 1996 roku nowa wersja odznaki
6. Wykonano wersje odznaki: Pierwsza - rycerz i skrzydło husarskie są płaskie, druga - rycerz i skrzydło wykonane metaloplastycznie.

Przypisy

1. Zdzisław Sawicki [i inni]: Mundur i odznaki Wojska Polskiego. Czas przemian. s. 1154-155.
2. Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Toruniu
3. Zieliński 2011 ↓, s. 145-146.

Bibliografia

• Zdzisław Sawicki, Jerzy Waszkiewicz, Adam Wielochowski: Mundur i odznaki Wojska Polskiego. Czas przemian. Warszawa: Bellona, 1997. ISBN 83-11-08588-9. Brak numerów stron w książce
• [red.] Józef Zieliński: Polskie lotnictwo wojskowe 1945-2010: rozwój, organizacja, katastrofy lotnicze. Warszawa: Bellona SA; Wojskowe Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „SWAT”, 2011. ISBN 978-83-1112-14-09.
• Henryk Czyżyk: 9 i 4 Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego w latach 1952 – 1990. Przegląd Wojskowo - Historyczny nr 4/2009.