17 Lwowski Batalion Strzelców

17 Lwowski Batalion Strzelców – pododdział piechoty 6 Lwowskiej Brygady Piechoty Polskich Sił Zbrojnych.

17 Lwowski Batalion Strzelców

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1942
Rozformowanie	1947
Nazwa wyróżniająca	Lwowski
Tradycje
Kontynuacja	17 Pułk Piechoty
Dowódcy
Pierwszy	ppłk dypl. Andrzej Hytroś
Ostatni	mjr Stanisław Orłowski
Organizacja
Dyslokacja	Mestre (II 1946)[1]
Rodzaj wojsk	Piechota
Podległość	6 Lwowska Brygada Piechoty

Formowanie i zmiany organizacyjne

Za początek formowania batalionu przyjęto dzień 8 września 1941^[2]. W tym dniu przybyło do Tockoje 10 oficerów i 2431 podoficerów i szeregowych. Następnego dnia przydzielono do 3 pułku marszowego 47 oficerów. 17 września przydzielono do pułku 687 żołnierzy. W tym też dniu drogą losowania ustalono numerację pułków piechoty 6 Dywizji Piechoty. 3 pułk marszowy przyjął nazwę 17 pułku piechoty.

25 i 26 lutego 1942 17 pp przegrupował się do Yakkabogʻ w wilajecie kaszkadaryjskim w Uzbekistanie. Po przybyciu na miejsce pułk przystąpił do intensywnego szkolenie.

W dniach 18–22 sierpnia razem z innymi oddziałami 6 Lwowskiej Dywizji Piechoty pułk koleją zostaje przewieziony do Krasnowodska. W dniu następnym na statku „Żdanow” został przewieziony przez Morze Kaspijskie. 24 sierpnia wyokrętował się w Pahlewi w Iranie. Tam po dezynsekcji i wydaniu nowych sortów mundurowych żołnierze zostali zakwaterowani w obozie na plaży nadmorskiej.

W dniach od 5 do 8 września pułk w kilku rzutach przewieziony został transportem samochodowym poprzez Kazwin – Hamadan – Kermanszach do Chanakinu w Iraku. Tu pułk rozpoczął szkolenie według regulaminów brytyjskich, początkowo na szczeblu batalionu, a później pułku.

W Chanakin mają też miejsce dwa ważne wydarzenia w historii pułku. Pierwsze to święto 6 Dywizji Piechoty, na które przybył gen. Wilson, dowódca 9 Armii, któremu podlegała Armia Polska. W czasie jego pobytu, po mszy, odbyła się defilada oddziałów zakończona ogniskiem żołnierskim. Drugie była wizyta w 17 pp ministra Caseya. Przybył on do miejsca postoju pułku w związku z prowadzoną inspekcją. Wyniki kontroli były pomyślne dla pułku.

Pod koniec września I batalion 17 pułku piechoty przeszedł do Quizil Rabat, a w drugiej połowie października dołączyły do niego pozostałe pododdziały^[2]. Przeprowadzono tam reorganizacje pułku. Z dniem 1 listopada został rozwiązany 17 pułk piechoty, a w jego miejsce sformowano 17 batalion strzelców. Po reorganizacji batalion liczył 41 oficerów i 884 podoficerów i szeregowych. 11 listopada batalion po mszy polowej otrzymał broń. Przeglądu batalionu dokonał gen. Michał Tokarzewski-Karaszewicz i dowódca brygady ppłk dypl. Klemens Rudnicki.

Otrzymanie broni przez batalion spowodowało przyspieszenie szkolenia strzeleckiego i taktycznego^[3]. Rozpoczęto też szkolenie motorowe. Dostarczono samochody i motocykle dla plutonów rozpoznawczego i moździerzy.

2 stycznia 1943 kilkunastu żołnierzy odeszło do Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii. Pod koniec lutego przeprowadzone zostały w batalionie ćwiczenia w zakresie jazdy i obsługi samochodu.

W związku z reorganizacją armii według etatów brytyjskich, 7 marca nastąpiło rozwiązanie 6 Dywizji Piechoty Lwów, a 6 Samodzielna Brygada Strzelców już jako 6 Lwowska Brygada Piechoty została wcielona do 5 Kresowej Dywizji Piechoty.

2 kwietnia batalion wyruszył do nowego miejsca postoju w okolice Kirkuku, Pełnił tam służbę wartowniczą przy rurociągu, oraz patrolował rejon przygraniczny. Ponadto w dalszym ciągu prowadzono ostre strzelania oraz treningi taktyczne. 4 czerwca 5 Kresową Dywizję Piechoty wizytował Naczelny Wódz gen. Władysław Sikorski. W tym dniu przeprowadził przegląd wojsk. Wieczorem uczestniczył w ognisku żołnierskim. W dniach 7–8 czerwca obserwował wielkie 48 godzinne manewry.

6 sierpnia 1943 dowódca 6 Lwowskiej BP płk dypl. Klemens Rudnicki omówił z oficerami przejazd do Palestyny^[4]. 9 sierpnia o 5:00 kolumna samochodów prowadzona przez jadącego w samochodzie dowodzenia majora Mieczysława Baczkowskiego ruszyła do Palestyny. Marsz przebiegał przez Kirkuk, Bagdad, Wadi-Muhadi, Ar-Rutbę. Po 7 dniach osiągnięto Mughazi Camp.

Działania batalionu

Batalion brał udział w kampanii włoskiej. Walczył pod Monte Cassino. W kampanii włoskiej poległo 173 oficerów i żołnierzy^[5].

Po wojnie batalion, będąc w składzie wojsk okupacyjnych, pełnił między innymi służbę wartowniczą. W lutym 1946 ochraniał obiekty wojskowe i komunikacyjne w rejonie Mestre^[6].

Strzelcy lwowscy

Dowódca batalionu

• ppłk dypl. Andrzej Hytroś (do II 1944)
• mjr / ppłk Mieczysław Anzelm Baczkowski^[7]. (do 10 I 1945 → zastępca dowódcy 4 BP)
• kpt./mjr Ludwik Kordas (24 XII 1944 – VIII 1945)^[8]
• p.o. kpt. dypl. Felicjan Pawlak (15 I – 10 II, 14 -19 III, 23 III – 17 IV 1945)^[9][10]
• mjr dypl. Stanisław Orłowski (od VIII 1945)^[11]

Zastępcy dowódcy batalionu

• kpt. Wacław Kwiatkowski (do 17 V 1944)
• mjr dypl. Stanisław Tomaszewski (17 V – 4 VII 1944)^[10]
• kpt. Kasper Ślepokura (4 – 26 VII 1944)^[10]
• kpt. Ksawery Wojciechowski (30 VII 1944 -)^[10]
• kpt./mjr dypl. Felicjan Pawlak (15 I – 4 VIII 1945)^[12]

Kapelan – ks. kpl. Łucjan Łuszczki

Obsada ważniejszych stanowisk w czasie pobytu w Iraku^[a]

• dowódca – ppłk dypl. Andrzej Hytroś
• l adiutant – por. Jerzy Pałuski
• 2 adiutant – por. Tadeusz Dyderski
• szef sztabu – mjr Mieczysław Anzelm Baczkowski
• kwatermistrz – mjr Ludwik Henryk Wilczyński
• dowódca 1 kompanii – kpt. Aleksander Matusiewicz
• dowódca 2 kompanii – kpt. Józef Cader
• dowódca 3 kompanii – kpt. Michał Pieślak
• dowódca plutonu sztabowego – por. Jan Malinowski

Symbole batalionu

Sztandar
Batalion otrzymał sztandar 14 maja 1972. Wręczał go gen. Klemens Rudnicki.

Odznaka
Odznaka specjalna: wykonana z białego oksydowanego metalu o wymiarach 21 × 18 mm. Na ażurowej tarczy, lew trzymający koło zębate; jedną łapę opiera na plakietce z cyfrą „17”. Nakładana na patki koloru granatowego z żółtą wypustką^[13]. Zatwierdzona rozkazem dowódcy 2 Korpusu nr 2 z 4 stycznia 1946 roku.

Batalion posiadał własny marsz.

Święto batalionowe obchodzono 17 maja.

Uwagi

1. Zapewne Dunin-Wilczyński wymienia oficerów w pełniących funkcje w okresie przejściowym tj. przechodzenia ze struktur pułkowych w batalionowe. Świadczy o tym fakt zamiennego traktowania pododdziałów (np. I batalion i 1 kompania).

Przypisy

1. Żak 2014 ↓, s. 125.
2. Dunin-Wilczyński 1993 ↓, s. 87.
3. Dunin-Wilczyński 1993 ↓, s. 89.
4. Dunin-Wilczyński 1993 ↓, s. 90.
5. Dunin-Wilczyński 1993 ↓, s. 91.
6. Żak 2014 ↓, s. 143.
7. Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 709.
8. Suchcitz (red.) 2012 ↓, s. 437.
9. Suchcitz (red.) 2012 ↓, s. 469, 519, 520.
10. Panecki (red.) 1994 ↓, s. 239.
11. Kryska-Karski i Barański 1974 ↓, s. 79.
12. Łopatecki (opr.) 2019 ↓, s. 21.
13. Partyka 1997 ↓, s. 82.

Bibliografia

• Zbigniew Dunin-Wilczyński: Wojsko Polskie w Iraku: 1942-1943. Warszawa: Muzeum Niepodległości, 1993. ISBN 83-900727-2-6.
• Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. Warszawa-Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 83-88067-48-8.
• Jan Partyka: Odznaki i oznaki PSZ na Zachodzie 1939–1945. Wojska Lądowe. Rzeszów: Wydawnictwo Libri Ressovienses, 1997. ISBN 83-902021-9-0.Sprawdź autora:1.
• Jakub Żak: Nie walczyli dla siebie. Powojenna odyseja 2 Korpusu Polskiego. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2014. ISBN 978-83-7399-621-2.
• 5 Dywizja Piechoty w dziejach oręża polskiego. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1997. ISBN 83-87103-20-9.
• Tadeusz Kryska-Karski, Henryk Barański: Piechota Polska 1939–1945, zeszyt nr 15. Londyn: 1974.
• Tadeusz Panecki (red.): 2 Korpus Polski w bitwie o Monte Cassino z perspektywy półwiecza. Warszawa: 1994. ISBN 83-11-08291-X.
• Andrzej Suchcitz (red.): 5 Kresowa Dywizja Piechoty 1941-1947. Zarys dziejów. Londyn: Fundusz Pomocy Wdowom, Sierotom i Inwalidom 5 Kresowej Dywizji Piechoty, 2012. ISBN 978-0-9559724-0-9.
• Karol Łopatecki (opr.): Z oflagu do Tobruku i w nieznane. Diariusz 1939-1943 Felicjan Pawlak. Zabrze-Tarnowskie Góry: Wydawnictwo Inforteditions, 2019. ISBN 978-83-65982-36-0..