ਬੈਲਜੀਅਮ

ਬੈਲਜੀਅਮ, ਅਧਿਕਾਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੈਲਜੀਅਮ ਦੀ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਪੱਛਮੀ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਪੈਂਦਾ ਇੱਕ ਸੰਘੀ ਦੇਸ਼ ਹੈ। ਇਹ ਯੂਰਪੀ ਸੰਘ ਦਾ ਸਥਾਪਕ ਮੈਂਬਰ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਹੀ ਯੂਰਪੀ ਸੰਘ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਾਟੋ ਦੇ ਮੁੱਖ-ਦਫ਼ਤਰ ਸਥਿਤ ਹਨ। ਬੈਲਜੀਅਮ ਦਾ ਕੁੱਲ ਖੇਤਰਫ਼ਲ 30,528 ਵਰਗ ਕਿ. ਮੀ. ਅਤੇ ਅਬਾਦੀ 1.1 ਕਰੋੜ ਹੈ। ਜਰਮਨ ਅਤੇ ਲਾਤੀਨੀ ਯੂਰਪ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪਸਰਿਆ ਇਹ ਦੇਸ਼ ਦੋ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭਾਸ਼ਾਈ ਸਮੂਹਾਂ ਦੀ ਭੂਮੀ ਹੈ: ਡੱਚ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਫ਼ਲੈਮਿਸ਼ ਲੋਕ (ਕਰੀਬ 60%) ਅਤੇ ਫ਼੍ਰਾਂਸੀਸੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਵਲੂਨ ਲੋਕ (ਕਰੀਬ 40%) ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਜਰਮਨ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸਮੂਹ। ਬੈਲਜੀਅਮ ਦੇ ਦੋ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਖੇਤਰ, ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਡੱਚ ਬੋਲਣ ਵਾਲਾ 'ਫ਼ਲੈਂਡਰਸ' ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਫ਼੍ਰਾਂਸੀਸੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲਾ 'ਵਲੋਨੀਆ' ਹਨ। ਬ੍ਰਸਲਜ਼ ਦਾ ਰਾਜਧਾਨੀ ਇਲਾਕਾ ਅਧਿਕਾਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੁਭਾਸ਼ੀਆ ਹੈ ਪਰ ਫ਼ਲੈਮਿਸ਼ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪੈਣ ਕਰ ਕੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਫ਼੍ਰਾਂਸੀਸੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲਾ ਇਲਾਕਾ ਹੈ। ਪੂਰਬੀ ਵਲੋਨੀਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਰਮਨ ਬੋਲਣ ਵਾਲੀ ਸੰਪ੍ਰਦਾ ਵਸਦੀ ਹੈ। ਬੈਲਜੀਅਮ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾਈ ਭਿੰਨਤਾ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਉਪਜਦੇ ਸਿਆਸੀ ਮਸਲੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਮਿਸ਼ਰਤ ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਤੋਂ ਸਾਫ਼ ਜ਼ਾਹਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਸਤਾਰ੍ਹਾਂ ਸੂਬੇ (ਸੰਤਰੀ, ਭੂਰੇ ਅਤੇ ਪੀਲੇ ਖੇਤਰ) ਅਤੇ ਲਿਐਜ ਦੀ ਬਿਸ਼ਪਰੀ (ਹਰੀ)

ਬੈਲਜੀਅਮ ਦੀ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ
ਝੰਡਾ Coat of arms
ਮਾਟੋ: Eendracht maakt macht  (ਡੱਚ) L'union fait la force  (ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ) Einigkeit macht stark  (ਜਰਮਨ) "ਏਕਤਾ ਵਿੱਚ ਬਲ ਹੈ" (ਸ਼ਾਬਦਿਕ: "ਏਕਤਾ ਤਾਕਤ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ")
ਐਨਥਮ: The "Brabançonne" instrumental version:
Location of ਬੈਲਜੀਅਮ (dark green) – in Europe (green & dark grey) – in the European Union (green)  –  [Legend]
ਰਾਜਧਾਨੀ	ਬਰੱਸਲਸ
ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਰਾਜਧਾਨੀ ਖੇਤਰ	ਬ੍ਰਸਲਜ਼
ਅਧਿਕਾਰਤ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ	ਡੱਚ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਜਰਮਨ
ਨਸਲੀ ਸਮੂਹ	see Demographics
ਵਸਨੀਕੀ ਨਾਮ	ਬੈਲਜੀਆਈ
ਸਰਕਾਰ	ਸੰਘੀ ਸੰਸਦੀ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ[1]
• ਮਹਾਰਾਜਾ	ਐਲਬਰਟ ਦੂਜਾ
• ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ	ਏਲੀਓ ਡੀ ਰੂਪੋ
ਵਿਧਾਨਪਾਲਿਕਾ	ਸੰਘੀ ਸੰਸਦ
• ਉੱਪਰਲਾ ਸਦਨ	ਸੈਨੇਟ
• ਹੇਠਲਾ ਸਦਨ	ਪ੍ਰਤਿਨਿਧੀਆਂ ਦਾ ਸਦਨ
ਸੁਤੰਤਰਤਾ
• ਐਲਾਨ (ਨੀਦਰਲੈਂਡ ਤੋਂ)	21 ਜੁਲਾਈ 1831
• ਮਾਨਤਾ	19 ਅਪਰੈਲ 1839
ਖੇਤਰ
• ਕੁੱਲ	30,528 km2 (11,787 sq mi) (139ਵਾਂ)
• ਜਲ (%)	6.4
ਆਬਾਦੀ
• 2011 ਅਨੁਮਾਨ	11,007,020[2] (76ਵਾਂ)
• 2001 ਜਨਗਣਨਾ	10,296,350
• ਘਣਤਾ	354.7[3]/km2 (918.7/sq mi) (33ਵਾਂ)
ਜੀਡੀਪੀ (ਪੀਪੀਪੀ)	2011 ਅਨੁਮਾਨ
• ਕੁੱਲ	$413.281 ਬਿਲੀਅਨ[4] (30ਵਾਂ)
• ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ	$37,736[4] (20ਵਾਂ)
ਜੀਡੀਪੀ (ਨਾਮਾਤਰ)	2011 ਅਨੁਮਾਨ
• ਕੁੱਲ	$513.396 ਬਿਲੀਅਨ[4] (21ਵਾਂ)
• ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ	$46,878[4] (16ਵਾਂ)
ਗਿਨੀ (2005)	28[5] Error: Invalid Gini value
ਐੱਚਡੀਆਈ (2011)	0.886[6] Error: Invalid HDI value · 18ਵਾਂ
ਮੁਦਰਾ	ਯੂਰੋ (€)1 (EUR)
ਸਮਾਂ ਖੇਤਰ	UTC+1 (ਮੱਧ-ਯੂਰਪੀ ਵਕਤ)
• ਗਰਮੀਆਂ (DST)	UTC+2 (ਮੱਧ-ਯੂਰਪੀ ਗਰਮੀ ਵਕਤ)
ਡਰਾਈਵਿੰਗ ਸਾਈਡ	ਸੱਜੇ
ਕਾਲਿੰਗ ਕੋਡ	32
ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਟੀਐਲਡੀ	.be2
1999 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ: ਬੈਲਜੀਆਈ ਫ਼੍ਰੈਂਕ (BEF). .eu ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਬਾਕੀ ਯੂਰਪੀ ਸੰਘ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਹੈ।

ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੈਲਜੀਅਮ, ਨੀਦਰਲੈਂਡ ਅਤੇ ਲਕਸਮਬਰਗ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਨੂੰ "ਹੇਠਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ" ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਵਰਤਮਾਨ ਬੈਨੇਲੂਕਸ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਵੱਡਾ ਸੀ। ਲਾਤੀਨੀ ਵਿੱਚ ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਨੂੰ ਰੋਮਨ ਸੂਬੇ ਗੈਲਿਆ ਬੈਲਜੀਕਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬੈਲਜੀਕਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਜੋ ਕਿ ਲਗਭਗ ਇਹੋ ਇਲਾਕਾ ਸੀ। ਮੱਧ ਯੁੱਗ ਦੇ ਅੰਤ ਤੋਂ 17ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੱਕ ਇਹ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਵਣਜ ਦਾ ਇੱਕ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲ ਕੇਂਦਰ ਸੀ। 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 1830 ਦੀ ਬੈਲਜੀਅਨ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਤੱਕ, ਜਦੋਂ ਬੈਲਜੀਅਮ ਨੀਦਰਲੈਂਡ ਤੋਂ ਅਲੱਗ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਯੂਰਪੀ ਤਾਕਤਾਂ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਜੰਗਾਂ ਹੋਈਆਂ ਜਿਸ ਕਰ ਕੇ ਇਸਨੂੰ ਯੂਰਪ ਦੀ ਜੰਗ-ਭੂਮੀ ਦਾ ਨਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਜੋ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧਾਂ ਦੌਰਾਨ ਹੋਰ ਵੀ ਪੱਕਾ ਹੋ ਗਿਆ।

ਅਜ਼ਾਦੀ ਪਿੱਛੋਂ ਬੈਲਜੀਅਮ ਨੇ ਉਦਯੋਗਿਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਅਤੇ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਅਫ਼ਰੀਕਾ 'ਚ ਕਾਫ਼ੀ ਬਸਤੀਆਂ ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਦੂਜੇ ਅੱਧ 'ਚ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਨੇ ਫ਼ਲੈਮਿਸ਼ ਅਤੇ ਫ਼੍ਰਾਂਸੀਸੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚਲੀ ਭਾਸ਼ਾਈ ਭਿੰਨਤਾ ਅਤੇ ਫ਼ਲੈਂਡਰਜ਼ ਤੇ ਵਲੋਨੀਆ ਇਲਾਕੇ ਦੀ ਨਾ-ਬਰਾਬਰ ਆਰਥਿਕ ਤਰੱਕੀ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਕਲੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਭਰੀ। ਇਸ ਨਿਰੰਤਰ ਲਾਗਤਬਾਜ਼ੀ ਨੇ ਕਈ ਵਿਆਪਕ ਸੁਧਾਰ ਲਿਆਂਦੇ (ਪਹਿਲੋਂ ਏਕਾਤਮਕ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਸੰਘੀ ਬਣਾਇਆ) ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਬਥੇਰੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਕਟ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 2007 ਤੋਂ 2011 ਵਾਲਾ ਸਭ ਤੋਂ ਨਵਾਂ ਅਤੇ ਵੱਡਾ ਹੈ।

1830 ਦੀ ਬੈਲਜੀਅਨ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦਾ ਕਿੱਸਾ (1834), ਐਜੀਡ ਚਾਰਲਸ ਗੁਸਤਾਵ ਵਾਪਰਸ ਦੁਆਰਾ, ਪੁਰਾਤਨ ਕਲਾ ਦਾ ਅਜਾਇਬਘਰ, ਬ੍ਰਸਲਜ਼

ਭਾਈਚਾਰੇ:
     ਫ਼ਲੈਮਿਸ਼ ਭਾਈਚਾਰਾ / ਡੱਚ ਭਾਸ਼ਾਈ ਇਲਾਕਾ ਫ਼ਲੈਮਿਸ਼ ਅਤੇ ਫ਼੍ਰਾਂਸੀਸੀ ਭਾਈਚਾਰਾ / ਦੁਭਾਸ਼ੀਆ ਇਲਾਕਾ      ਫ਼੍ਰਾਂਸੀਸੀ ਭਾਈਚਾਰਾ / ਫ਼੍ਰਾਂਸੀਸੀ ਭਾਸ਼ਾਈ ਇਲਾਕਾ     ਜਰਮਨ ਬੋਲਦਾ ਭਾਈਚਾਰਾ / ਜਰਮਨ ਭਾਸ਼ਾਈ ਇਲਾਕਾ

Regions:
     ਫ਼ਲੈਮਿਸ਼ ਇਲਾਕਾ / ਡੱਚ ਭਾਸ਼ਾਈ ਇਲਾਕਾ     ਬ੍ਰਸਲਜ਼ ਰਾਜਧਾਨੀ ਖੇਤਰ / ਦੁਭਾਸ਼ੀਆ ਇਲਾਕਾ      ਵਲੂਨ ਇਲਾਕਾ / ਫ਼੍ਰਾਂਸੀਸੀ ਅਤੇ ਜਰਮਨ ਭਾਸ਼ਾਈ ਇਲਾਕਾ

ਇਤਿਹਾਸ

ਭੂਗੋਲਿਕ ਸਥਿਤੀ

ਸੂਬੇ

ਬੈਲਜੀਅਮ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੂਬਿਆਂ ਦੀ ਸਾਰਣੀ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ―

#	ਸੂਬਾ	ਡੱਚ ਨਾਮ	ਫ਼੍ਰਾਂਸੀਸੀ ਨਾਮ	ਰਾਜਧਾਨੀ	ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ	ਖੇਤਰਫ਼ਲ (ਵਰਗ ਕਿ. ਮੀ.)	ਅਬਾਦੀ
1	ਐਂਟਵਰਪ	Antwerpen	Anvers	ਐਂਟਵਰਪ	ਐਂਟਵਰਪ	2,860	1,682,683
2	ਈਸਟ ਫ਼ਲੈਂਡਰਜ਼	Oost-Vlaanderen	Flandre-Orientale	ਗੇਂਟ	ਗੇਂਟ	2,982	1,389,199
3	ਫ਼ਲੈਮਿਸ਼ ਬ੍ਰਾਬਾਂ	Vlaams-Brabant	Brabant Flamand	ਲੂਵੌਂ	ਲੂਵੌਂ	2,106	1,037,786
4	ਏਨੌ	Henegouwen	Hainaut	ਮੋਂ	ਸ਼ਾਰਲਰਵਾ	3,800	1,294,844
5	ਲਿਐਜ	Luik	Liège	ਲਿਐਜ	ਲਿਐਜ	3,844	1,047,414
6	ਲੈਂਬਰਗ	Limburg	Limbourg	ਹਾਸੈਲਤ	ਹਾਸੈਲਤ	2,414	805,786
7	ਲੂਕਸਮਬਰਗ	Luxemburg	Luxembourg	ਆਰਲੋਂ	ਬਾਸਤੋਨੀ	4,443	261,178
8	ਨਾਮੂਰ	Namen	Namur	ਨਾਮੂਰ	ਨਾਮੂਰ	3,664	461,983
9	ਵਲੂਨ ਬ੍ਰਾਬਾਂ	Waals Brabant	Brabant wallon	ਵਾਵਰ	ਬ੍ਰੈਨ ਲਾਲੂਦ	1,093	370,460
10	ਪੱਛਮੀ ਫ਼ਲੈਂਡਰਜ਼	West-Vlaanderen	Flandre-Occidentale	ਬਰੂਜ	ਬਰੂਜ	3,151	1,130,040

ਫੋਟੋ ਗੈਲਰੀ

• 
  ਗ੍ਰੈਂਡ ਪਲੇਸ (ਬ੍ਰਸੇਲਜ਼)'ਤੇ ਇਨਫਿਉਰੇਟ
• 
  ਸੇਂਟ-ਪਾਲ ਡੋਰ 'ਤੇ ਪਿਯਰੋਟ ਦਾ ਬਿੰਚੇ ਦਾ ਬੁੱਤ
• 
  ਰਾਤ ਨੂੰ ਬਰਸਲਜ਼ ਸਟਾਕ ਐਕਸਚੇਜ਼
• 
  ਗੈਲਰੀਜ ਦਾ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਗੈਲਰੀ ਡੇ ਲਾ ਰੀਨ ਡੀ ਨਿਉਟ ਸਾਈਡ ਤੇ ਸੇਂਟ-ਹੁਬਰਟ
• 
  ਜ਼ਿੰਨੇਕੇ ਪਰੇਡ ਬ੍ਰਸੇਲਜ਼, ਇੱਕ ਗੋਲਡਨ ਡਾਂਸਰ
• 
  ਤਿਉਹਾਰ ਅਤੇ ਰੰਗੀਨ ਮਾਹੌਲ
• 
  ਜ਼ਿੰਨੇਕੇ ਪਰੇਡ ਬ੍ਰਸੇਲਜ਼
• 
  ਜ਼ਿੰਨੇਕੇ ਪਰੇਡ ਬ੍ਰਸੇਲਜ਼
• 
  ਬਿੰਚੇ ਕਾਰਨੀਵਲ ਦੌਰਾਨ ਗਿਲਜ਼

ਹਵਾਲੇ

1. "Government type: Belgium". The World Factbook. CIA. Archived from the original on 7 ਫ਼ਰਵਰੀ 2012. Retrieved 19 December 2011. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
2. "Total population as of January". Eurostat. Retrieved 9 February 2010.
4. "Belgium". International Monetary Fund. Retrieved 17 April 2012.
5. "Distribution of family income – Gini index". The World Factbook. CIA. Archived from the original on 24 ਦਸੰਬਰ 2018. Retrieved 1 September 2009. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
6. "Human Development Report 2011" (PDF). United Nations. Retrieved 2 November 2011.