ଫେନ‌କ୍ସିମିଥାଇଲପେନିସିଲିନ

ଫେନ‌କ୍ସିମିଥାଇଲପେନିସିଲିନ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Phenoxymethylpenicillin, ଅନ୍ୟ ନାମ ପେନିସିଲିନ ଭି/penicillin V), ଏକ ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ (antibiotic) ଯାହା ଅନେକ ସଂଖ୍ୟକ ଜୀବାଣୁ ସଂକ୍ରମଣର (bacterial infections) ଚିକିତ୍ସାରେ ବ୍ୟବ‌ହୃତ ହୁଏ । ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଭାବରେ ଏହା ସ୍ଟ୍ରେପ ଥ୍ରୋଟ, ମଧ୍ୟକର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରଦାହ ଓ ସେଲ୍ୟୁଲାଇଟିସ୍ ରୋଗମାନଙ୍କରେ ଦିଆଯାଏ । ରିଉମାଟିକ ଜ୍ୱରରେ ଓ ପ୍ଲୀହା କାଢ଼ିଦେବା ପରେ ସଂକ୍ରମଣ ପ୍ରତିରୋଧ ନିମନ୍ତେ ମଧ୍ୟ ଏହା ଦିଆଯାଏ । ଏହି ଔଷଧ ପାଟିରେ ଦିଆଯାଏ ।^[1]

ଫେନ‌କ୍ସିମିଥାଇଲପେନିସିଲିନ

Clinical data
Trade names	Veetids, others
Synonyms	penicillin phenoxymethyl, penicillin V
AHFS/Drugs.com	monograph
MedlinePlus	a685015
data	US DailyMed: 2658
Pregnancy category	US: B (No risk in non-human studies)
Routes of administration	by mouth
ATC code	J01CE02
Legal status
Legal status	℞ (Prescription only)
Pharmacokinetic data
Bioavailability	60%
Protein binding	80%
Metabolism	liver
Elimination half-life	30–60 min
Excretion	kidney
Identifiers
IUPAC name 3,3-Dimethyl-7-oxo-6-(2-phenoxyacetamido)-4-thia-1-azabicyclo[3.2.0]heptane-2-carboxylic acid
CAS Number	87-08-1 Y
PubChem CID	6869
DrugBank	DB00417 Y
ChemSpider	6607 Y
UNII	Z61I075U2W
KEGG	D05411 Y
ChEBI	CHEBI:27446 Y
ChEMBL	CHEMBL615 Y
ECHA InfoCard	100.001.566
Chemical and physical data
Formula	C16H18N2O5S
Molar mass	350.39 g/mol
3D model (JSmol)	Interactive image
Melting point	120–128 °C (248–262 °F)
SMILES CC1([C@@H](N2[C@H](S1)[C@@H](C2=O)NC(=O)COC3=CC=CC=C3)C(=O)O)C
InChI InChI=1S/C16H18N2O5S/c1-16(2)12(15(21)22)18-13(20)11(14(18)24-16)17-10(19)8-23-9-6-4-3-5-7-9/h3-7,11-12,14H,8H2,1-2H3,(H,17,19)(H,21,22)/t11-,12+,14-/m1/s1 Y Key:BPLBGHOLXOTWMN-MBNYWOFBSA-N Y
(verify)

ଏହାର ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ତରଳ ଝାଡ଼ା, ଅଇ ଓ ଆନାଫାଇଲାକ୍‌ସିସ ଭଳି ଆଲର୍ଜି ପ୍ରତିକ୍ରିୟା (allergic reaction) ହୋଇପାରେ । ପେନିସିଲିନ ଆଲର୍ଜି (penicillin allergy) ଥିବା ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଏହା ଦେବାକୁ ମନା ଥାଏ ।^[1] ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ ଏହା ଅପେକ୍ଷାକୃତ ନିରାପଦ ।^[2] ଏହା ପେନିସିଲିନ (penicillin) ଓ ବିଟାଲାକ୍ଟମ (beta lactam) ଶ୍ରେଣୀର ଔଷଧ । ଏହି ଔଷଧ ଦେବା ଫଳରେ ଜୀବାଣୁ ମୃତ୍ୟୁ (bacterial death) ହୁଏ ।^[3]

ସନ ୧୯୪୮ରେ ପ୍ରଥମେ ଫେନ‌କ୍ସିମିଥାଇଲପେନିସିଲିନ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିଲା ।^[4] ଏହାର ନାମ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନର ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକୀୟ ଔଷଧ ଚିଠାରେ (World Health Organization's List of Essential Medicines) ଅଛି ଯାହା ମୌଳିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସିସ୍ଟମ (health system) ନିମନ୍ତେ ଅତି ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ।^[5] ଏହା ଜେନେରିକ ଔଷଧ ନାମରେ ଉପଲବ୍‌ଧ ହୁଏ ।^[3] ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶମାନଙ୍କରେ (developing world) ଏହି ଔଷଧର ଏକ ଦିନର ଖର୍ଚ୍ଚ ୦.୦୫ରୁ ୦.୯୬ ।^[6] ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ଏହି ଔଷଧର ଏକ କୋର୍ଷର ଖର୍ଚ୍ଚ ପ୍ରାୟ ୨୫ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର ।^[2]

ଆଧାର

1. WHO Model Formulary 2008 (PDF). World Health Organization. 2009. p. X. ISBN 9789241547659. Retrieved 8 December 2016.
2. Hamilton, Richart (2015). Tarascon Pocket Pharmacopoeia 2015 Deluxe Lab-Coat Edition. Jones & Bartlett Learning. p. 95. ISBN 9781284057560.
3. "Penicillin V". The American Society of Health-System Pharmacists. Retrieved 8 December 2016.
4. Greenwood, David (2008). Antimicrobial Drugs: Chronicle of a Twentieth Century Medical Triumph (in ଇଂରାଜୀ). OUP Oxford. p. 121. ISBN 9780199534845.
5. "WHO Model List of Essential Medicines" (PDF). World Health Organization. October 2013. Retrieved 22 April 2014.
6. "Penicillin, Phenoxymethyl". International Drug Price Indicator Guide. Retrieved 8 December 2016.^{[permanent dead link]}