Sent Alari de Lusinhan

Sent Alari de Lusinhan ^[1] (Saint-Hilaire-de-Lusignan en francés) es una comuna agenesa situada dins lo departament d'Òut e Garona e la region de Novèla Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Vilatge d'Occitània

Sent Alari de Lusinhan Saint-Hilaire-de-Lusignan
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
L'ostal de comuna.
Armas
Geografia fisica
Coordenadas	44° 13′ 38″ N, 0° 30′ 48″ E
Superfícia	16,77 km²
Altituds  · Maximala  · Mejana  · Minimala	196 m 40 m 32 m
Geografia politica
País	Guiana Agenés
Estat	França
Region 75	Novèla Aquitània
Departament 47	Òut e Garona
Arrondiment 471	Agen
Canton 4736	L'Oèst Agenés (Agen Nòrd avant 2015)
Intercom 244701421	Aglomeracion d'Agen
Cònsol	Pierre Delouvrié (2020-2026)
Geografia umana
Populacion Populacion totala (2018)	1 484 ab. Evolucion de la populacion 1 523 ab.
Densitat	86,94 ab./km²
Autras informacions
Còde postal	47450
Còde INSEE	47246

Geografia

Comunas a l'entorn.

Perimètre del territòri

Comunas confrontantas de Sent Alari de Lusinhan

	Lusinhan Petit	Madalhan
Clarmont Devath
Montesquiu	Serinhac de Garona	Colairac e Sent Circ

Toponimia

Sent Alari

La prononciacion es [,senta'lari]. Las fòrmas ancianas son : Sancti Ilari de Coleirac, sense data, Sancti Hilarii, en 1305.

Sent Alari, en latin Hilarius, èra mai que mai un avesque de Peitieus, Sant Alari de Peitieus, al sègle IV, un papa, al sègle V, o un avesque d'Arle, al sègle V^[2],[3]. Segon Durengues, se tracta de l'avesque de Peitieus^[1].

Bénédicte Boyrie-Fénié precisa que la prononciacion locala es Alari [a'lari], fòrma occitana pus espandida de Hilarius ^[1]. Se tracta donc d'una prononciacion observada, non pas d'una suposicion.

Lusinhan

Las explicacions que valon per Lusinhan Petit valon benlèu tanben per Lusinhan Grand, vilatge situat a pauc de distància (e que sembla d'èsser lo pus ancian : i aviá una villa gallo-romana ^[4]).

La prononciacion es [lyzi'ɲaŋ]. Las fòrmas ancianas de Lusinhan Petit son : de Laziniano, en 1108, en latin, de Lezynhan, en 1293, ecclesia de Lesinhac, cap a 1300, [par. Sancte Marie de] Lasinhac, cap a 1300, [prioratus de] Lesagniaco, en 1317, [prior et capella de] Lesinhaco, en 1326, en latin, [prior et rector de] Lesinhaco [et Sancti Martini d'Andrenx], en 1520, en latin, [N.D. de] Lusignan, en 1632, en francés ^[4]. Per Lusinhan Grand precisament, lo canonge Durengues cita una atestacion tirada de la lista de Valeri (1520) : (la rectoria) de Lesinhano e de Colayraco^[5].

Las fòrmas en Lu- son totalament absentas a l'Edat Mejana e remplaçadas per de variantas en Le- o La-; Lu- apareis ambe'l francés. Lo sufixe es pas segur tanpauc. Dauzat e Bénédicte Boyrie-Fénié s'acòrdan pr'aquò per atribuir lo nom a un nom d'òme latin Lucinius e al sufixe latin anu(m) (mès Dauzat aviá pas qu'una atestacion) ^[4],[6]. Es benlèu imprudent d'atribuir, coma fan, las atestacions medievalas a d'errors d'escribas, amai se la fòrma orala actuala es d'acòrdi dambe la fòrma escrita. Dins un autre contèxte, legir es sovent passat a lugir. E coma i a pas de rason de supausar que los escribas coneissián pas lo país, caldriá puslèu explicar, en daissant de costat la question del sufixe, quin seriá lo nom d'òme se lo nom d'origina èra en Lesinh- : Licinius per los Lesinhan o Lesinhac occitans ^[7],[8]. Se lo nom d'origina èra en Lasinh-, i a al mens Lazenay, que seriá un ancian Lacenus + -acum ^[9]; es aisit d'inferir una varianta *Lacenius de Lacenus. La dualitat de las apellacions correspond benlèu a la dualitat dels vilatges e, per exemple, Lusinhan Grand poiriá èsser *Lasinhan e Lusinhan Petit poiriá èsser *Lesinhac, çò qu'empachariá pas los dos noms de se crosar (d'escambiar vocalas o consonantas), mès es pas qu'una ipotèsi. En sortent de l'Agenés, e per comparar, se pòt passar per lo Lusinhan pus celèbre, en Peitau, e que benlèu inspirèt l'atestacion de 1632 : Lusignan, qu'èra escrit en 929 vicaria Liciniacensis, en 1009 Liziniaco, Lezinan, cap a 1080, e Lusignen en 1340 (càmbiament de sufixe e, coma se vei, de vocalisme de la sillaba iniciala) ^[7]. Que demandar de mai ?

Maurinhac

Lo canonge Durengues cita una atestacion tirada de la lista de Valeri (1520) : (la rectoria de) « Sancti Laurentii de Maurinhaco et Sancte Eulalie » alias Aularie; per el, Saint-Laurent es pr'aquò de Bazarènes et Saint-Blaise es de Maurignac ^[5]. Lo nom deu venir del nom latin d'òme Maurinius e del sufixe -acu(m) ^[10], latinizacion del sufixe gallés -āco(n). Maurinhac èra donc probablament una anciana granda propietat antica qu'aviá per mèstre Maurinius.

Istòria

• Pendent l'Ancian Regime, Sent Alari de Colairac èra l'annèxa de la parròquia de Lusinhan Grand. Las autras duás annèxas èran Saint-Laurent de Bazarènes e Saint-Blaise de Maurignac ^[5]. Maurinhac es sus la meteissa sèrra que Lusinhan Petit, mès al sud-oèst. I a tanben un Saint-Laurent, près de Maurinhac. Sembla que lo nom de Bazarènes a disparegut. Durengues parla tanben de Notre-Dame de Cardonnet et [de] ses annexes : Saint-Pierre de Monréal et Saint-Martin de Doulougnac ^[11]. Cardonet es dins la comuna, Dolonhac es dins Madalhan, près del castèl, Monréal es de mal trobar.
• La comuna se creèt lo 1èr de genièr de 1971 per fusion de Sent Alari de Garona e de Lusinhan Grand.

Administracion

Lista dels cònsols successius

Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
març de 2008	2026 [12]	Pierre Delouvrié	sans etiqueta	quadre
març de 1965	2008	Francis Delpech	UMP	retirat agricòla
	1965
Totas las donadas son pas encara conegudas.

• Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra del canton d'Agen--nòrd; es ara del canton de L'Ouest Agenais (en francés), donc de l'Oèst Agenés.

Demografia

Per las annadas anterioras a 1975, veire a Sent Alari de Garona e a Lusinhan Grand.

modificar « persona »  v · d · m  Evolucion demografica Populacion comunala actuala (2013): 1458, totala: 1483
1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2007	2008
		982	1 092	1 204	1 301	1 358	1 366	1 374 1 406
2009	2010
1 388 1 422	1 404 1 438
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE Evolucion de la populacion 1962-2008

• En 2018 la populacion èra de 1484 abitants e la densitat èra de 88,49 ab/km².

Luècs e monuments

Personalitats ligadas amb la comuna

Veire tanben

• Comunas d'Òut e Garona

Ligams extèrnes

Nòtas

1. Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Lot-et-Garonne, ed. CAIRN e Institut Occitan, Pau, 2012, p. 234
2. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 595
3. http://nominis.cef.fr/contenus/saint/421/Saint-Hilaire-de-Poitiers.html
4. Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Lot-et-Garonne, ed. CAIRN e Institut Occitan, Pau, 2012, p. 163
5. https://archive.org/stream/pouillhistoriq00dure#page/6/mode/2up
6. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 398, a Leugny 1.
7. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 397, a Lésignac-Durand
8. Bénédicte Boyrie-Fénié, Jean-Jacques Fénié, Toponymie des Pays Occitans, edicions Sud-Ouest, 2007, p. 128
9. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 393
10. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 442
11. https://archive.org/stream/pouillhistoriq00dure#page/198/mode/2up
12. https://www.sudouest.fr/2020/05/26/lot-et-garonne-decouvrez-les-nouveaux-maires-elus-7512535-3603.php

• Portau de Guiana