Arle

Arle (en francés Arles) es una vila d'Occitània, en Provença e es la capitala de Camarga. Es una comuna dau departament dei Bocas de Ròse dins la region administrativa de Provença-Aups-Còsta d'Azur. Son animal totemic es lo leon. Lo gentilici es arlatenc -a.

Vila d'Occitània

Arle Arles
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Au bòrd daus quais, vista sul centre istoric d'Arle.
Armas
Geografia fisica
Coordenadas	43° 40′ 36″ N, 4° 37′ 40″ E
Superfícia	758,93 km²
Altituds  · Maximala  · Mejana  · Minimala	57 m 5 m 0 m
Geografia politica
País	Provença
Parçan	Camarga
Estat	França
Region 93	Provença Aups e Còsta d'Azur
Departament 13	Bocas de Ròse
Arrondiment 132	Arle (capluòc)
Canton 1398	Capluòc de 2 cantons
Intercom 241300417	Comunautat d'aglomeracions d'Arle-Crau-Camarga-Montanheta
Cònsol	Patrick de Carolis (2020-2026)
Geografia umana
Populacion Populacion totala (2018)	51 031 ab. Evolucion de la populacion 51 831 ab.
Densitat	69,26 ab./km²
Autras informacions
Gentilici	arlatenc -a Arlesiens, Arlesiennes en francés
Còde INSEE	13004
www.ville-arles.fr

Patrimòni Mondial de l'UNESCO

Toponimia

Lo nom d’Arle deriva d’Arelate, mot d’origina celtica significant luec situat près de l’estanh^[1], per referéncia ais terrenhs sanhós qu'enròdan la ciutat. Durant l'Edat dau Fèrre (sègle VIIIen-IIen avans J.-C.), Arle èra un dei principaus oppida celtics de Mediterranèa^[2]. Vèrs 50 av. J.-C., Juli Cesar sona encara la ciutat Arelate dins sei Comentaris sus la Guèrra civila (I, 36, 4)^[3].

Se pòt qu'en latin tardiu, lo nom Arelate sia estat abreujat en Àrele, a l'origina de la fòrma occitana^[4]. La fòrma longa se conservèt dens lo nom dau parçan d'Arle, l'Arletés (Arlatés?).

Sos escainoms istorics son Arle lo Blanc a l'Edat Mejana e Arles en France ("Arles en França") abans 1789^[5].

Geografia

Arle se situa a la broa de Ròse, ont comença son dèlta a la pòrta de Camarga. La vila la bastiguèron au sègle VI sus un ròc que domina la riba senèstra de Ròse e se desvolopèt vèrs l'oèst, sus la riba drecha (quartier de Trencatalha) puèi au Sud (quartiers dau Borg Vièlh, de la Roqueta e de Barriòu) e au Nòrd (quartiers de Montplaser e de Trebon). La preséncia de paluns a l'èst a limitat son desvolopament dins aquela direccion. La vila d'Arle es marcada fortament per la preséncia de Ròse que la còpa en dos e que demòra encara, a l'ora d'ara, una menaça a causa de seis aigats.

Quartiers

La vila se compausa de nòus quartiers:

• L'Autura

Coma son nom l'indica es lo quartier pus aut de la vila, e tanben lo pus ancian , poblat dempuèi lo sègle VI. Sei carrieras pichòtas son fòrça presadas dei toristas; es uèi situat dins lo sector sauvagardat de la vila.

• La Ciutat (quartièr de l'Ostau de vila)

Situat au centre de la vila, lo quartier de la ciutat ne foguèt lo centre religiós e politic dempuei l'antiquitat. Aquela denominacion, d’origina medievala, es uei rarament utilizada; se ditz ara quartier de l'ostau de vila en referéncia a un de seis edificis mai conegut. D'una granda riquessa arquitecturala es tanben fòrça animat, en particular durant la Feria Coma l’ensems dau centre vila, fa partit dau sector sauvagardat.

• Lo Mejan

Lo Mejan se situa entre lei quartiers de la Ciutat a l’èst e au sud, de la Roqueta a l’oèst e de Ròse au nòrd; lo quartier ocupa una superfícia modesta dau centre de la vila e son abitat se distinguís pauc dei quartiers vesins. Son istòria remonta a la renaissença medievala de la vila. Encuei, ambe l’arribada deis edicions Actes Sud, lo quartier a pres una orientacion culturala e aperten tanben au sector suvagardat de la vila^[6].

• La Roqueta

Sonat autrecòps, Borg dei Porcelets o Vielh Borg lo quartier de la Roqueta se situa entre Ròse, lo baloard Clemenceau e la carriera Gambetta. Lo nom de Borg deis Porcelets remonta au sègle XI quora lo quartier èra lo fèu dei senhors arlatencs. Lo tèrme de Vielh Borg li foguèt bailat per oposicion au quartier dau nòrd d’Arle creat pauc après e apelat lo Borg Nòu. Après estre estat un quartier de pescadors e de mestiers liats au flume dusca l’arrivada dau camin de fèrre au mitan dau sègle XIX, la Roqueta ambe seis ostaus estrechs e seis otèls particulars, es encuei un quartier de 2500 abitants que coneis un reviscòl important ambe l’implantacion de fòrça botigas e comèrcis^[7].

• La Cavalariá / Pòrtanhèl
• Lo Barriòl (au sud)
• Lo Trebon (au nòrd)
• Leis Aliscamps (a l'èst)
• Trencatalha (a l'oèst)

Istòria

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Eraldica

Blason d’Arle

Administracion

Lista dei cònsols successius

Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
2020	2026	Patrick de Carolis
2014	2020	Hervé Schiavetti	PCF
2008	2014	Hervé Schiavetti	PCF
Totas las donadas son pas encara conegudas.

Demografia

modificar « persona »  v · d · m  Evolucion demografica Populacion comunala actuala (2013): 52566, totala: 53629
1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
20 000	18 470	20 151	20 150	20 236	20 048	20 460	23 101	23 208
1856	1861	1866	1872	1876	1881	1886	1891	1896
24 816	25 543	26 367	24 695	25 095	23 480	23 491	24 288	24 567
1901	1906	1911	1921	1926	1931	1936	1946	1954
29 314	28 116	31 010	31 014	29 146	32 485	29 165	35 017	37 443
1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2007	2008
41 932	45 774	50 059	50 500	52 058	50 426	51 970	52 197	52 729 53 817
2009	2010
52 979 54 088	52 661 53 785
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE Evolucion de la populacion 1962-2008

Luòcs e monuments

Vista generala d’Arle, presa deis Arenas vèrs lo nòrd

Leis arenas

• Leis Arenas d'Arle, anfiteatre roman.
• Leis Aliscamps
• Glèisa de Sant Trefume
• Abadiá de Montmajor
• Obelisc d'Arle
• Vènus d'Arle

Personalitats liadas ambé la comuna

• Bertran Boisset (mitat sègle XIV-debuta sègle XV), erudit d'Arle, autor d'una cronica e d'un Tractat de destrar e d'atermenar.

Camin de Compostèla

La Via Tolosana dei camins de Sant Jacme debuta a Arle.

Patrimòni Mondial de l'UNESCO

Etapa precedenta Debuta Romavatge de Sant Jacme de Compostèla Via Tolosana Etapa seguenta Sant Geli

Veire tanben

Liames extèrnes

Nòtas

1. Luec situat près (are) de l’estanh (late) ; lo radicau *lat- es generalament ligat au substantiu feminin latis, bessai celtic, que designa « un palun, una sanha ». Se retròba tanben aquela rasiga late dins d’autres toponims de vilatges situats dins de zonas de paluns, mai que mai en Provença o en Lengadòc : Pèiralata, Lata…
   . Fonts : Encyclopédie universalis, consultée le 4/05/2008; patrimoine.ville-arles, consulté le 4/05/2008
2. référence, Dominique Garcia, La Celtique méditerranéenne. Habitats et sociétés en Languedoc et en Provence. VIII-sègle IIs av. J.-C., éditions Errance, Paris, 2004, (ISBN 2-87772-286-4)
3. « Naves longas Arelate numero XII facere instituit » (« Il fit construire à Arles douze vaisseaux de guerre »).
4. DAUZAT, Albert. Les noms de lieux: origine et évolution; villes et villages--pays--cours d'eau--montagnes--lieux-dits. Delagrave, 1926.
5. https://www.lexilogos.com/provencal/felibrige.php?q=arle
6. Source : patrimoine.ville-arles.fr, consulté le 1/05/2008
7. Source : patrimoine.ville-arles.fr, consulté le 1/05/2008

• Portal de Provença