From Wikipedia, the free encyclopedia
Martin Luther King (15 de genier de 1929, Atlanta - 4 d'abriu de 1968, Memphis), naissut sota lo nom de Michael King Jr., es un pastor estatsunidenc qu'aguèt un ròtle determinant dins la lucha per la reconoissença dels drechs civics de las populacions negras als Estats Units. Figura centrala dels movements dels ans 1950-1960, se destrièt per sa vision pacifista e per sas accions politicas còntra la segregacion (boicòt dels autobús de Montgomery, marcha de Washington, etc.). Aquela estrategia obtenguèt de resultats importants amb l'abolicion de plusors leis segregacionistas e Martin Luther King recebèt lo Premi Nobel de la Patz en 1964. Foguèt assassinat per un militant blanc segregacionista quauques jorns avans l'adopcion dau Civil Rights Act de 1968 que suprimiguèt las darrieras leis segregacionistas estatsunidencas.
 | |
| Profession: | teologian |
|---|---|
| País: |  Estats Units |
| Data de naissença: | 15 de genièr de 1929 |
| Luòc de naissença: | Atlanta, Georgia |
| Data de decès: | 4 d'abril de 1968 |
| Luòc de decès: | Memphis, Tennessee |
Es mai que mai famós per son discors I have a dream (« Ai un pantais »), que descriu una societat sensa discriminacion raciala, e es considerat coma una personalitat majora de l'istòria dels Estats Units. Recebèt fòrça onors e medalhas e, despuei 1986, lo Martin Luther King Day es un jorn feriat celebrat chasque an als Estats Units per commemorar son ròtle e contunhar de luchas còntra las formas modernas de segregacion dins la societat estatsunidenca.
Michael King Jr. naissèt lo 15 de genier de 1929 a Atlanta. Es lo fiu d'un pastor, Martin Luther King Sr. (1899-1984), e d'una organista de glèisa, Alberta Williams King (1904-1974). Sa familha èra relativament aisaa, mai aquò èra pas sufisent per lo protegir de la segregacion. A 18 ans, decidèt de venir pastor e comencèt d'estudis universitaris de teologia. En 1948, obtenguèt sa licéncia e intrèt au seminari. Après tres ans, jonhèt l'Universitat de Boston per realizar un doctorat que serà finalament obtengut en 1955. Durant aqueu periòde, foguèt larjament influenciat per lo teologian Walter Rauschenbusch (1861-1918) qu'èra favorable a una aplicacion dels principis crestians als problemas sociaus e per Gandhi (1869-1948) e sa filosofia de lucha non violenta. En mai d'aquò, l'ensemble de sa familha èra activa dins los movements negres dau periòde. En particular, son paire èra lo chef locau de la National Association for the Advancement of Colored People (NAACP).
En 1954, King prenguèt la direccion d'una parròquia de Montgomery, una vila situaa en Alabama. D'aqueu temps, la vila aviá una populacion de 120 000 abitants e los Negres i formavan una minoritat importanta (50 000 abitants). Lo 1èr de decembre de 1955, foguèt arrestaa e condamnaa Rosa Parks (1913-2005), una frema negra qu'aviá refusat de seguir las reglas segregacionistas en vigor dins los autobús. Aquò suscitèt un important esmai au sen de la populacion negra. Amb l'ajua d'un autre pastor, Ralph Abernathy (1926-1990), e dau chef locau de la NAACP, Edgar Nixon (1899-1997), King organizèt lo boicòt dels autobús de la vila. Lo movement durèt 381 jorns e foguèt completat per d'autras accions coma lo boicòt dels marchands ostils au movement negre. Capitèt pereu de mantenir sa linha non violenta en despiech de plusors provocacions de gropuscules liats au Ku Klux Klan.
Finalament, los tribunaus federaus declarèron illegala la segregacion dins los transpòrts. Aquò èra pas lo prumier succès dau movement antisegregacionista, mai la duraa dau conflicte li donèt un restontiment considerable. Considerat coma lo promotor de la tactica de non-violéncia aguent permés als Negres de Montgomery d'obtenir lo sosten dels Blancs liberaus, King venguèt ansin una figura majora dau movement per los drechs civics.
Après lo succès de Montgomery, King fondèt una associacion de pastors favorables als drechs civics, la Southern Christian Leadership Conference (SCLC). Aquò li permetèt d'organizar o d'inspirar d'autras manifestacions pacificas e non violentas còntra la segregacion. Aquò entraïnèt una multiplicacion de las ocupacions de luòcs enebits als Negres e de manifestacions dins mai d'una vila. Pauc a cha pauc, la Cort Suprema impausèt la supression de la segregacion dins l'espaci public. En 1959, King visitèt Índia per confirmar son interès per la pensaa de Gandhi. A son retorn, organizèt d'accions collectivas dins plusors vilas importantas dau Sud coma Atlanta en 1960, Albany en 1961 e Birmingham en 1963. Arrestat dins aquela vila, i redigiguèt la Letra de la preson de Birmingham que li permetèt de definir los aisses principaus de la lucha còntra la segregacion. En parallele, la polícia ataquèt de manifestants desarmats davant las cameràs, çò que donèt un imatge encara mai negativa de la segregacion. Lo 11 de junh, los imatges entraïnèron una reaccion dau president John Fitzgerald Kennedy que critiquèt lo mantenement de la segregacion.
Lo 28 d'aost de 1963, King prenguèt la direccion d'una marcha sus Washington per sostenir lo vòte d'una lei en favor dels drechs civics per lo Congrès. Davant 250 000 personas achampaas au Lincoln Memorial e de milions d'espectators, prononcièt un discors famós, I have a dream, en favor de l'egalitat entre tots los individús de la societat. Son eloquéncia marquèt prigondament los Estatsunidencs. En 1964, lo president Lyndon Baines Johnson signèt un Civil Rights Act qu'instaurèt la fin definitiva de la segregacion dins los luòcs publics. La meteissa annaa, Martin Luther King recebèt lo Premi Nobel de la Patz. Un an mai tard, lo Voting Rights Act renforcèt lo contraròtle de l'Estat federau sus los procès electoraus per melhorar la proteccion dels drechs civics dels Negres. Puei, d'autras leis aboliguèron las darrieras mesuras segregacionistas. Aquò durèt dinque a 1968 e s'achabèt quauques jorns après la mòrt de King.
En despiech dels succès enregistrats per King, lo movement per los drechs civics deguèt afrontar de divisions internas. D'efiech, en aost 1965, aguèt luòc una revòuta violenta dins un guèto de Los Angeles. La repression entraïnèt la mòrt de 31 manifestants e de 3 policiers. Favorizèt lo desvolopament de movements negres violents, sovent organizats a l'entorn de las ideas dels Black Panthers. Aquò engendrèt d'oposicions mai e mai duras entre radicaus e moderats. La Guèrra de Vietnam entraïnèt de problemas suplementaris car la borgesiá negra, estachat au patriotisme estatsunidenc tradicionau, èra pauc favorabla als discors pus radicaus de King e au concepte de « Black Power ». Aquò afebliguèt pauc a cha pauc sas posicions.
Mai e mai menaçat, Martin Luther King foguèt assassinat per un militant blanc segregacionista, James Earl Ray (1928-1998), lo 4 d'abriu de 1968. Victima de plusors tirs, succombiguèt a sas blessuras a l'espitau Sant Josèu. Sa mòrt entraïnèt d'esmoguas dins plusors guètos. Causèron la mòrt de 46 personas. Aquò illustrèt sa popularitat, mas pereu la dificultat de gardar una linha non violenta. 100 000 personas assistiguèron a sas funeralhas.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
