Guèrra franco-prussiana
From Wikipedia, the free encyclopedia
La Guèrra francoprussiana[1] ò Guèrra de 1870 es un conflicte dau sègle XIX que se debanèt dau 19 de julhet de 1870 au 29 de genier de 1871. Opausèt lo Segond Empèri Francés (remplaçat en setembre de 1870 per la Tresena Republica) au Reiaume de Prússia e seis aliats (Bavièra, Wurtemburg, Baden...). Foguèt causat per la declaracion de guèrra francesa en respònsa a un telegrama insultant. Aquela provocacion foguèt organizada per lo cancelier Otto von Bismarck que voliá una guèrra còntra França per acabar son projècte d'unificacion d'Alemanha a l'entorn de Prússia.
Guèrra franco-prussiana | |
---|---|
Descobridor o inventaire | |
Data de descobèrta | |
Contrari | |
Color | |
Simbòl de quantitat | |
Simbòl d'unitat | |
Proprietat de | |
Fondador | |
Compren | |
Data de debuta | |
Data de fin | |
Precedit per | |
Seguit per | |
Coordenadas | |
Franco-Prussian_War_Collage.jpg | |
Informacions generalas | |
Data | 19 de julhet de 1870 - 29 de genier de 1871 |
Luòc | França |
Casus belli | Declaracion de guèrra francesa |
Eissida | Victòria prussiana, proclamacion de l'Empèri Alemand e annexion d'Alsàcia-Lorena |
Belligerants | |
Segond Empèri Francés |
Confederacion d'Alemanha dau Nòrd : |
Fòrças en preséncia | |
900 000 òmes | 1 200 000 òmes |
Pèrdas | |
139 000 mòrts | 120 000 mòrts |
Batalhas | |
Wissembourg – Spicheren – Wörth – Borny-Colombey – Estrasborg – Toul – Mars-la-Tour – Gravelotte – Metz – Beaumont – Noisseville – Bazeilles – Sedan – Bellevue – Coulmiers – L'Avana – Amiens – Beaune-la-Rolande – Villepion – Beaugency – Hallue – Bapaume – Villersexel – Le Mans – Lisaine – París – Belfort |
Mau preparada, l'armada francesa imperiala foguèt rapidament esquichada (4 d'aost - 1èr de setembre de 1870) entraïnant lo reversament de l'Empèri lo 4 de setembre de 1870. Lei republicans assaièron de perseguir lo combat mai lei Prussians aprofichèron sei succès per assetjar París e arrestar totei lei còntra-ofensivas francesas. Finalament, la capitala francesa deguèt capitular marcant la fin de la guèrra en genier de 1871. Après una brèva guèrra civila (Comuna de París), lo govèrn conservator francés negocièt amb Bismarck la cession d'Alsàcia-Lorena e lo pagament d'una important indemnitat de guèrra.
La guèrra permetèt l'acabament deis unificacions alemanda e italiana. Pasmens, França refusèt d'acceptar la pèrda d'Alsàcia-Lorena e aquela question territòriala venguèt una fònt majora de tensions en Euròpa fins a la Premiera Guèrra Mondiala.