From Wikipedia, the free encyclopedia
L'ermafrodisme es un fenomèn biologic ont l'individú es morfologicament mascle e femèla, que siá simultanèament o alternativament (ermafrodisme successiu). S'opausa al gonocorisme que correspond al sèxe separat.
Dins la mitologia grèga, Ermafrodita es eissida de l'union entre Ermès e Afrodita, nascut sul mont Ida de Troade. Alara que se banhava dins una font d'Alicarnas en Caria, la naïada de la font, Salmacis, d'el s'enamora. Foguèt rebutada, faguèt enseguida lo vòt que los dieus uniscan lors dos còrs per ne far mai qu'un e foguèt exauçada. Aquò fa nàicer un èsser uman a l'encòp mascle e femel, que foguèt representat dins l'estatuari coma dotat d'un penis e de popas. La legenda es per exemple contada dins las Metamorfòsis d'Ovidi.
Fòrça espècias de plantas presentan d'organs de reproduccion femes e mascles sus un mèsme organisme. Mas lo tèrme ermafrodisme s'aplica sonque al cas de las plantas a flors (lo pomièr per exemple) que pòrtan, dins la mèsma flor, los organs sexuals mascles e femes (estamina e pistil). I a donc pas qu'un sol tipe de flor. Dins l'escasença, diferents sistèmas pòdon empachar l'autofecondacion:
De plantas pòrtant de flors de tipes mascles o femes separadas son pas dichas ermafroditas mas dichas « monoïc »; es lo cas per exemple del milh, que pòrta los espigs mascles en nautor e lo femes mai bas.
L'androdioecia es la coexisténcia dins una mèsma populacion de masclas e d'ermafroditas, çò qu'es plan mai rare que lo contrari (ginodioeci o coexisténcia de femes e d'ermafroditas). De rares angiospèrmes son androdioïcs, coma l'arbust Phillyrea angustifolia (anemofil), que faguèt l'objècte d'una tèsi per ensejar d'explicar lo taus naut de mascles presents en zona mediterranèa, alara que se podava pensar qu'un tal taus a pas d'interés selectiu. L'ipotèsi pausada per la tèsi èra pas qu'una seleccion « frequéncia - dependenta » inducha per un ligam genetic entre locus d'esterilitat feme e locus d'incompatibilitat poiriá favorizar los mascles. S'i a esterilitat feme dominanta « amb pauc d'allèls d'incompatibilitat, las frequéncias de mâscles a l'equilibri pòdon aténher de valors nautas sens necessitar de fòrts avantatges mascles en fertilitat »[1].
Se parla d'ermafrodisme per un animal quand l’organisme es capable de se reproduire coma mascle e feme.
Se destria tres tipes normals d'ermafrodisme.
Existís a l'estat natural per unes animals coma de cochenilhas, de Pelegrinas, la cagaraula e lo lombric. Se pòt assistir alara a una autofecondacion: la fecondacion dels uòus se fa pels espermatozoïdes del mèsme organisme. Mas aqueste fenomèn demora puslèu rare qu'aquò favoriza pas la mescla genetica[2]. Gaireben totas las fecondacions per aqueste tipe d'ermafrodita son donc de fecondacions croisadas: demandan l'acoblament entre individús, çò que pòt èsser facilitat per la separacion plan neta dins l'espaci dels organs d'ambedos sèxes.
Unas espècias animalas (mai sovent marinas) son pendent lor vida d'en primièr mascles puèi venon femes. Es lo cas, per exemple, dels crepiduls (molluscas marins), d'amphiprioninae, d'unes batracians e reptils... Se parla de proterandria quand las gametas masclas son produchs abans las gametas femes (ustra...) e, mai rarament, de proteroginia dins lo cas contrari (mèro...).
Mai, l'ermafrodisme simultanèu es pas necessàriament constant tot lo long de la vida d'un mèsme individú. Pòt èsser precedit per una fasa d'ermafrodisme successiu. Dins aqueste cas, cada individú passa atal successivament per tres estadis[3].
Concernís las espècias gonocoricas adultas qu'an una fasa ermafrodita mas que produson pas de gametas pendent lor desvelopament.
Pendent lo desvelopament embrionari, de mutacions geneticas pòdon provesir e far naícer a d'individús portant los atributs dels dos sèxes: fusion de dos ovuls qu'aurián degut donar un mascle e una feme (Quimèra (genetica)), o alara un ovul fecondat per dos espermatozoïdes portant respectivament un gèn mascle e un gèn feme[4].
A partir de 2003, de cercaires daneses puèi plan d'autres mostrèron qu'una contaminacion per de matèrias polluentas circulant dins lo ret trofic, subretot:
Dins l'espècia umana lo tèrme « ermafrodisme » (verai o pseudo) es utlizat dins lo lengatge corrent per designar l'intersexuacion. Lo tèrme d'ermafrodisme aplicat als umans comencèt a èsser utilizat per la medecina vèrs la fin del sègle XIX e al començament del XX[5]. Una partida dels mètges consideravan l'ermafrodisme coma una patologia.
Una persona tocada dins aqueste estat es mai sovent infertil, quitament s'existís d'escasenças d'ovulacions o d'espermatogenèsi. Los taus de testosteron e d'estrogèns tendon a s'enebir l'un e l'autre.
A la naissença, se practica mai sovent l'ablacion de l'atribut mens desvelopat, operacion doblada d'un ormonoterapia. Aquesta operacion es plan contestada e considerada coma una mutilacion genitala traumatisanta e non pas necessària.
Se destria diferents tipes d'ermafrodisme, l'ermafrodisme verai, lo pseudoermafrodisme feminin e lo pseudoermafrodisme masculin:
Cal pas confondre l'ermafrodite verai, qu'a de teissut testicular e ovarian, amb l'androgin, que l'aparéncia sola fa confusion mas que lo caractèrs sexuals son exprimits normalament, ni amb de personas transsexualisme que demandan una ortosexuacion.
Dins las societats oceanianas, Rae raes, Mahus, Fa'fafines e autres transidentitat avián lo ròtle d'ensenhairas e de gardianas de las coneissenças e de tradicions. Abans l'arribada dels colons occidentals, èra de costuma que cada familha eleva al mens un dels sieus enfants mascles coma una filha per contunhar la comunautat en cas de disparicion dels òmes pendent de conflictes entre familhas o de capricis de l'ocean.
Los militants intersèxes sensibilizan las populacions sus la diferéncia qu'existís entre eles e las personas transsexualas, los travestits, los transformistas, lo mitan transgenre o lo tresen sèxe que reconeisson unas societats.
Unas societats dins lo mond coneisson un tresen sèxe:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
