Catalan
lenga romanica estreitament ligada a l'occitan / From Wikipedia, the free encyclopedia
Lo catalan (prononciat /kataˈla/ ⓘ; autonim: català, llengua catalana) es una lenga romanica pròcha de l'occitan parlada per 7,5 milions de personas dins los Païses Catalans, repartidas dins los estats seguents: Espanha, França, Andòrra, e Itàlia (L'Alguer en Sardenha). En Espanha es lenga cooficiala dins la region de Catalonha, a las illas Balearas e dins lo País Valencian. Se parla tanben dins la comunautat d'Aragon (la Franja de Ponent) e mai dins la comarca del Carxe, situada dins la region de Múrcia).
Català, llengua catalana, valencià | |
Parlat en | Espanha (Aragon, Catalonha, Comunautat Valenciana, El Carxe, Illas Balearas), Andòrra, França (Catalonha Nòrd), Itàlia (L'Alguer) |
---|---|
Region | Euròpa |
Locutors | almens 11,5 milions |
Classament | 74ena |
Classificacion lingüistica | Lengas indoeuropèas |
Estatut oficial | |
Oficial de | Andòrra (oficial) Espanha
|
Acadèmia | Institut d'Estudis Catalans Acadèmia Valenciana de la Lenga |
Còdis lingüistics | |
ISO 639-1 | ca |
ISO 639-2 | cat |
ISO 639-3 | cat |
ISO 639-6 | iren |
Ethnologue | cat |
Glottolog | stan1289 |
Linguasphere | 51-AAA-e |
ASCL | 2301 |
Linguist List | cat |
IETF | ca |
Mapa | |
En França, se parla dins la Catalonha del Nòrd ont a pas cap d'estatut legal. Dins la vila sarda de L'Alguer, 30 000 personas la parlan. Ailà la lenga es protegida e se pòt utilizar publicament mas a pas cap l'estatut de lenga oficiala. En Andòrra es l'unica lenga oficiala.
95% de la populacion dins la region de Catalonha la compren, 80% la pòt parlar e es la lenga mairala de 55% dels catalans.
Almens ja dempuèi lo sègle xiv, la lenga recep tanben, entre d'autres, lo nom de valencian, denominacion emplegada sustot al País Valencian. A l'ora d'ara e per evitar los conflictes qu'aiçò pòt crear coma arma politica per afeblir la lenga, l'AVL es arribat a la conclusion, lo 9 de febrièr de 2005 que: "Es un fach qu'en Espanha i a doas denominacions egalament legalas per designar aquela lenga: la de valencian, establida dins l'Estatut d'Autonomia de la Comunitat Valenciana, e la de catalan, reconeguda dins los Estatuts d'Autonomia de Catalonha e las Illas Balearas".
En Catalonha del Nòrd, lo catalan es estat reconegut coma lenga del departament, amassa amb lo francés, lo 10 de decembre de 2007 pel Conselh General dels Pirenèus Orientals mejançant la Carta en favor del catalan. Val a dire qu'aquesta decision compòrta pas cap de consequéncia ni mai cap de valor legala dins l'encastre de l'estat francés.