Canadà
From Wikipedia, the free encyclopedia
Canadà es lo segond país del mond per la superfícia totala, e lo pus grand de las Americas. Es bordat al nòrd-oèst per l'estat estatunidenc d'Alaska e al sud per lo territòri continental dels Estats Units d'America e s'espandís d'èst en oèst entre Ocean Atlantic e Ocean Pacific. Lo gentilici es canadian -a (o canadenc -a).
Canadà | |
Canadà | |
Imne: O Canada | |
Devisa: « A mari usque ad mare » (latin: « D'un ocean a l'autre ») | |
Administracion | |
---|---|
Capitala | Ottawa 45° 24′ nòrd, 75° 40′ oèst |
Forma de l'Estat | Monarquia constitucionala |
Rei Governador General Primièr ministre | Carles III Mary Simon Justin Trudeau |
Lengas oficialas | anglés francés |
• Lenga reconogudas | Chipewyan Cree Gwich’in Inuinnaqtun Inuktitut Inuvialuktun North Slavey South Slavey Tłı̨chǫ |
Geografia | |
Vila principala | Toronto |
Superfícia | Classat 2en |
• Totala | 9 984 670 km² |
• Aiga (%) | 8,62 % % |
Punt culminant | Mont Logan |
Demografia | |
Populacion | Classat 35en |
• Totala | 40 097 761 ab. (2023) |
• Densitat | 4.2 ab./km² |
Economia | |
Moneda | Dolar canadenc (CAD) |
Autras informacions | |
Indicatiu telefonic | +1 |
ISO 3166 | CA |
Domeni internet | .ca |
Lo territòri del Canadà actual foguèt abitat durant millenis per diferents pòbles aborigèns. A partir de la fin del sègle XV, d'expedicions colonialas britanicas e francesas explorèron, e pus tard poblèron, la region de la còsta atlantica. França cediguèt totas sas colonias d'America del Nòrd a la Granda Bretanha en 1763 après la Guèrra de Sèt Ans. En 1867, amb l'union de tres colonias britanicas dins la Confederacion canadenca, Canadà èra format d'un dominion federal de quatre províncias. Comencèt una reünion de províncias e territòris cap a un processus d'autonomia, qu'abotirà al Canada Act en 1982.
Canadà es un estat federal governat coma una democracia parlamentària e una monarquia constitucionala, amb Carles III coma cap d'estat. Lo país e oficialament bilingüe e multicultural al nivèl federal, amb una populacion d'aproximativament 37 millions de personas en 2021. L'economia de Canadà es una de las pus importanta al mond que depend largament de sas ressorsas naturalas e del negòci internacional, particularament amb los Estats Units, amb los quals las relacions foguèron longas e complicadas. Per son PIB per abitant , lo país se classa al noven reng mondial, e al sesen reng per son indici del desvolopament uman. Es tanben ben classat al nivèl internacional per l'educacion, la qualitat de vida, la tranparància de govèrn, e la libertat del comèrci. Canadà es sòci del G7, G8, G20, OTAN, OCDE, OCM, Commonwealth, Francofònia, OAS, APEC, e de las Nacions Unidas.