Zagreb

Zagreb er hovudstaden og den største byen i Kroatia. Zagreb er det kulturelle, vitskaplege, økonomiske, politiske og administrative senteret i Kroatia, og husar mellom anna Parlamentet, presidenten og regjeringa i landet. Adminstrativt er Zagreb ein eigen kommune, Grad Zagreb («Byen Zagreb»), men er administrativt styrt på same nivå som fylka. I 2021 hadde kommunen Zagreb eit innbyggjartal på 767 131, medan sjølve byen hadde 663 592 innbyggjarar.^[1]

Zagreb
hovudstad
Flagg Symbol
Kallenamn: Beli Zagreb grad ('Den kvite byen Zagreb')
Land	Kroatia
Fylke	Zagreb by
Høgd	120 m
Areal	641,2 km²
Folketal	767 131 (31. august 2021)
Postnummer	10000
Retningsnummer	01
Bilnummer	ZG
Zagreb 45.813055555556°N 15.977222222222°E / 45.813055555556; 15.977222222222
Zagreb by innanfor Kroatia. Zagreb by innanfor Kroatia.
Distrikta i kommunen Zagreb. Distrikta i kommunen Zagreb.
Wikimedia Commons: Zagreb

Zagreb ligg mellom sørsida av fjellet Medvednica og nordsida av elva Sava i ei høgd 120 meter over havet. Byen ligg plassert i den sørvestlege delen av Den pannoniske sletta, som strekkjer seg mellom Alpane, Dei dinariske Alpane og Adriahavet, og er derfor eit strategisk knytepunkt for trafikk mellom Sentral-Europa og Adriahavet.

Transportknutepunktet, industrien, og dei vitskaplege institusjonane gjer byen til det største økonomiske senteret i Kroatia.

Byen vart grunnlagd på 1000-talet, og er i dag eit eige fylke. Zagreb vart aldri ein del av Det osmanske riket, som mykje av nærliggande områda var. Derfor er ikkje gamle bygningar øydelagde, som i mange andre byar i det tidlegare Jugoslavia. Zagreb er ein fleirreligiøs by med romersk-katolsk erkebiskop, gresk-ortodoks erkebiskop, protestantisk biskop, ein storrabbin og ein muslimsk mufti.

Zagreb har ein internasjonal flyplass.

Attraksjonar

Det finst mange sjåverdige stader i Zagreb, som til dømes Gornji Grad (sjå nedanfor), Zagreb katedral, Jelacictorget, Tomislavtorget, Strossmayerovtorget, Det kroatiske nasjonalteateret og Mimaramuseet.

Gornji Grad

Gamlebyen i Zagreb heiter «Gornji Grad» (Øvrebyen) og inneheld mange gamle bygningar, som Sankt Marks kyrkje, parlamenta, Steinporten og Lotrščak-tårnet, der ein kvar dag klokka tolv avfyrer ein kanonsalutt.

Administrativ inndeling

Zagreb ein eigen kommune, men er administrativt styrt på same nivå som fylka.^[2][3] Hovudstaden er så delt inn i ei rekkje distrikt (gradska četvrt, «bydistrikt») med visse lokalstyrte oppgåver, fastlagd i Statuttar for byen Zagreb av 1. april 2001.^[4]

Dei mest sentrale av dei 17 distrikta omfattar berre ein del av sjølve byområdet, medan nokre av dei omkringliggjande distrikta òg omfattar ein eller fleire forstader eller busetnader.

	Namn	Folketal 2001[5]	Folketal 2011[6][7]	Folketal 2021[1][7]	Status
1	Donji grad	45 108	37 024	31 209	Bydel
2	Gornji Grad – Medveščak	36 384	30 962	26 423	Bydel
3	Trnje	45 267	42 282	40 539	Bydel
4	Maksimir	49 750	48 902	47 356	Bydel
5	Peščenica – Žitnjak	58 283	56 487	53 023	Bydel og forstad
6	Novi Zagreb – istok	65 301	59 055	55 898	Bydel og forstad
7	Novi Zagreb – zapad	48 981	58 103	63 917	Bydel og forstad
8	Trešnjevka – sjever	55 358	55 425	52 974	Bydel
9	Trešnjevka – jug	67 162	66 674	65 324	Bydel
10	Črnomerec	38 762	38 546	38 084	Bydel
11	Gornja Dubrava	61 388	61 841	58 255	Bydel
12	Donja Dubrava	35 944	36 363	33 537	Bydel
13	Stenjevec	41 257	51 390	53 862	Bydel
14	Podsused – Vrapče	42 360	45 759	44 910	Bydel
15	Podsljeme	17 744	19 165	18 974	Bydel
16	Sesvete	59 212	70 009	70 800	Forstad
17	Brezovica	10 884	12 030	12 046	Forstad
	Grad Zagreb	779 145	790 017	767 131

Galleri

• 
  Ban Jelačić torg i sentrum.
• 
  Det kroatiske nasjonalteateret i Zagreb.