From Wikipedia, the free encyclopedia
Tidebøn er ei bøn som vert beden til faste tider i løpet av dagen. I kristen liturgi er tidebøn ei av to hovudformer for gudsteneste.
Tidebøn, (officium divinum) er i Den katolske kyrkja den offisielle bøna utanom nattverden. Tidebønene har ein fast liturgi, sett saman av bibelske salmar frå Det gamle og Det nye testamentet, lesingar frå Bibelen og bøner.[1]
Det er i tradisjonen sju tidebøner: laudes (morgon, ottesong), prim, ters, sext (den sjette time, dvs klokka tolv), non (den niande time, dvs kl 15), vesper (når mørkret bryt fram) og kompletorium (ved leggjetid]]. I tillegg kjem matutin (eigentleg nattebøn). Talet på tidebøner er sett i samanheng med Salme 119 vers 164: «Sju gonger om dagen prisar eg deg»[2] og 62 «Midt på natta står eg opp og prisar deg».[3]
Eit breviarium, eller ei tidebønebok, inneheldt tidebønene for søndagar, vekedagar og kyrkjehøgtider gjennom året. I mellomalderen vart kyrkjene pålagde å ha slike handbøker for å sikre at feiringa gjekk rett for seg.[4]
I moderne tradisjon har prim falle bort, og matutin kan ein be når som helst i løpet av døgeret. Morgonbøna laudes og kveldsbøna vesper er rekna som dei to krumtappane blant tidebønene.[5]
Det eldste innhaldet i tidebøna er skriftlesing og bøn, men tidleg fekk lesing frå Salmane i Det gamle testamentet ein viktig plass i gudstenesta. Som messene utvikla òg tidebønsgudstenestene ein fast struktur, sannsynlegvis med røter i jødiske bøner til bestemte tider på dagen. Tidebønene vart utvikla vidare i klostra. Etter reformasjonen heldt ein først og fremst på morgonbøna og kveldsbøna, då som gudsteneste i byane, og som husandakt i heimen.
I Gudstenestebok for Den norske kyrkja er det tre tidebøner: Morgonsong (laudes), Aftansong (Vesper) og Kveldbøn (kompletorium).[6]
Ein treng ikkje nokon fast liturgi for at bøner skal bli rekna som tidebøner, men dersom tidebønene vert bedne i fellesskap, er det vanleg å lage ein liturgi som bruker bøner henta frå Bibelen.[7]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
