Kaukasiske språk

Det er mange språk i Kaukasus, desse språka høyrer til fleire ulike språkfamiliar. Nokre av familiene finst berre i Kaukasus.

Etnolingvistisk kart over Kaukasus.

Språkfamiliar

Familiar som finst berre i Kaukasus

Dei fleste språka som blir snakka i Kaukasus kan delast inn i tre språkfamiliar. Dei blir kalla kaukasiske språk, sjølv om dei ikkje er noko genetisk slektskap dei i mellom.

• Kartvelske språk, også kalla sørkaukasiske språk; inneheld blant anna georgisk, det offisielle språket i Georgia, med rundt 4 000 000  talarar.
• Pontiske språk, også kalla nordvestkaukasiske språk; inneheld blant anna kabardisk, med rundt 1 000 000 talarar.
• Dagestanske språk, også kalla nordaustkaukasiske språk; inneheld blant anna tsjetsjensk med rundt 1 000 000 talarar.

Desse språka, som er innfødde i Kaukasus, deler ein del områdetrekk, som ejektive konsonantar og ein agglutinerande struktur, og alle språka utom mingrelsk er meir eller mindre ergative. Pontiske og dagestanske språk har også eit stort tal på konsonantar, som i ubykhisk, som har mellom 80 og 84 konsonantar; kartvelske språk, derimot, har relativt få konsonantar; georgisk har 28 konsonantar, og lazisk har 30; samanlikna med språk som arabisk (28 konsonantar) og russisk (35–37 konsonantar).

Familiar med større utbreiing

Andre språk som er brukt i Kaukasus, tidlegare eller noverende, kan plasserast inn i større språkfamiliar med ei mykje større geografisk utbreiing.

• Indoeuropeiske språk
  • Armensk
  • Gresk
    • Pontisk gresk
  • Iranske språk
    • Ossetisk
    • Jødetat
  • Slaviske språk
    • Russisk
• Altaiske språk
  • Tyrkiske språk
    • Aserbajdsjansk
    • Karatsjai-balkarisk
    • Kumykisk
    • Nogaisk
  • Mongolske språk
    • Kalmykisk
• Afroasiatiske språk
  • Semittiske språk
    • Bohtansk nyarameisk
    • Assyrisk nyarameisk

Nordkaukasiske språk?

Nokre språkforskarar meiner at dei nordaustlege (dagestansk) og nordvestlege (pontisk) språka er i slekt, og har gjort framlegg om å setje dei saman til ein nordkaukasisk familie, som ofte kallast kaukisk eller kaukasisk, til tross for at den ikkje er meint å dekke dei sørkaukasiske (kartvelske) språka. Dette forslaget har likevel ikkje vorte akseptert.

Bakgrunnsstoff

• The Iberian-Caucasian Connection in a Typological Perspective
• A.Chikobava Institute of Linguistics
• Atlas of the Caucasian Languages Arkivert 2007-09-17 ved Wayback Machine.
• Comparative Notes on Hurro-Urartian, Northern Caucasian and Indo-European