Wilfried Van Moer

Wilfried Van Moer (Beveren, 1 maart 1945 – Leuven, 24 augustus 2021) was een Belgische voetballer en voetbalcoach. Hij speelde als middenvelder en is een van de succesvolste spelers uit de geschiedenis van het Belgisch voetbal.

Wilfried Van Moer
Wilfried Van Moer bij de nationale ploeg (1980)
Persoonlijke informatie
Volledige naam	Wilfried Van Moer
Bijnaam	De kleine generaal
Geboortedatum	1 maart 1945
Geboorteplaats	Beveren, België
Overlijdensdatum	24 augustus 2021
Overlijdensplaats	Leuven, België
Lengte	168 cm
Positie	Middenvelder
Jeugd
KSK Beveren
Senioren
Seizoen Club W 0(G) 1961–1965 1965–1968 1968–1976 1976–1980 1980–1982 1982–1984 KSK Beveren Antwerp FC Standard Luik Beringen FC KSK Beveren Sint-Truiden VV 1210(56) 770(14) 1700(24) 1100(17) 4900(6) 2600(0)
Interlands
1966–1982  België 5700(9)
Getrainde teams
1982–1984 1985–1987 1987–1988 1988–1989 1995–1996 1996 Sint-Truiden VV FC Assent KSK Beveren KTH Diest België (assistent) België
Portaal    Voetbal

Van Moer won drie keer de Gouden Schoen en werd in 1980 vierde in het referendum van Europees voetballer van het jaar.^[1] Als speler stond hij bekend om zijn spelinzicht, loopvermogen en inzet. Bovendien kon hij zowel in de verdediging als op het middenveld spelen.

In 2005 eindigde hij op nr. 643 in de Vlaamse versie van De Grootste Belg.

Van Moer overleed op 24 augustus 2021 aan de gevolgen van een hersenbloeding.^[2]

Clubcarrière

Beginjaren

Wilfried Van Moer werd geboren in Beveren, waar hij zich op jonge leeftijd ook aansloot bij voetbalclub Sportkring Beveren-Waes, beter bekend als KSK Beveren. Ondanks zijn kleine gestalte doorliep Van Moer vlot de jeugdreeksen. De spelertjes kwamen ook dikwijls bijeen op een plein in “‘t Congoken” , een wijk van Beveren waar een voetbalpleintje lag waar ze konden sjotten.^[3] In 1961 mocht hij voor het eerst aantreden in het eerste elftal. Van Moer was toen 16 jaar.

Beveren

Het was trainer Fons De Winter die hem in 1961 in het eerste elftal liet debuteren. Van Moer maakte deel uit van een sterke generatie, bestaande uit onder meer Jean Janssens, Roger Rogiers, Freddy Buyl en Omer Janssens. Al deze spelers debuteerden in de jaren '60 bij Beveren. Dat resulteerde in een indrukwekkende opmars. Beveren, dat toen in Vierde Klasse speelde, promoveerde in 1963 naar Derde Klasse. Na twee seizoenen in Derde hield Van Moer het voor bekeken en volgde er een transfer naar Antwerpen.

Antwerp

Eerste Gouden Schoen

Van Moer belandde in 1965 bij het Antwerp FC van de Britse trainer Harry Game. Hij schoof Van Moer een rij achteruit. De kleine vleugelaanvaller, die over een goed positiespel beschikte, werd omgeschoold tot middenvelder. De omschakeling leverde Van Moer in zijn tweede seizoen in Eerste Klasse meteen de Gouden Schoen op. In die periode wilde Constant Vanden Stock, toen aan de slag bij Club Brugge, hem naar blauwzwart halen. Maar het bestuur van de club volgde Vanden Stock niet, waarna die opstapte en bij RSC Anderlecht voorzitter werd. Ook een aanbieding van FC Köln leverde niets op.

Afscheid in mineur

Hoewel Van Moer zich sportief ontwikkelde, zakte de club steeds verder weg. In 1968 degradeerde de club naar Tweede Klasse, maar Van Moer was toen al zeker van een transfer. Dat werd hem op de Bosuil kwalijk genomen, waardoor zijn afscheid er één in mineur werd.^[4]

Standard

Ode aan Van Moer op Sclessin in september 2021, na zijn overlijden.

Eerste landstitel

Roger Petit had de Kleine Generaal voor 6,5 miljoen frank (zo'n €160.000) naar Standard Luik gehaald. Van Moer werd op Sclessin een ploegmaat van onder meer Christian Piot, Nico Dewalque en Jean Thissen. In geen tijd ontpopte Van Moer zich op het middenveld tot de natuurlijke leider van de Rouches. Hij liet zich opmerken door veel inzet, stevige tackles en zijn winnaarsmentaliteit. Van Moer loodste Standard eind jaren '60 naar drie landstitels op rij. De Rouches staken in die periode Anderlecht naar de kroon.

Drie Gouden Schoenen

Maar niet alleen in clubverband bestond er rivaliteit, ook op het gebied van individuele prijzen was die er tussen Standard en Anderlecht. Van Moer kreeg voor zijn leiderschapskwaliteiten in 1969 en 1970 voor de tweede en derde keer de Gouden Schoen. Hij evenaarde daarmee het record van Anderlecht-aanvoerder Paul Van Himst, die enkele jaren later weliswaar opnieuw de absolute recordhouder werd met vier Gouden Schoenen.

Blessureleed

Maar na de gouden periode aan het begin van de jaren '70 volgde er een sportief dieptepunt. De middenvelder werd door tegenstanders zwaar aangepakt en liep verschillende blessures op. Op het EK in 1972 brak hij zelfs zijn been na een tackle van de Italiaan Mario Bertini. Van Moer herstelde van de beenbreuk, maar sukkelde ook nadien van de ene blessure in de andere. Bovendien haalde Standard in 1973 de IJslandse middenvelder Ásgeir Sigurvinsson naar Luik. Hij werd de vervanger van Van Moer, die bij Standard steeds minder aan spelen toekwam.

Beringen

Stap terug

Daarom besloot Van Moer in 1976 om een stap terug te zetten. De 31-jarige middenvelder verliet Standard en sloot zich aan bij het bescheiden Beringen FC, waar hij een ploegmaat werd van onder meer Paolo Lallo, Raymond Jaspers en Walter De Greef. Elk jaar streed Van Moer met de Limburgse club tegen de degradatie. Het was een nobele, maar minder erkende prestatie dan strijden om de titel. Van Moer verdween in die periode dan ook samen met generatiegenoten als Christian Piot, Maurice Martens en Jan Verheyen uit de nationale ploeg. De middenvelder combineerde de wedstrijden bij Beringen bovendien met het uitbaten van een café in Hasselt. Het hoogtepunt van de inmiddels 34-jarige voetballer leek definitief voorbij.

Comeback

Ondanks het degradatievoetbal bij Beringen bleef Van Moer toen volgens veel kenners een van de beste middenvelders van België. Ook bondscoach Guy Thys deelde die mening. Hij had een volledig nieuw nationaal elftal op poten gezet, maar miste nog een creatieve leider op het middenveld. Thys haalde Van Moer opnieuw bij de nationale ploeg en lag zo mee aan de basis van zijn comeback. De middenvelder was in de eerste interland sinds zijn terugkeer meteen goed voor een assist en een doelpunt. Bovendien merkten ook andere clubs opnieuw zijn kwaliteiten op, en in 1980 werd hij zelfs vierde in het referendum van Europees voetballer van het jaar. Alleen Paul Van Himst deed hem dat als Belg ooit voor.

Beveren

Terugkeer naar de Heimat

In 1980 keerde Van Moer terug naar de club waar het voor hem allemaal begonnen was. Beveren, dat destijds nog in Derde Klasse speelde, vertoefde inmiddels in Eerste. De club had in 1978 en 1979 respectievelijk de Beker van België en de landstitel gewonnen. Van Moer keerde als ervaren rot terug naar "zijn" Beveren, waar hij op het middenveld de baas werd. Van Moer was van degradatievoetbal met Beringen overgestapt naar Europees voetbal met Beveren. De Waaslandse club beschikte in die dagen over een sterk team, bestaande uit onder meer Heinz Schönberger, Ronny Martens, Jean-Marie Pfaff, Erwin Albert en Paul Theunis. Een nieuwe trofee bleef echter uit, en aan zijn comeback leek een eind te komen.

In totaal speelde hij 406 eersteklassewedstrijden en scoorde 61 doelpunten.^[5]

STVV

Na twee seizoenen bij Beveren hield de 37-jarige Van Moer het voor bekeken. Hij ruilde de club in voor tweedeklasser Sint-Truiden VV, waar hij voor het eerst het trainerschap op zich nam. Van Moer fungeerde bij STVV als speler-trainer, maar in 1984 hing hij zijn voetbalschoenen voorgoed aan de haak.

Statistieken

Seizoen	Club	Land	Competitie	Competitie		Interlands
				Wed.	Dlp.	Wed.	Dlp.
1960/61	KSK Beveren	België	Vierde Klasse	4	2	0	0
1961/62				28	13	0	0
1962/63				30	23	0	0
1963/64			Derde Klasse	30	9	0	0
1964/65				29	9	0	0
1965/66	Antwerp FC		Eerste Klasse	26	8	0	0
1966/67				26	3	4	0
1967/68				25	2	3	0
1968/69	Standard Luik			25	1	5	0
1969/70				26	6	6	2
1970/71				28	6	5	2
1971/72				21	1	4	1
1972/73				18	2	2	0
1973/74				13	2	4	1
1974/75				20	4	3	1
1975/76				19	3	0	0
1976/77	Beringen FC			30	5	0	0
1977/78				28	5	0	0
1978/79				23	5	0	0
1979/80				29	2	9	1
1980/81	KSK Beveren			21	2	4	0
1981/82				28	4	8	1
1982/83	Sint-Truiden VV		Tweede Klasse	18	0	0	0
1983/84				8	0	0	0
Carrière totaal				553	117	57	9

Interlandcarrière

WK 1970 en EK 1972

Wilfried Van Moer werd in 1966 voor de eerste keer geselecteerd voor de nationale ploeg van België. Het waren toenmalig selectieheer Constant Vanden Stock en trainer Raymond Goethals die hem lieten debuteren. Van Moer werd meteen een belangrijke pion bij de nationale ploeg, waar hij veel lof oogstte. In 1970 bereikte hij met België het WK in Mexico. De Belgen vlogen er toen echter al in de eerste ronde uit. Van Moer maakte wel twee goals tegen El Salvador.

Op de eindronde van het EK 1972 in eigen land België met enkel halve finale en finale wedstrijden kenden de Belgen meer succes met een derde plaats tegen Hongarije. Maar Van Moer was er niet bij omdat hij zwaar gekwetst geraakte tegen Italië in de kwartfinale. Toen werd die over twee wedstrijden beslist. Tijdens de terugwedstrijd in Brussel brak Mario Bertini met een forse tackle zijn rechterbeen. Toch slaagde Van Moer er in de eerste helft uit te spelen. Bondscoach Raymond Goethals wou hem nog na de rust laten verder spelen met een inspuiting. Echter Standardvoorzitter Roger Petit, die aanwezig was, zag de ernst van de situatie in en stuurde hem naar het ziekenhuis.^[6]

EK 1980 en WK 1982

De opstellingen van de EK-finale van 1980.

De volgende grote toernooien haalde België niet, waarna zowel de bondscoach als enkele belangrijke spelers aan de kant werden geschoven. Ook Van Moer viel toen naast de nationale ploeg. Maar in 1979 haalde bondscoach Guy Thys hem als creatieve middenvelder terug. Zijn comeback had hij te danken aan het uitvallen van de geblesseerde Ludo Coeck en aan tv-commentator Rik De Saedeleer, die zijn vriend Thys adviseerde Van Moer terug te halen. In de eerste interland na zijn terugkeer, een kwalificatiewedstrijd voor het EK 1980, was Portugal de tegenstander. België won met 2-0, dankzij een goal en een assist van Van Moer.

Door onder meer de terugkeer van Van Moer mocht België naar het EK. De middenvelder van Beringen werd een van de uitblinkers en loodste het team samen met een sterke Jan Ceulemans naar de finale van het toernooi. Daarin verloor België met 1-2 van West-Duitsland.

Twee jaar later bereikten de Rode Duivels ook het WK in Spanje. Thys selecteerde de 37-jarige Van Moer, die tijdens de wedstrijd tegen Polen zelfs als aanvoerder begon. Aan de rust werd hij vervangen door François Van der Elst. Het was zijn laatste interland.

Interlands

Interlands van Wilfried Van Moer voor  België
No.	Datum	Wedstrijd	Uitslag	Soort Wedstrijd	Doelpunten
Als speler bij Antwerp FC
1.	22 oktober 1966	België – Zwitserland	1 – 0	Vriendschappelijk	-
2.	11 november 1966	België – Frankrijk	2 – 1	Kwalificatie EK 1968	-
3.	19 maart 1967	Luxemburg – België	0 – 5	Kwalificatie EK 1968	-
4.	21 mei 1967	Polen – België	3 – 1	Kwalificatie EK 1968	-
5.	10 januari 1968	Israël – België	0 – 2	Vriendschappelijk	-
6.	6 maart 1968	België – West-Duitsland	1 – 3	Vriendschappelijk	-
7.	24 april 1968	Sovjet-Unie – België	1 – 0	Vriendschappelijk	-
Als speler bij Standard
8.	9 oktober 1968	België – Finland	6 – 1	Kwalificatie WK 1970	-
9.	16 oktober 1968	België – Joegoslavië	3 – 0	Kwalificatie WK 1970	-
10.	11 december 1968	Spanje – België	1 – 1	Kwalificatie WK 1970	-
11.	23 februari 1969	België – Spanje	2 – 1	Kwalificatie WK 1970	-
12.	16 april 1969	België – Mexico	2 – 0	Vriendschappelijk	-
13.	19 okt. 1969	Joegoslavië – België	4 – 0	Kwalificatie WK 1970	-
14.	05 november 1969	Mexico – België	1 – 0	Vriendschappelijk	-
15.	25 februari 1970	België – Engeland	1 – 3	Vriendschappelijk	-
16.	03 juni 1970	België – El Salvador	3 – 0	WK 1970 Groepsfase	12'  54'
17.	06 jun. 1970	Sovjet-Unie – België	4 – 1	WK 1970 Groepsfase	-
18.	11 juni 1970	Mexico – België	1 – 0	WK 1970 Groepsfase	-
19.	15 november 1970	België – Frankrijk	1 – 2	Vriendschappelijk	73'
20.	25 november 1970	België – Denemarken	2 – 0	Kwalificatie EK 1972	-
21.	03 februari 1971	België – Schotland	3 – 0	Kwalificatie EK 1972
22.	17 februari 1971	België – Portugal	3 – 0	Kwalificatie EK 1972
23.	20 mei 1971	Luxemburg – België	0 – 4	Vriendschappelijk	84'
24.	7 november 1971	België – Luxemburg	1 – 0	Vriendschappelijk	-
25.	10 november 1971	Schotland – België	1 – 0	Kwalificatie EK 1972	-
26.	29 april 1972	Italië – België	0 – 0	Kwalificatie EK 1972 Kwartfinale	-
27.	13 mei 1972	België – Italië	2 – 1	Kwalificatie EK 1972 Kwartfinale	23'
28	19 november 1972	België – Nederland	0 – 0	Kwalificatie WK 1974	-
29.	18 april 1973	België – Duitse Democratische Republiek	3 – 0	Vriendschappelijk	-
30.	13 maart 1974	Duitse Democratische Republiek – België	1 – 0	Vriendschappelijk	-
31.	17 april 1974	België – Polen	1 – 1	Vriendschappelijk	32'
32.	1 mei 1974	Zwitserland – België	0 – 1	Vriendschappelijk	-
33.	1 juni 1974	België – Schotland	2 – 1	Vriendschappelijk	-
34.	8 september 1974	IJsland – België	0 – 2	Kwalificatie EK 1976	38' (pen.)
35.	12 oktober 1974	België – Frankrijk	2 – 1	Kwalificatie EK 1976	-
36.	30 april 1975	België – Nederland	1 – 0	Vriendschappelijk	-
Als speler bij Beringen FC
37.	17 oktober 1979	België – Portugal	2 – 0	Kwalificatie EK 1980	46'
38.	21 november 1979	België – Schotland	2 – 0	Kwalificatie EK 1980	-
39.	19 december 1979	Schotland – België	1 – 3	Kwalificatie EK 1980	-
40.	2 april 1980	België – Polen	2 – 1	Vriendschappelijk	-
41.	6 juni 1980	België – Roemenië	2 – 1	Vriendschappelijk	-
42.	12 juni 1980	België – Engeland	1 – 1	EK 1980 Groepsfase	-
43.	15 juni 1980	België – Spanje	2 – 1	EK 1980 Groepsfase	-
44.	18 juni 1980	Italië – België	0 – 0	EK 1980 Groepsfase	-
45.	22 juni 1980	België – West-Duitsland	1 – 2 2	EK 1980 Finale	-
Als speler bij KSK Beveren
46.	15 oktober 1980	Ierland – België	1 – 1	Kwalificatie WK 1982	-
47.	19 november 1980	België – Nederland	1 – 0	Kwalificatie WK 1982	-
48.	21 december 1980	Cyprus – België	0 – 2	Kwalificatie WK 1982	-
49.	29 april 1981	Frankrijk – België	3 – 2	Kwalificatie WK 1982	-
50.	9 september 1981	België – Frankrijk	2 – 0	Kwalificatie WK 1982	-
51.	16 december 1981	Spanje – België	2 – 0	Vriendschappelijk	-
52.	24 maart 1982	België – Roemenië	4 – 1	Vriendschappelijk	-
53.	28 april 1982	België – Bulgarije	2 – 1	Vriendschappelijk	53'
54.	27 mei 1982	Denemarken – België	1 – 0	Vriendschappelijk	-
55.	19 juni 1982	België – El Salvador	1 – 0	WK 1982 groepsfase	-
56.	22 juni 1982	België – Hongarije	1 – 1	WK 1982 groepsfase	-
57.	28 juni 1982	België – Polen	0 – 3	WK 1982 tweede ronde	-
Totaal					9
Bijgewerkt op 6 september 2021.[7][8]

Trainerscarrière

In de lagere klassen

Na meer dan 20 jaar als voetballer ging Wilfried Van Moer aan de slag als trainer. Eerst combineerde hij het trainerschap nog met een rol als speler, maar nadien concentreerde hij zich volledig op zijn taken als coach. Sint-Truiden VV kreeg hij niet naar Eerste Klasse, maar met derdeklasser FC Assent werd hij in 1986 wel kampioen. Een jaar later bereikte hij met de club zelfs de eindronde in Tweede Klasse.

In geen tijd wekten zijn prestaties in de lagere klassen ook de interesse op van enkele eersteklassers. Zijn ex-club Beveren haalde hem tijdens het seizoen 1987/88 terug naar het hoogste niveau. Van Moer begon het seizoen bij Assent, maar trok in de loop van het seizoen naar Beveren als vervanger van Ladislav Novák. Van Moer kon de club uit de degradatiezone houden, maar mocht dan opnieuw vertrekken.

In 1988 belandde hij bij tweedeklasser KTH Diest. Hij maakte het seizoen met Diest af, maar liet het trainerschap daarna voor wat het was.

Bondscoach

Van Moer verrichtte na zijn jaren als trainer scoutingwerk in dienst van de Koninklijke Belgische Voetbalbond (KBVB). Dat combineerde hij in die periode met het uitbaten van zijn café. Na het WK 1994 waren de prestaties van de nationale ploeg ondermaats. De KBVB besloot daarom om Van Moer aan te stellen als assistent van toenmalig bondscoach Paul Van Himst. Hij werd de opvolger van Michel Sablon. Maar toen België vervolgens het EK 1996 miste, werd Van Himst aan de deur gezet. Van Moer werd door de voetbalbond benoemd als zijn opvolger. Toenmalig beloftencoach Ariël Jacobs werd zijn assistent.

Maar nog maar enkele maanden en een handvol wedstrijden later werd Van Moer al bedankt voor bewezen diensten. Van Moer lag niet goed bij de pers, en de voetbalbond hekelde zijn gebrek aan communicatieve vaardigheden. Van Moer werd opgevolgd door Georges Leekens en zei het voetbal voorgoed vaarwel.

Palmares

Competitie	Aantal	Jaren
Nationaal
Belgisch kampioen	3x	1969, 1970, 1971
Individueel
Gouden Schoen	3x	1966, 1969, 1970

Competitie	Winnaar		Runner-up		Derde
	Aantal	Jaren	Aantal	Jaren	Aantal	Jaren
België
Europees kampioenschap voetbal			1x	2 1980

Trivia

• Op 28 april 1982, tijdens een oefenwedstrijd van België tegen Bulgarije, scoorde Van Moer op 37-jarige leeftijd, wat hem tot op vandaag de oudste scorende Rode Duivel ooit maakte.^[9]
• Bij de spelers en supporters van Standard had hij de bijnaam Kitchi. Dat had hij te danken aan hun Hongaarse spits Antal Nagy. "Wilfried" kon hij waarschijnlijk niet uitspreken, en daarom noemde hij Van Moer maar Kitchi, wat in zijn taal kleine betekent. Bondscoach Raymond Goethals gaf hem dezelfde bijnaam door hem Pit te noemen, een verbastering van het Franse woord "petit".^[10]
• Van Moer zei over zijn drie gewonnen Gouden Schoenen: "De eerste keer winnen is fantastisch, de tweede keer is het oké, en de derde keer is men het al gewoon". Hij heeft er aan zijn drie kleinkinderen elk één geschonken. Zijn eerste Gouden Schoen was bij de uitreiking een geleende versie van Paul Van Himst omdat zijn versie nog niet klaar was.
• Zijn slechtste herinnering in zijn spelerscarrière was "De aanslag van de beul van Inter". Van Moer vond dat Bertini hem doelbewust een dubbele beenbreuk had getrapt tijdens de EK kwartfinale België–Italië in 1972. Hij heeft hem vaak vervloekt omdat het zijn carrière heeft gehypothekeerd.
• Zijn beste competitiewedstrijd ooit beschouwde hij de match van Standard tegen Club Brugge, toendertijd hun grootste uitdager, op Klokke op 4 april 1971. Ze kwamen 2–0 achter na reeds 12 minuten. Echter zeven minuten later lepelde Van Moer vanop dertig meter de bal in de bovenhoek. Dat betekende de ommekeer en werd er alsnog gewonnen met 2–3, wat de Rouches op weg zette naar een derde opeenvolgende landstitel.^[11]

Zie ook

Mediabestanden

Commons heeft media­bestanden in de categorie Wilfried Van Moer.

• Lijst van spelers van KSK Beveren
• Lijst van spelers van Standard Luik
• Lijst van spelers van het Belgische voetbalelftal

Voetnoten

1. "Europees voetballer van het Jaar 1980" op rsssf.com
2. Voetbalwereld in rouw: drievoudig Gouden Schoen Wilfried Van Moer (76) overleden.
3. Het meest omstreden doel. De Standaard (28 juni 2007). Geraadpleegd op 9 juli 2023.
4. Dossier (deel II) Antwerp FC - Wilfried Van Moer, 12 maart 2010, Voetbalbelgië.be
5. Belgiumsoccerhistory (Peter Mariën). Gearchiveerd op 5 augustus 2011. Geraadpleegd op 12 november 2020.
6. Een ode aan Wilfried Van Moer (2). De Witte Duivel (27 augustus 2021). Geraadpleegd op 29 augustus 2021.
7. Spelersprofiel van Wilfried Van Moer op Royal Belgian FA. www.rbfa.be. Geraadpleegd op 6 september 2021.
8. (en) Interlandcarrière Wilfried Van Moer op EU Football. eu-football.info. Geraadpleegd op 6 september 2021.
9. Royal Belgian FA. www.rbfa.be. Geraadpleegd op 25 augustus 2021.
10. "Bondscoach worden was een grote stommiteit". Site-Sportmagazine-NL (25 september 2013). Geraadpleegd op 2021-08-25 (abonnement vereist).
11. Een ode aan Wilfried Van Moer (1). De Witte Duivel (26 augustus 2021). Geraadpleegd op 29 augustus 2021.