Verbond van elzenbroekbossen

Het verbond van elzenbroekbossen (Alnion glutinosae) is een verbond uit de orde van elzenbroekbossen (Alnetalia glutinosae). Het omvat bosgemeenschappen die voorkomen op zeer natte standplaatsen in beekdalen en laagveengebieden, en gedomineerd worden door zwarte els en zeggen.

Verbond van elzenbroekbossen
Verbond van elzenbroekbossen
Syntaxonomische indeling
Klasse: Alnetea glutinosae (klasse van elzenbroekbossen) Orde: Alnetalia glutinosae (orde van elzenbroekbossen)
Verbond
Alnion glutinosae Malc. 1929
Afbeeldingen op Wikimedia Commons

Het verbond telt in Nederland en Vlaanderen twee associaties.

Naamgeving en codering

Synoniemen
Alnion glutinosa-incanae

• Duits: Erlen- und Eschenwäldern an Fließgewässern
• Syntaxoncode voor Nederland (rVvN): r42Aa
• Natura2000-habitattypecode (EU-code): H91E0
• Corine biotope: 41.91 Alder Swamp woods
• BWK-karteringscode: vm

De wetenschappelijke naam Alnion glutinosae is afgeleid van de botanische naam van de belangrijkste kensoort van deze klasse, de zwarte els (Alnus glutinosa).

Fysiognomie

Elzenbroekbossen wordt in de Lage Landen gekenmerkt door een matig open tot dichte bosvegetatie met een soortenarme boomlaag die 10–20 m hoog wordt. Vooral de zwarte els is een veel voorkomende soort, soms zelfs de enige boom die zich in dergelijk milieu kan handhaven. De struiklaag is meestal slechts pleksgewijs ontwikkeld op plaatsen waar de bodem iets droger blijft.

De kruidlaag is meestal goed ontwikkeld maar weinig specifiek, ze omvat soorten die ook in natte strooiselruigten en rietlanden worden aangetroffen. Grassen en grasachtige planten, vooral de zeggen, zijn dominant.

In de moslaag spelen veenmossoorten een belangrijke rol, maar gewoon sterrenmos is de meest voorkomende mossoort.

Ecologie

Het verbond van elzenbroekbossen omvat plantengemeenschappen van zeer natte standplaatsen op veenbodems met beperkte jaarlijkse grondwatertafelschommelingen. In de zomer zakt het water ten hoogste 60 cm beneden het maaiveld.

Associaties in Nederland en Vlaanderen

Het verbond van elzenbroekbossen wordt in Nederland en Vlaanderen vertegenwoordigd door twee associaties.

• • moerasvaren-elzenbroek (Thelypterido-Alnetum)
  • elzenzegge-elzenbroek (Carici elongatae-Alnetum)

Diagnostische taxa voor Nederland en Vlaanderen

Het verbond van elzenbroekbossen heeft in Nederland en Vlaanderen geen specifieke kentaxa. Voor een overzicht van de voornaamste ken- en begeleidende soorten van de klasse, zie de klasse van elzenbroekbossen.

Fotogalerij

• 
  Een zomeraspect van het elzenzegge-elzenbroek
• 
  Een zomeraspect van de RG met brede stekelvaren
• 
  Close-up van de kruidlaag van het moerasvaren-elzenbroek
• 
  Close-up van de kruidlaag van het elzenzegge-elzenbroek

Zie ook

• Verbond van berkenbroekbossen
• Verbond van wilgenbroekstruwelen
• Lijst van bosgemeenschappen in Nederland

Mediabestanden

Zie de categorie Alnion glutinosae van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Bronnen, noten en/of referenties

• Schaminée, J.H.J., K. Sýkora, N. Smits & M. Horsthuis (2010). Veldgids Plantengemeenschappen van Nederland. KNNV Uitgeverij, Zeist. ISBN 978 90 5011 309 0
• Sýkora, K., 2008: Field Guide Dutch Plant Communities. Species composition and ecology
• Decleer, K. (red.), 2007: Europees beschermde natuur in Vlaanderen en het Belgisch deel van de Noordzee. Habitattypen, dier- en plantensoorten. Mededelingen van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek INBO.M.2007.01, Brussel, 584 p. ISBN 978-90-403-0267-1
• Vriens L., Bosch H., De Knijf G., De Saeger S., Guelinckx R., Oosterlynck P., Van Hove M. & Paelinckx D. (2011). De Biologische Waarderingskaart. Biotopen en hun verspreiding in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Mededelingen van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. INBO.M.2011.1, Brussel. ISBN 9789040303142

---

Indeling van de vegetatieklasse Alnetea glutinosae (klasse van elzenbroekbossen)

Orde: Alnetalia glutinosae (orde van elzenbroekbossen)
Verbond: Alnion glutinosae (verbond van elzenbroekbossen)
Associaties: Thelypterido-Alnetum (moerasvaren-elzenbroek) · Carici elongatae-Alnetum (elzenzegge-elzenbroek)

Indeling van de BWK-karteringseenheden (Biologische Waarderingskaart)

Strand en duinen:	duinstruweel (sd(b))
Halfnatuurlijke graslanden:	Struisgrasvegetatie (ha) · Dotterbloemgrasland (hc) · Kalkgrasland (hk) · Vochtig schraalgrasland (hm, hmm, hme) · Vochtig heischraal grasland (hmo) · Droog heischraal grasland (hn) · Mesofiel hooiland (hu)
Soortenrijke permanente graslanden:	Vochtig grasland gedomineerd door russen (hj) · Soortenrijk permanent cultuurgrasland (hp*, hpr*) · Soortenrijk permanent cultuurgrasland met zilte elementen (hpr(*)+da, hp(*)+da, h+da)
Struweel:	struweel op kalkrijke bodem (sk) · gagelstruweel (sm) · kapvlakte (se) · vochtig wilgenstruweel op venige of zure grond (so) · vochtig wilgenstruweel op voedselrijke bodem (sf)
Vallei- en moerasbossen:	ruderaal olmenbos (ru, rud) · bronbos (vc) · alluviaal elzen-essenbos (va) · elzen-eikenbos (vf) · nitrofiel alluviaal elzenbos (vn) · elzenbroek (vm) · oligotroof elzenbroek met veenmossen (vo) · venig berkenbroek (vt)
Eiken- en beukenbossen:	eiken-haagbeukenbos met wilde hyacint (qe) · eiken-haagbeukenbos (qa) · eiken-haagbeukenbos op mergel (qk) · eikenbos met witte veldbies (ql) · zuur eikenbos (qs) · eiken-berkenbos (qb) · beukenbos met wilde hyacint (fe) · beukenbos met voorjaarsflora zonder wilde hyacint (fa) · beukenbos met parelgras en lievevrouwebedstro (fm) · beukenbos op mergel (fk) · beukenbos met witte veldbies (fl) · zuur beukenbos (fs)