Loading AI tools
Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
In Turkije werd op zondag 16 april 2017 een referendum gehouden over een aantal wijzigingen in de grondwet.
| Politiek in Turkije | ||
|---|---|---|
 | ||
|
President (lijst) Grote Nationale Assemblee Verkiezingen Bestuurlijke indeling Geschiedenis |
De kiezers kunnen tijdens dit referendum al dan niet hun goedkeuring geven aan een reeks van 18 voorgestelde grondwetswijzigingen, aangebracht door de regerende Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling (AKP) en de Partij van de Nationalistische Beweging (MHP). In geval van goedkeuring verdwijnt het ambt van premier, en wordt het bestaande parlementair systeem vervangen door een presidentieel systeem. Het aantal zetels in het parlement wordt dan opgetrokken van 550 naar 600. De president krijgt ook meer controle over de benoemingen in het Hooggerechtshof.
Een presidentieel regime is reeds lang de politieke wens van huidig president Recep Tayyip Erdoğan. In oktober 2016 zei de Partij van de Nationalistische Beweging (MHP) haar steun toe aan het voornemen, zodat een parlementaire meerderheid gevonden werd die in januari 2017 in recordtempo het voorstel goedkeurde.
Het ja-kamp (in het Turks “Evet”) stelde dat de grondwetswijziging noodzakelijk was voor een sterk en stabiel Turkije, omdat een sterk presidentieel regime een einde kon maken aan de onstabiele coalitieregeringen die tussen 1960 en 2002 de Turkse politiek hadden bepaald. Het nee-kamp (in het Turks “Hayır”) is van oordeel dat door de voorstellen te veel macht geconcentreerd wordt in handen van de president, waarbij in de praktijk een einde komt aan de scheiding der machten, en de wetgevende bevoegdheden van het parlement worden beknot.[1] Dat was ook het oordeel van de Commissie van Venetië, een adviesorgaan van de Raad van Europa.[2]
Van beide zijden kwam het voorafgaand aan het referendum tot hoogoplopende woordenwisselingen, waarbij president Erdogan de 'nee'-stemmers “terroristen” noemde.[3]
Het referendum wordt gehouden tijdens een noodtoestand, die was uitgeroepen als gevolg van de mislukte militaire coup in juli 2016.[4]
Critici wijzen op tal van incidenten waarbij het nee-kamp het slachtoffer was van intimidatie, al dan niet met geweld, en vanwege de officiële politie dan wel pro-Erdogan militanten.[5][6][7][8] Politieke leiders van het nee-kamp zoals voormalige MHP-leden Meral Akşener, Ümit Özdağ en Yusuf Halaçoğlu kregen te maken met geweld en campagnebeperkingen.[9]
Het ja-kamp daarentegen kon genieten van de steun van het Turkse staatsapparaat in binnen- en buitenland.[7][10]
Zie voor de verwikkelingen in Nederland het artikel Nederlands-Turkse betrekkingen.Hoewel het Turkse partijen wettelijk verboden is in het buitenland campagne te voeren,[11][12] werden Turken in Europa opgeroepen voor bijeenkomsten met Turkse politici. Dat leidde met name in Nederland tot diplomatieke incidenten. Maar ook in Denemarken, Zwitserland, Duitsland[13] en in België[14] kwam het tot aanvaringen met de politieke overheid, die meermaals geen toestemming gaf tot politieke bijeenkomsten, opgezet door de Turkse overheid. In het algemeen leidde de animositeit tot een verslechtering van de betrekkingen tussen Turkije en de Europese Unie.[15][16][17]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
