Spoorlijn Ulm - Friedrichshafen

De spoorlijn Ulm – Friedrichshafen, ook wel Südbahn of Schwäbische Eisenbahn genoemd, is een Duitse spoorlijn (DB 4500) onder beheer van DB Netze in Baden-Württemberg tussen Ulm, Biberach an der Riß, Aulendorf en Ravensburg naar Friedrichshafen en Friedrichshafen Haven.

Südbahn (Württemberg) DB 4500 Ulm – Friedrichshafen
Totale lengte	104 km
Spoorwijdte	1435 mm
Aangelegd door	Königlich Württembergischen Staats-Eisenbahnen
Geopend	1847 / 1850
Huidige status	in gebruik
Geëlektrificeerd	nee
Aantal sporen	2, deels 1
Baanvaksnelheid	140 km/u
Beveiliging of treinbeïnvloeding	Indusi
Treindienst door	Deutsche Bahn
Traject
Legenda NBS / van Stuttgart van Aalen van Donaueschingen 94,0 Ulm Hbf (Bouw Neu-Ulm 21) 83,8 naar München 83,8 naar Regensburg naar Obersdorf 98,8 Anst Wölper 98,0 Awanst Ulm-Donautal 99,5 Ulm Donautal 100,0 Awanst Ulm Oscorna 101,8 Einsingen 105,2 Erbach (Württ) 107,7 Awanst Dellmensingen 111,7 Awanst Rißtissen traject naar Schwendi Laupheim Stadt 116,4 Laupheim West 121,2 Schemmerberg 124,2 Awanst Langenschemmern (ehemals Hp) Schmalspurbahn Öchsle naar Ochsenhausen 128,1 Warthausen 128,8 Awanst Warthausen 131,3 Biberach an der Riß 133,0 Biberach an der Riß Süd 135,6 Awanst Ummendorf 138,7 Schweinhausen 140,7 Hochdorf 143,8 Essendorf 147,4 Wattenweiler Federseebahn nach Riedlingen 151,3 Bad Schussenried traject naar Memmingen 156,4 Aulendorf traject Zollernalbbahn naar Tübingen 163,4 Durlesbach 168,2 Mochenwangen 172,4 172,9 Niederbiegen naar Weingarten 174,9 Weingarten/Berg Straßenbahn Ravensburg – Weingarten – Baienfurt 178,2 Ravensburg 180,4 Weißenau 182,6 Oberzell 189,0 Meckenbeuren traject naar Tettnang 191,0 Kehlen 192,3 Gerbertshaus 193,2 Friedrichshafen Flughafen 193,7 Anst Dornier 194,2 Abzw Seewald 195,4 Löwental traject naar Oberteuringen 196,7 Friedrichshafen Gbf traject van Radolfzell 197,6 0,0 Friedrichshafen Stadt << traject Friedrichshafen – Friedrichshafen Haven Friedrichshafen Haven Friedrichshafen Haven spoorweg veerboot naar Romanshorn †1976 Rotach traject naar Lindau

Geschiedenis

Het traject werd tussen 1846 en 1850 door de Königlich Württembergische Staats-Eisenbahnen aangelegd en in fases geopend:

• 8 november 1847: Friedrichshafen – Ravensburg
• 26 mei 1849: Ravensburg – Biberach an der Riß
• 1 juni 1850: Biberach an der Riß – Ulm

De uitbreiding met het tweede spoor vond tussen 1905 en 1930 plaats.

Het traject begint als Filstalbahn in Stuttgart Hbf.

In juni 2008 besloot de Landkreis Biberach en de Deutsche Bahn AG tot de aanleg van een 2,5 kilometer lange verbindingsboog tussen Laupheim Stadt en de Südbahn richting Biberach. De werkzaamheden begonnen in 2009 en werden in 2011 afgerond.

Treindiensten

• 
  Trajectkaart spoorlijn Ulm - Friedrichshafen

Deutsche Bahn

De Deutsche Bahn verzorgt het personenvervoer op dit traject met RE- en RB-treinen.

Na de Tweede Wereldoorlog werd een aantal stations aan dit traject gesloten.

Inter Regio

In de jaren 1990 werd de InterRegiotreindienst tussen Karlsruhe en Lindau op dit traject ingevoerd. In 2001 werd deze treindienst ingekort tot Karlsruhe – Ulm.

InterCity

In 2002 werd deze InterRegiotrein vervangen door een InterCitytrein tussen Münster(Westf) / Dortmund – Lindau – Innsbruck.

Interregio-Express

De Deutsche Bahn AG berijdt ieder uur dit traject met een IRE-sneltrein tussen Stuttgart en Lindau. Deze treinen bestaan uit een duw-/trektrein met locomotief en dubbeldekswagons. In Ulm wordt de elektrische locomotief Baureihe 146.2 gewisseld voor een diesellocomotief Baureihe 218.

De Deutsche Bahn AG berijdt iedere twee uur dit traject met een IRE sneltrein tussen Ulm en Basel. Deze treinen bestaan uit een of meer treinstellen van het type Baureihe 611.

Regionaal personenvervoer

Regio Alb-Bodensee

Op het noordelijke deel van de Südbahn worden de regionale stoptreinen gereden door de Regio Alb-Bodensee (RAB) met treinstellen van het type Stadler Regio-Shuttle RS1.

In 1999 werd het traject tussen Laupheim West en Laupheim Stadt gereactiveerd en de treindienst tussen Laupheim Stadt en Ulm wordt uitgevoerd door treinen van de DB RAB. De treindienst werd verlengd van Ulm over de Brenzbahn naar Langenau.

Bodensee-Oberschwaben-Bahn

Op het zuidelijke deel van de Südbahn ook wel Geißbockbahn genoemd tussen Friedrichshafen en Ravensburg werden vanaf 1 juli 1993 de regionale stoptreinen gereden door de Bodensee-Oberschwaben-Bahn GmbH (BOB) met treinstellen van het type NE 81. Door de grote vervoersgroei moest de BOB in 1994 treinstellen van de Hohenzollerische Landesbahn (HzL) bij gaan huren. De treindienst werd enkele jaren later naar Aulendorf verlengd.

Sinds de herfst van 1998 rijden er ook treinstellen van het type Stadler Regio-Shuttle RS1.

Aansluitingen

In de volgende plaatsen was of is er een aansluiting van de volgende spoorwegmaatschappijen:

Ulm

• Maximiliansbahn, spoorlijn tussen Ulm en München
• Illertalbahn,spoorlijn tussen Ulm en Obersdorf
• Filstalbahn, spoorlijn tussen Stuttgart en Ulm
• Donautalbahn, spoorlijn tussen Ulm en Donaueschingen
• Donautalbahn, spoorlijn tussen Ulm en Regensburg
• Brenzbahn, spoorlijn tussen Ulm en Aalen
• Straßenbahn Ulm, stadstram in Ulm

Laupheim West

• Laupheim – Schwendi, spoorlijn tussen Laupheim en Schwendi

Warthausen

station Warthausen

• Schmalspurbahn Öchsle naar Ochsenhausen

Aulendorf

• Allgäubahn, spoorlijn tussen Hergatz en Aulendorf

Niederbiegen

• Niederbiegen – Weingarten, spoorlijn tussen Niederbiegen en Weingarten

Ravensburg

• Straßenbahn Ravensburg - Weingarten - Baienfurt (RW)

Friederichshafen

• Bodenseegürtelbahn, spoorlijn tussen Radolfzell en Lindau
• Er was een spoorpont op het traject tussen Romanshorn en Friedrichshafen van 1869 tot 1976; de spoorwegveerdienst werd gestaakt tijdens de beide wereldoorlogen.^[1],^[2],^[3]

Literatuur

• Uwe Schmidt: Die Südbahn. Eisenbahn und Industrialisierung in Ulm und Oberschwaben. Süddeutsche Verlags-Gesellschaft, Ulm 2004, ISBN 3-88294-342-4
• Otto Supper: Die Entwicklung des Eisenbahnwesens im Königreich Württemberg. Nachdruck der Ausgabe von 1895. Kohlhammer, Stuttgart 1981, ISBN 3-17-005976-9
• Thomas Scherer: Eisenbahnen in Württemberg, Band II: Der Bahnknotenpunkt Aulendorf. Spurkranz-Verlag, Ulm 1982, geen ISBN
• Eisenbahnatlas Deutschland. Schweers + Wall, Aachen 2005, ISBN 3-89494-134-0.

Zie ook

• Lijst van Duitse spoorwegondernemingen
• Lijst van spoorlijnen in Duitsland

Externe links

• Suedbahn-online – Eisenbahnen in Bodensee-Oberschwaben-Allgäu
• Tobi’s Eisenbahnseiten
• Die Südbahn – KBS 751 Ulm – Friedrichshafen
• Bild Fahrplan aus Kursbuch 1944

Bronnen, noten en/of referenties

1. Geschichte 20. Jahrhundert, SBS Schifffahrt AG
2. Romanshorn Bahnhof und Hafenareal, Amt für Denkmalpflege, Kanton Thurgau
3. Bodensee, Schiffe Schweiz

• Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Südbahn (Württemberg) op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.