Noyon

Voor het gelijknamige geslacht, zie Noyon (geslacht).

Noyon is een gemeente in het Franse departement Oise (regio Hauts-de-France). De gemeente telde 12.987 inwoners op 1 januari 2021.^[1] De plaats maakt deel uit van het arrondissement Compiègne.

Noyon

Gemeente in Frankrijk
Situering
Regio	Hauts-de-France
Departement	Oise (60)
Arrondissement	Compiègne
Kanton	Noyon
Coördinaten	49° 35′ NB, 3° 0′ OL
Algemeen
Oppervlakte	18 km²
Inwoners (1 januari 2021)	12.987[1] (722 inw./km²)
Hoogte	36 - 153 m
Overig
Postcode	60400
INSEE-code	60471
Website	ville-noyon.fr
Detailkaart
Locatie in Oise
Foto's
De kathedraal Notre-Dame van Noyon
Gemeentehuis
Portaal    Frankrijk

Geschiedenis

Noyon was al in de Romeinse tijd bekend en heette toen Noviomagus Veromanduorum of ook Noviomagus Viromanduensis. De plaats is waarschijnlijk ontstaan in de 1e eeuw en lag langs de Via Agrippa tussen Amiens en Soissons. Ze strekte zich uit over 10 tot 15 ha. Aan het einde van de 3e en het begin van de 4e eeuw kromp de plaats en trok zich terug binnen stadsmuren. Ze had toen nog maar een oppervlakte van 2,4 ha.

Het bisdom Noyon werd opgericht in 531 met Médard als eerste bisschop. De heilige Eligius was bisschop van Noyon tussen 640 en 659. De Abdij Saint-Eloi werd in de 9e eeuw gebouwd op de plaats van zijn graf, buiten het stadscentrum. De stad groeide met nieuwe wijken buiten de oude, Romeinse omwalling.

Karel de Grote is op 7 oktober 768 in Noyon verheven en gezalfd tot Koning der Franken. In 925 is de stad geplunderd door de Vikingen van Rollo uit Normandië op hun doortocht naar Vlaanderen. Hugo Capet is in 987 hier tot koning gekroond in een voorloper van de huidige kathedraal.

In 1108 verkreeg Noyon stadsrechten vanwege bisschop Baudry, als een van de eerste steden in Frankrijk. In 1131 vond in Noyon een stadsbrand plaats. Na deze brand werd in 1145 begonnen met de bouw van een nieuwe kathedraal. De bouw duurde tot 1235. De stad kreeg aan het einde van de 12e eeuw een nieuwe, grotere stadsmuur rond een gebied van 40 ha. In 1293 was er een nieuwe grote stadsbrand.

In 1516 werd hier de Vrede van Noyon gesloten, waardoor koning Frans I van Frankrijk de stad Milaan verkreeg. In 1590 werd de Abdij Saint-Eloi afgebroken om plaats te maken voor een citadel. Deze citadel werd honderd jaar later op zijn beurt afgebroken. Op deze plaats werd later het treinstation gebouwd.^[2] Na de 17e eeuw had de stadsmuur geen militair nut meer en hij werd afgebroken in de loop van de 19e eeuw.^[3]

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd Noyon veroverd door de Duitsers in september 1914. In maart 1917 werd de stad heroverd door de Fransen, maar na hevige gevechten in maart en april 1918 moesten ze de stad terug prijsgeven. In augustus 1918 werd de stad een tweede maal heroverd. Door de gevechten werd de stad zwaar beschadigd; tot 80% van de gebouwen werd vernield.^[4] In de jaren 1920 werd begonnen met de wederopbouw.

Bezienswaardigheden

Kathedraal Notre-Dame van Noyon

• De stad beschikt over een gotische kathedraal, die op de kathedraal van Sens (1135) na de oudste gotische kathedraal van Frankrijk is. Met de bouw werd begonnen in 1145 nadat in 1131 de romaanse kathedraal was afgebrand. Ze werd voltooid in 1235. De kerk vertoont de sobere robuustheid van de romaanse bouwkunst. Ze bereikt eveneens het evenwicht en de harmonie die typisch zijn voor de grote bouwmeesters van de gouden eeuw van de gotiek. Na de Eerste Wereldoorlog werd de kathedraal gerestaureerd. De stad werd als bisschoppelijk centrum regelmatig afgewisseld met Doornik.

Zie Kathedraal van Noyon voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

• De bibliotheek van het kapittel van de kanunniken is een in hout opgetrokken gebouw uit de 16de eeuw.
• Het museé Jean-Calvin werd in 1927 gebouwd op de plaats waar Calvijn in 1509 geboren werd. Manuscripten, gravures en portretten weerspiegelen er de geschiedenis van het protestantisme in de 16de eeuw en zijn gecentreerd rond de figuur van Calvijn.
• Het museé du Noyonnais is gevestigd in het oude bisschoppelijk paleis.
• Het stadhuis heeft een renaissance voorgevel die echter veelvuldig herwerkt werd.

Geografie

De oppervlakte van Noyon bedroeg op 1 januari 2021 18 vierkante kilometer; de bevolkingsdichtheid was toen 721,5 inwoners per km².

De onderstaande kaart toont de ligging van Noyon met de belangrijkste infrastructuur en aangrenzende gemeenten.

Verkeer en vervoer

In de gemeente ligt spoorwegstation Noyon.

Demografie

Onderstaande figuur toont het verloop van het inwonertal (bron: INSEE-tellingen).

Grafiek inwonertal gemeente

Geboren in Noyon

• Johannes Calvijn (1509-1564), protestants kerkhervormer

Zie ook

• Lijst van bisschoppen van Doornik, een lijst waarin ook bisschoppen staan die regeerden over de stad Noyon.

Externe links

• (fr) Website van de gemeente Noyon
• (fr) Statistische informatie op de website van INSEE
• Kaart Michelin

Bronnen, noten en/of referenties

1. Populations légales 2021.
2. (fr) Les temps forts de l’histoire de Noyon. ville-noyon.fr. Gearchiveerd op 23 juni 2022. Geraadpleegd op 24 oktober 2022.
3. (fr) Noyon. sites-cites.fr. Geraadpleegd op 24 oktober 2022.
4. Alain Ray, Petit Robert 2, Le Robert, Parijs 1987

Mediabestanden

Zie de categorie Noyon van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.