Marvel Universum

Het Marvel Universum is het fictieve gedeelde universum waarin de meeste stripverhalen van Marvel Comics zich afspelen. Het Marvel universum bestaat uit een groot multiversum van verschillende parallelle werelden en alternatieve tijdlijnen. De belangrijkste van deze tijdlijnen, waarin ook de meeste strips zich afspelen, staat bekend als Earth-616.

Captain America en Spiderman, twee personages uit het Marvel Universum.

Geschiedenis

Het concept van een gedeeld universum waarin stripfiguren van hetzelfde bedrijf gastoptredens hadden in elkaars strips was op zich niets nieuws. Maar Stan Lee tilde samen met veel andere tekenaars dit idee van een gedeeld universum in 1961 naar een nieuw niveau door een serie van strips te maken waarin de gebeurtenissen uit de ene strip direct van invloed waren op een andere. Iets dat bijvoorbeeld plaatsvond in een Spider-Man strip kon zo bijvoorbeeld van directe invloed zijn op een tegelijk uitgebrachte Fantastic Four strip. Ook gebeurde het dat één verhaallijn werd verdeeld over verschillende losse strips, zoals de Onslaught-saga. Deze losse strips vormden zo een vast verhaal.

In de loop der tijd begonnen ook veel Marvel striptekenaars met het bedenken van zogenaamde parallelle universums. Dit waren strips waarin bepaalde gebeurtenissen niet of juist wel hadden plaatsgevonden. De gebeurtenissen uit de standaard Marvel strips hadden dan ook geen invloed op deze stripverhalen. Wel gebeurde het vaak dat personages zo’n alternatief universum bezochten.

Omdat Marvel Comics al tientallen jaren bestaat werd het wel steeds moeilijker om nieuwe verhaallijnen aan te laten sluiten op oude, zeker op verhaallijnen van jaren terug. Maar een jaar nadat Marvels grootste concurrent, DC Comics, een grote reboot maakte, heeft er bij Marvel ook een reboot plaatsgevonden waarin alle strips uit het verleden werden genegeerd en de hele verhaallijn weer van voor af aan begon. Enige uitzondering op deze regel is de Ultimate Marvel stripreeks.

Concepten

Overeenkomsten met de werkelijkheid

Het Marvel Universum is sterk gebaseerd op de echte wereld. De Aarde in de Marvel strips heeft een hoop kenmerken van de werkelijkheid: zelfde landen, zelfde persoonlijkheden (politici, filmsterren enz.), zelfde belangrijke historische gebeurtenissen (de Tweede Wereldoorlog, de Vietnamoorlog enz.). Echter, alles bevat tevens een of meer fictieve elementen zoals de fictieve landen Wakanda, Latveria en Genosha, en organisaties zoals S.H.I.E.L.D. en diens vijand HYDRA.

Tijd

Aangezien Marvel zijn personages niet wil laten verouderen, schuift de tijd waarin de verhalen plaatsvinden wel steeds op. Aangenomen wordt dat verhalen die jaren terug gepubliceerd zijn binnen het Marvel Universum hooguit een jaar geleden plaats hebben vonden. Dit verschijnsel wordt ook wel de opschuivende tijdlijn genoemd. Er zijn wel een paar uitzonderingen op deze regel, bijvoorbeeld als bepaalde karakters echt onlosmakelijk verbonden zijn met een bepaalde tijdsperiode. Een voorbeeld is Captain America, die ook in de strips van vandaag de dag nog een oude held uit de Tweede Wereldoorlog is. Ook het feit dat de superschurk Magneto een overlevende van de Holocaust is blijft onveranderd. Naast de opschuivende tijdlijn worden ook retcons gebruikt om de personages met hun tijd mee te laten gaan.

Binnen het Marvel Universum bestaan ook een hoop alternatieve tijdlijnen. Deze worden beschreven bij Marvel tijdlijnen. Binnen het Marvel universum bestaat de mogelijkheid tot tijdreizen, op verschillende manieren. Echter, als een tijdreiziger iets zou wijzigen in het verleden, creëert hij daarmee een alternatieve tijdlijn. Hij verandert niet iets aan de oude.

Gekostumeerde superhelden en superschurken

De traditie van het gebruik van gekostumeerde geheime identiteiten voor het bevechten (of plegen) van misdaden bestaat al lang in het Marvel universum (zoals de middeleeuwse Black Knight), maar is pas echt een gewoonte geworden sinds de dagen van het Amerikaanse Wilde Westen.

Marvels bekendste helden zijn diegene bedacht tussen 1961 en 1963, gedurende Marvels Silver Age. Spider-Man, Iron Man, Dr. Strange, de X-Men, Daredevil, Thor, de Hulk, de Fantastic Four, en S.H.I.E.L.D.'s directeur, Nick Fury zijn allemaal voorbeelden van dit soort personages. In tegenstelling tot bij DC Comics zijn maar heel weinig van Marvel stripfiguren bedacht voor 1961 echt belangrijk geworden voor latere strips. Een uitzondering is Captain America. Daarnaast bestaan er ook belangrijke groepen van superhelden zoals De Vergelders (waar bijna elke superheld van Marvel wel een tijdje lid van is geweest) en de X-Men. Superschurkenteams doken ook regelmatig op, maar hadden vrijwel nooit een lang leven vanwege het onderlinge wantrouwen van de leden.

Oorsprong van superkrachten

De meeste supermensen op Marvels Aarde danken hun krachten aan de Celestials, kosmische wezens die de Aarde miljoenen jaren geleden bezochten en experimenten uitvoerden op onze prehistorische voorouders. Hierbij ontstonden twee rassen: de godachtige Eternals en de genetisch onstabiele Deviants. Daarnaast kregen enkele mensen het zogenaamde "x-factor" in hun genen. Bij sommigen wordt dit gen op natuurlijke wijze actief. Deze mensen staan bekend als mutanten. Anderen hebben factoren van buitenaf nodig om hun x-factor gen te activeren zoals radiatie (de Hulk en de Fantastic Four). Met uitzondering van psionische gaven, verschillen de superkrachten sterk en slechts zelden hebben twee mensen exact dezelfde krachten. Waarom de Celestials dit deden is niet bekend.

Andere mogelijke bronnen van superkrachten zijn magie, genetische manipulatie of bionische implantaten. Sommig helden en schurken hebben zelfs helemaal geen krachten, maar vertrouwen op geavanceerde wapens en gevechtstraining. Technologie in de Marvel strips is geavanceerder dan in de werkelijkheid.

Niet menselijke rassen

Naast mensen wonen er een aantal andere intelligente rassen op Marvels Aarde. Het bekendst zijn de mutanten, ook wel Homo superior of Homo sapiens superior genoemd. Dit zijn mensen wier x-factor gen op natuurlijke wijze actief is geworden. De mutanten worden door hun krachten (en soms uiterlijk) gevreesd.

Daarnaast bestaan er nog de al eerder genoemde Eternals en Deviants. Andere intelligente rassen zijn de Inhumans, een ander genetisch onstabiel ras gemaakt door een Kree experiment; de Subterraneans, een ras van mensachtigen dat ondergronds leeft; Homo mermanus, een mensachtig ras van onderwaterbewoners.

Meer varianten van mensen en mensachtigen leven in het Savage Land.

Buitenaardse rassen

Het Marvel universum bevat ook honderden intelligente buitenaardse rassen. De Aarde is regelmatig door hen bezocht.

De drie belangrijkste buitenaardse rassen in de strips zijn:

• De Kree
• De Skrull
• De Shi'ar.

Deze drie zijn vaak in direct of indirect conflict, waar de Aarde ook bij betrokken wordt.

Een ander belangrijk buitenaards ras zijn de Watchers, onsterfelijke en wijze wezens die toezicht houden over het universum, maar niet ingaan op gebeurtenissen.

De Elders of the Universe zijn eveneens een groep oeroude wezens - elk de laatste overlevende van zijn of haar volk - met grote invloed op verschillende werelden.

Bovennatuurlijke wezens

Ook sterk aanwezig in het Marvel Universum zijn legendarische bovennatuurlijke wezens zoals Goden, Demonen en vampiers. De meeste wezens die zich voordoen als goden zijn in werkelijkheid onsterfelijke mensachtige wezens uit andere dimensies, die de Aarde bezochten in oude tijden en zo de basis werden van de vele legendes en mythologieën. Bekend zijn bijvoorbeeld de Asgardianen, waar Thor ook bij hoort en de Olympiërs, waar Hercules bij hoort.

Aan de andere kant zijn de meeste demonen kwaadaardige magische wezens die vaak inspelen op de gebeurtenissen in het universum. Vooral bekend is Mephisto. Andere zijn Nightmare, D'Spayre, N'Astirh, Dormammu en Shuma-Gorath.

Kosmische wezens

Boven alle andere wezens in het Marvel Universum staan de Kosmische Wezens, wezens met ongelooflijk grote krachtniveaus (zelfs de zwakste kan planeten vernietigen) die van belang zijn voor het voortbestaan van het universum. De meeste geven niets om “lagere wezens” zoals mensen. De grootste van alle kosmische wezens is het Living Tribunal.

Boven alle goden, kosmische wezens en zelfs Tribunal is er nog een superieur wezen bekend als de One-Above-All (niet te verwarren met de gelijknamige Celestial). Hij verschijnt maar uiterst zelden in beeld, maar wordt wel vaak genoemd. Aangenomen kan worden dat hij de Marvel versie is van Christelijke God.

Marvel tijdlijnen

Zoals al eerder vermeld bestaan er binnen het Marvel universum een hoop alternatieve tijdlijnen en parallelle universums. Deze staan allemaal vermeld in Official Handbook of the Marvel Universe uit 2005. De meeste van deze tijdlijnen komen uit de strips van het superheldenteam Exiles, aangezien dit team regelmatig naar andere werelden reist.

De bekendste en meest gebruikte van deze tijdlijnen is de "Earth-616" tijdlijn. Dit is de “standaard tijdlijn” waarin bijna alle strips plaatsvinden.

Naam	Eerste verschijning	Notities
Earth-1	Young Avengers [Vol. 2] #8 (2013)	Aarde die de Young Avengers kort bezochten toen ze Speed zochten.
Earth-4	Edge of Spider-Verse #5 (2014) (genoemd)	Thuiswereld van Old Man Spider
Earth-9	Mighty World of Marvel #13 (1984)	Thuiswereld van Saturnyne.
Earth-12	Exiles #1 (2001)	Thuiswereld van de Exiles’ versie van Mimic.
Earth-15	Exiles #12 (known) Exiles #83 (2006) (gezien)	Thuis wereld van Spider uit Weapon X.
Earth-23	Marvel Mangaverse: Fantastic Four #1	Zie Earth-2301.
Earth-27	Exiles #1 (genoemd) Exiles #83 (2006) (gezien)	Thuiswereld van Magnus, zoon van Rogue en Magneto.
Earth-33	Fantastic Four: Unstable Molecules #1 (2001)	Thuiswereld van Susan Storm; de jaren 1950 krachtloze Fantastic Four karakters.
Earth-36	Thing: Night Falls on Yancy Street #1 (2003)	Thuiswereld van Hazel Donovan.
Earth-65	Excalibur vol. 1 #44 (1991)	Thuiswereld van Brother Brit-Man.
Earth-67	Amazing Spider-Man (Vol. 3) #9 (November 2014)	Realiteit waarin de Spiderman van 1967 leeft.
Earth-98 ook bekend als Earth 1961	Fantastic Four/Fantastic Four Annual 1998 (1998)	Gelijk aan Earth 616 vanaf het punt dat de Fantastic Four hun krachten kregen tot aan de dood van Gwen Stacy in 1973. Vanaf daar heeft deze wereld een andere geschiedenis.
Earth-110	Fantastic Four: Big Town #1 (2001)	Reed Richards ontwikkeld globale technologie.
Earth-111	Fantastic Four (vol. 3) #47 (2001)	Thuiwereld van de Challengers of Doom.
Earth-127	Exiles #85 (2006)	Een wereld waarin Wolverine, Magneto (een vrouwelijke versie), Quicksilver (idem), Scarlet Warlock (mannelijke versie van Scarlet Witch) en Mesmero per ongeluk werden gecombineerd tot Brother Mutant.
Earth-148 ook bekend als Ee'rath	Excalibur (vol. 1) #1 (1988)	Geadopteerde thuiswereld van de Kylun.
Earth-172	Exiles #83	Thuiswereld van de Wolverine uit Weapon X.
Earth-181	Exiles #62 (genoemd) Exiles #83 (gezien)	Thuis van de Daredevil uit Weapon X.
Earth-238 ook bekend als Crooked World	Marvel Super-Heroes #377 (1981)	Thuiswereld van Captain UK, de Fury, Mad Jim Jaspers; vernietigd door Mandragon.
Earth-253	X-Man #71 (2001)	Thuis van de Protectorate.
Earth-295 ook bekend als de Age of Apocalypse	X-Men Alpha (1995)	In deze wereld werd Professor X per ongeluk gedood door de tijdreizende mutant Legion. Magneto leidt nu de X-Men in een wereld waar Apocalypse heerst. Tevens thuiswereld van Dark Beast.
Earth-305	Mighty World of Marvel #13 (1984)	Thuiswereld van Captain Angleterre.
Earth-311 ook bekend als 1602	1602 #6 (2003)	Toen de Captain America van Earth-460 werd teruggestuurd naar het het jaar 1587 werd de tijdlijn veranderd, waardoor het tijdperk van de superhelden al in het jaar 1602 begon.
Earth-312	Exiles #35 (2003)	Een langzamere tijdlijn. Ben Grimms verandering in Thing zorgde dat hij altijd woedeaanvallen kreeg zoals de Hulk.
Earth-313	Knights of Pendragon (vol. 2) #9 (1993)	Thuiswereld van de Lemurians.
Earth-355	Avengers #355 (1992)	Thuiswereld van de Coal Tiger.
Earth-371	Exiles #23 (genoemd) Exiles #83 (2006)	Thuiswereld van de Gambit uit Weapon X.
Earth-374	Avengers #344 (1992)	Thuis van de Proctor, Sersi, and Ute.
Earth-398	Avengers (vol. 3) #2 (1998)	Wereld gemaakt door Morgan le Fay waar zij de koningin was van een middeleeuwse wereld, en De Vergelders haar soldaten.
Earth-460	1602 #8 (2003)	Purple Man uit deze wereld gebruikte zijn krachten om Captain America naar het jaar 1587 te sturen.
Earth-520	Exiles #85 (2006)	Thuis van een alternatieve versie van Wolverine die nog maar net zijn behandeling door Weapon X had ondergaan.
Earth-522	Daredevils #6 (1983)	Thuis van Captain England.
Earth-523	Daredevils #6 (1983)	Thuis van Captain Albion; neo-Elizabethaans Engeland.
Earth-541	Untold Tales of the New Universe: Star Brand	Thuis van een mannelijke Star Brand die wereldvrede had weten te bereiken.
Earth-552	Exiles #86 (2006)	Universum waarin Galactus juis planeten genas in plaats van de verslinden, en waarin Silver Surfer planeten vernietigde.
Earth-555	newuniversal #1 (2006)	De wereld waarin de herlancering in 2006 van Marvels New Universe (Earth-148611) uit 1986 plaatsvond.
Earth-597	Excalibur (vol. 1) #9 (1989)	Een wereld waarin de nazi’s de Tweede Wereldoorlog wonnen.
Earth-616	Fantastic Four #1 (1961)	Het hoofduniversum uit Marvel Comics, waarin veruit de meeste verhalen zich afspelen.
Earth-653	Exiles #83	Thuiswereld van de Mesmero uit Weapon X.
Earth-665	Not Brand Echh #1 (Aug. 1967)	Thuis van Forbush Man.
Earth-666	Supernaturals #1 (1998)	Gemaakt door Brian Pulido. Thuis van een team bestaande uit bovennatuurlijke versies van onder andere Brother Voodoo en Black Cat.
Earth-689	Avengers Annual #2 (1968)	Thuis van een kwaadaardige Vergeldersgroep, die werden verslagen door De Vergelders van Earth-616.
Earth-691	Marvel Super-Heroes Vol. 1, #18 (Jan. 1969)	Alternatieve toekomstige wereld van dhe Guardians of the Galaxy en Killraven.
Earth-692 ook bekend als het Amalgam Universe	Marvel vs DC #3 (1995) (gezien) Fantastic Four: Marvel Encyclopedia (2004) (genoemd)	Wereld ontstaan door een samenvoeging van het Marvel universum en het DC Universum.
Earth-700	Marvel: Lost Generation #8 (2000)	Thuis van Cassandra Locke.
Earth-712 ook bekend als Earth-S	Avengers (vol. 1) #85 (1971)	Thuis van de Squadron Supreme.
Earth-714	Exiles #23 (genoemd) Exiles #83 (gezien)	Thuis van de Angel van Weapon X.
Earth-715	Savage Tales (vol. 1) #1 (1971)
Earth-717	What If: Captain America	Alternatieve tijdlijn van Captain America
Earth-721 ook bekend als Earth-A	Fantastic Four (vol. 1) #118 (1972).	Een wereld waarin alleen Reed Richards en Ben Grimm de ruimtereis maakten die hen superkrachten gaf. Richards werd hier Thing, en Ben Mr. Fantastic. Susan trouwde later met Ben.
Earth-723	Untold Tales of the New Universe: Star Brand
Earth-741	Mighty World of Marvel #13 (1984)	Thuiswereld van Captain Empire.
Earth-744	Daredevils #7 (1983)	Thuiswereld van Captain Airstrip-One
Earth-772	What If? (vol. 1) #1 (1977)	Thuiswereld van de “Fantastic Five”; de Fantastic Four en Spider-Man.
Earth-774	What If? (vol. 1) #2 (1977)	Alternatieve wereld waarin de Hulk bij zijn verandering Bruce Banners intelligentie behoudt.
Earth-794	Captain Britain (vol. 1) #6 (1985)	Thuis van Kaptain Briton.
Earth-808	What If? (vol. 1) #22 (1980)	Dr. Doom red zijn moeders ziel van Mephisto.
Earth-811 ook bekend als Days of Future Past	X-Men (vol. 1) #141 (1981)	Wereld waarin mutanten in concentratiekampen zijn opgesloten en de Sentinels de Verenigde Staten regeren. Ontstaan vanaf het punt dat de Brotherhood of Mutants Senator Kelly probeerde te vermoorden. Thuiswereld van Rachel Summers.
Earth-829	Hercules (vol. 1) #1 (1982)	Hercules in de 24e eeuw.
Earth-839	Excalibur (vol. 1) #44 (1991)
Earth-846	Mighty World of Marvel #13 (1984)	Een wereld waarin Keizer Wilhelm II de Eerste Wereldoorlog won.
Earth-873	Exiles #40 (genoemd) Exiles #83 (2006) (gezien)	Thuis van de hulk van Weapon X.
Earth-886	Untold Tales of the New Universe: Star Brand
Earth-892	X-Men/Dr. Doom: Chaos Engine (2001)	Dr. Doom uit deze realiteit fuseerde deze wereld tijdelijk met Earth-616 om de wereld te overheersen.
Earth-907	What If? vol. 2 #15 (1990)	Reed Richards werd geëxecuteerd vanwege het tegenhouden van Galactus. Andere Fantastic Four leden verslaan de Shi'ar en offeren zichzelf op om een aanval op de Aarde te stoppen.
Earth-912	What If? (vol. 2) #22 (1991)	Thuis van de “Fantastic Five” bestaande uit de Fantastic Four en de Silver Surfer.
Earth-917	What If? (vol. 2) #27 (1991)	Thuis van de Fantastic Five bestaande uit de Fantastic Four en Namor the Sub-Mariner. Susan trouwde met Namor in plaats van Reed.
Earth-920	Daredevils #7 (1983)
Earth-921	Avengers (vol. 1) #343 (1992)
Earth-924	Excalibur (vol. 1) #49 (1992)	Thuiswereld van Calibur, een alternatieve versie van Excalibur.
Earth-928	Spider-Man 2099 #1	Ook bekend als het 2099 Universum
Earth-929	What If? (vol. 1) #41 (1992)	Reed Richards' ruimteschip stortte na de ruimtereis neer waarbij alle inzittenden omkwamen. Galactus bevocht De Vergelders. Uatu offert zich op om Galactus te stoppen.
Earth-932	Avengers (vol. 1) #359 (1993)
Earth-938	What If? (vol. 2) #52 (1993)	Dr. Doom werd de Sorcerer Supreme en liet de Fantastic Four de Merlin Stones verzamelen om Dormammu te verslaan.
Earth-943	Avengers (vol. 1) #372 (1994)
Earth-944	Fantastic Four (vol. 1) #387 (1994)	Thuiwereld van Dark Raider. Aarde verslonden door Galactus. Mr. Fantastic overleeft dit en geeft zichzelf de schuld.
Earth-952	What If? (vol. 2) #70 (1995)	Silver Surfer bleef trouw aan Galactus, die vervolgens de Aarde vernietigde en de Fantastic Four tot zijn dienaren maakte.
Earth-957	What If? (vol. 2) #75 (1995)
Earth-967	Fantastic Four (vol. 1) #414 (1996)	Thuiswereld van Hyperstorm, de zoon van Franklin Richards en Rachel Summers
Earth-969	What If? (vol. 2) #89 (1996)	Dr. Doom voorkomt de vorming van een kwaadaardige Fantastic Four versie.
Earth-982 ook bekend als MC2	What If? (vol. 2) #105 (1998)	Alternatieve toekomst. Thuiswereld Spider-Girl, J2, A-Next, Wild Thing, de Fantastic Five, en anderen.
Earth-985	What If? (vol. 2) #108 (1998)	De Carnage symbioot bond zich lang genoeg met Silver Surfer om kosmische krachten te krijgen. Bevocht De Vergelders.
Earth-989	What If? (vol. 1) #109 (1989)	Ben Grimm bleef in Liddleville.
Earth-998	X-Man #63 (2000) (gezien) X-Man #68 (2000) (genoemd)	Amerika wordt geregeerd door Red Queen (Madelyne Pryor).
Earth-1000	Domination Factor: Fantastic Four #3.5 (2000)
Earth-1089	What If? (vol. 2) #4 (1989)	Een realiteit waarin Venom met succes Spider-Mans lichaam overnam.
Earth-1090	Untold Tales of the New Universe: Star Brand
Earth-1112	Fantastic Four (vol. 3) #47 (2001)	Malice dood de Fantastic Four.
Earth-1115	Fantastic Four (vol. 3) #47 (2001)	Susan Storm is de koningin van Atlantis.
Earth-1116	Fantastic Four (vol. 3) #47 (2001)
Earth-1121	Paradise X: Heralds #1 (2001)
Earth-1122	Paradise X: Heralds #1 (2001)	Thuiswereld van Spider-Girl/May Parker, de dochter van Ben Reilly.
Earth-1136	The Comics Magazine #1 (1936) (golden age) Protectors #1 (1992) (modern age)	.
Earth-1189	Excalibur (vol. 1) #15 (1989)	Aarde getroffen door een nucleaire oorlog.
Earth-1191	Uncanny X-Men #282	Thuiswereld van Bishop, Trevor Fitzroy en Shard. Had zijn eigen versie van de "Days of Future Past" tijdlijn.
Earth-1193	Excalibur (vol. 1) #12 (1989)
Earth-1228	What If? vol. 1 #11 (1978)	Marvel Bullpen wordt de Fantastic Four.
Earth-1241	Comedy Comics #9 (1942)
Earth-1282	Excalibur (vol. 1) #24 (1990)
Earth-1287	Strikeforce: Morituri #1 (1986)
Earth-1289	Excalibur (vol. 1) #16 (1989)
Earth-1298 Ook bekend als Mutant X	Mutant X #1 (1998)	Realiteit waar de Earth-616 versie van Havok naartoe werd gestuurd.
Earth-1508	Excalibur (vol. 1) #24 (1990)
Earth-1610 Ook bekend als Ultimate Marvel	Ultimate Spider-Man #1 (2000)	Herstart van het Marvel Universum in de moderne tijd. Veel oude helden en schurken van Earth 616 hebben hierin een andere oorsprong en uiterlijk.
Earth-1629	X-Men/Magneto: Chaos Engine (2003)
Earth-13122	Lego Marvel superheroes	Wereld van de LEGO games.
Earth-1812	Captain Britain (vol. 2) #13 (1986)	Realiteit waarin Napoleon Engeland veroverde.
Earth-1880	Exiles #85 (2006)	Thuis van een jonge James Howlett (Wolverine op Earth-616) die net heeft ontdekt dat hij een mutant is.
Earth-1917	Exiles #83 (2006)	Thuis van de Colossus van Weapon X.
Earth-1987		Alternatieve versie van de Fantastic Four met She-Hulk in Things plaats. Bezocht door de Exiles.
Earth-1991 ook bekend als Geshem	Wolverine: Rahne of Terra (1991)	Een middeleeuwse fantasiewereld geregeerd door Queen Rain (Wolfsbane) en haar prins Consort, Douglas (Cypher). Veel X-Men karakters hebben tegenhangers in deze wereld, maar Wolverine niet.
Earth-2000	X-Men: Mutant Academy	De Aarde uit het computerspel X-Men: Mutant Academy.
Earth-2002	X-Men: Next Dimension	De Aarde uit het computerspel X-Men: Next Dimension.
Earth-2020	Exiles #83 (2006)	Thuiswereld van de Iron Man uit Weapon X.
Earth-2120	Killraven (vol. 2) #1 (2001)
Earth-2122	Excalibur (vol. 1) #21 (1990)
Earth-2149 ook bekend als Marvel Zombies	Ultimate Fantastic Four #21 (2005)	Zombie wereld waarin een geïnfecteerde Sentry een virus verspreide dat alle superhelden in hersenloze kannibalistische zombies veranderde.
Earth-2189	Exiles #83 (2006)	Thuis van de Namora van de Exiles.
Earth-2301 Ook bekend als Marvel Mangaverse	Marvel Mangaverse: New Dawn #1 (2002)	Herstart van het Marvel universum in manga stijl.
Earth-2600	Exiles #12 (2002)	Exiles en Weapon X werden hiernaartoe gestuurd om David Richards te doden;
Earth-2992 ook bekend als "new" Marvel 2099	Black Panther 2099 #1 (2004)	Alternatieve 2099 versie van Marvel.
Earth-3031	Exiles #83 (2006)	Thuis van Kane uit Weapon X.
Earth-3123	What If? (vol. 1) #23 (1980)	Tante May wordt gebeten door een radioactieve spin
Earth-3470	Exiles #84 (2006)
Earth-3515	Thor (vol. 2) #34 (2001) (genoemd) Thor (vol. 2) #35 (2001) (gezien)	"Thor: The Reigning"
Earth-3752 ook bekend als Monster Planet	Exiles #66 (2005)	Thuis van Doctor Curt Conners' "Science Squad."
Earth-3913		Aarde waarin Baron Blood de Avengers in vampiers veranderde.
Earth-4023	Exiles #38 (2004) (mentioned) Exiles #63 (2005) (seen)	Hyperion nam de wereld over, en iedereen stierf bij de nucleaire aanval op hem.
Earth-4040	Daring Mystery Comics #3 (1940)	Thuis van de Breeze Barton; Aarde een ruïne door de Tweede Wereldoorlog.
Earth-4096	Mystic Comics #2 (1940)
Earth-4100	Excalibur (vol. 1) #24 (1990)
Earth-4210	Exiles #83 (2006)	Thuiswereld van Magik van de Exiles.
Earth-4263	Daring Mystery Comics #8 (1942)
Earth-4321 Ook bekend als Marvel: The End	Marvel Universe: The End #1 (2003)	Realiteit waarin Akhenaten kosmische krachten kreeg en bijna alle helden van het Marvel Universum doodde.
Earth-4400	Exiles #43 (2004)	Exiles bevechten Weapon X.
Earth-4732	Exiles #83 (2006)	Thuis van de Ms. Marvel van Weapon X.
Earth-4871	X-Men/Magneto: Chaos Engine: Book Two (2003)
Earth-4872	X-Men/Magneto: Chaos Engine (2003)
Earth-4873	X-Men/Magneto: Chaos Engine: Book Two (2003)
Earth-4935 ook bekend als Earth Askani	X-Factor (vol. 1) #67 (1991)	Toekomstige realititeit waar Nathan Summers heen werd gestuurd om te genezen, en waar hij Cable werd.
Earth-5106	Space Squadron #1 (1951)
Earth-5127	X-Men/Red Skull: Chaos Engine: Book Three (2003) (mentioned)
Earth-5200	Marvel Knights: 4 #16 (2005)	Een wereld geregeerd door Dr. Doom.
Earth-5211	Exiles #85 (2006)
Earth-5311	Uncanny X-Men #153 (1982)
Earth-5391	Spaceman Speed Carter (1953)
Earth-5464	Daring Mystery Comics #4 (1940)
Earth-5555	Dragon's Claws #1 (1988)	Realiteit in het jaar 8162.
Earth-5631	Power Pack (vol. 3) #1 (2005)	Thuiswereld van een Power Pack waarvan de leden hun krachten drie jaar later dan hun Earth 616 versies kregen.
Earth-5700	Wolverine: Days of Future Now #1 (2005)	Alternatieve “Days of Future Past”
Earth-5701	Cable & Deadpool #15 (2005)	Alternatieve “Age of Apocalypse”.
Earth-6311 ook bekend als Other-Earth	Fantastic Four (vol. 1) #19 (1963)	Thuiswereld van Kang the Conqueror.
Earth-6375	Exiles #75	Alternatieve versie van Earth-928.
Earth-6871	Captain America: The Great Gold Steal (1968)
Earth-7412	Fantastic Four (vol. 1) #153 (1974)
Earth-7484	Astonishing Tales #25 (1974)
Earth-7511	Iron Man (vol. 1) #80 (1975)	Gefragmenteerd Amerika.
Earth-7712	What If? (vol. 1) #6 (1977)	Thuiswereld van Big Brain, Dragonfly, Mandroid, en Ultra-Woman, alternatieve versies van de Fantastic Four leden met andere krachten.
Earth-7841	Devil Dinosaur #1 (April 1978).	Dinosaurus wereld. Thuiswereld van Moon-Boy en Devil Dinosaur.
Earth-7888 ook bekend als Earth-M of Earth-Moebius	The Silver Surfer (1978)
Earth-7910	What If? (vol. 1) #17 (1978)	Ghost Rider is een schurk.
Earth-7940	Marvel Two-In-One #50 (1979)	Galactus verslind de aarde, maar het leven overleeft.
Earth-8009	Marvel Two-In-One #67 (1980)
Earth-8110	What If? (vol. 1) #29 (1981)
Earth-8158	X-Men/Magneto: Chaos Engine (2003)
Earth-8208	Bizarre Adventures #32 (1982)	De Celestials' Chosen Ones keren terug op aarde in het jaar 2160
Earth-8212	What If? vol. 1 #35 (1981)
Earth-8222	What If? (vol. 1) #31 (1981)	Thing wordt een schurk en bij een poging hem te stoppen verliezen de Fantastic Four leden hun krachten.
Earth-311 ook bekend als Larval Universe	Marvel Tails #1 (1983)	Thuiswereld van Spider-Ham.
Earth-8312	What If? (vol. 1) #42 (1983)	Invisible Woman stierf bij Franklin Richards' geboorte. Mr. Fantastic pleegde zelfmoord.
Earth-8321	What If? (vol. 1) #37 (1983)	Thing blijft muteren door het X Virus, maar wordt genezen. Giant-Man sluit zich bij de Fantastic Four aan.
Earth-8410	Machine Man (vol. 2) #1 (1984)
Earth-8720	New Mutants (vol. 1) #48 (1987)	Alternatieve “Days of Future Past”.
Earth-8810	Fantastic Four (vol. 1) #338 (1988)
Earth-8910	Excalibur (vol. 1) #14 (1989)
Earth-8912	Iron Man (vol. 1) #250 (1989)
Earth-8919	Pryde of the X-Men	De realiteit uit “Pryde of the X-Men”
Earth-9006	Excalibur (vol. 1) #24 (1990)	Thuiswereld van Lady London.
Earth-9010	Marvel Comics Presents #61 (1990)	.
Earth-9011	What If? vol. 2 #18 (1990)	"Fantastic Four" bevochten Doom voor ze hun krachten kregen. Reed Richards helpt Dooms moeder te redden. Doom zoekt wraak voor het feit dat Reed hem inferieur liet lijken, en geeft zo de Fantastic Four hun krachten.
Earth-9031	What If? (vol. 2) #11 (1990)	Alle Fantastic Four leden kregen Human Torch' vuurkrachten, maar gingen met pension na per ongeluk een kind te hebben gedood. Ben, als de Human Torch, sluit zich bij De Vergelders aan.
Earth-9032	What If? (vol. 2) #11 (1990)	Alle Fantastic Four leden kregen Mr. Fantastics elastische krachten, maar gebruikten deze maar zelden. Johnney werd de entertainer Mr. Fantastic.
Earth-9033	What If? (vol. 2) #11 (1990)	Alle Fantastic Four leden werden zoals Thing.
Earth-9034	What If? (vol. 2) #11 (1990)	Alle Fantastic Four leden verkrijgen onzichtbaarheidskrachten en worden agenten van S.H.I.E.L.D.
Earth-9061	Fantastic Four (vol. 1) #341 (1990)	Stalin Robot.
Earth-9105	New Warriors (vol. 1) #11 (1991)
Earth-9111	Excalibur (vol. 1) #44 (1991)
Earth-9140	What If? (vol. 2) #24 (1991)
Earth-9200 ook bekend als Dystopia	Hulk: Future Imperfect #1 (1992)
Earth-9250	What If? (vol. 2) #37 (1992)
Earth-9260	What If? (vol. 2) #38 (1992)
Earth-9309	Spider-Man 2099 #11 (1993) (mentioned)
Earth-9339 ook bekend als Irth	Excalibur Annual #1 (1993)
Earth-9391	X-Men Video Game	Realiteit van het X-Men computerspel
Earth-9413
Earth-9500	Spider-Man 2099 Meets Spider-Man #1 (1995)
Earth-9510	What If? vol. 2 #78 (1995)	Originale Fantastic Four gedood door De’lila; nieuwe FF (Ghost Rider, Wolverine, Hulk en Spider-Man) gevormd.
Earth-9511	Avengers: Last Avengers Story #1 (1995)	De overheid liet alle gevangen superschurken executeren wat een breuk tussen de superhelden en de overheid vormde.
Earth-9620	Excalibur (vol. 1) #66 (1996)
Earth-9809	Fantastic Four (vol. 3) #9 (1998)
Earth-9811	What If? (vol. 2) #114 (1998)	Secret Wars leden gevangen op de Battleworld. Hun kinderen keren terug naar de Aarde.
Earth-9815	Marvel Team-Up (vol. 2) #5 (1998)
Earth-9870	X-Men & Spider-Men: Time's Arrow: The Future (1998)
Earth-9890	Excalibur (vol. 1) #124 (1998)
Earth-9891	X-Men & Spider-Man: Time's Arrow: The Future (1998)	.
Earth-9892
Earth-9907	A-Next #7 (1999) (mentioned) A-Next #10 (1999) (seen)
Earth-9910	Bishop: The Last X-Man #1 (1999)
Earth-9930	Avengers Forever #4 (1999)	Killraven als een Vergelder.
Earth-9939 ook bekend als Earth-Charnel	Death3 #1 (1993).	Aarde veroverd door Charnel (Baron Strucker VI).
Earth-9997 ook bekend als Earth X	Earth X Sketchbook (1999)	Alex Ross' versie van Marvels toekomst.
Earth-10005	X-Men	Realiteit van de originele tijdlijn van de X-Men films geproduceerd door 20th Century Fox. Deze tijdlijn bevat zowel de originele X-Men films. X-Men: First Class hoort ook in deze tijdlijn omdat dat voor de tijd waar Wolverine naartoe reist afspeelt. Alleen de stukken die in de toekomst afspelen uit X-Men: Days of Future Past (niet het laatste stuk) horen ook bij deze tijdlijn. Deze tijdlijn eerst veranderd in X-Men: Days of Future Past toen Wolverine's geest door Kitty Pryde naar het verleden werd gestuurd.
Earth-10101	Exiles #83 (2006)
Earth-11113	Fantastic Four (vol. 3) #47 (2001)
Earth-11777	Captain America (1944; film)	Thuis van de vele Marvel karakters die niet in strips verschenen maar in films en tv series.
Earth-11993	What If? (vol. 2) #45 (1993)	Barbara Ketch werd Ghost Rider
Earth-14412	Thor: God of Thunder (November 2012)	Thuiswereld van All-Father Thor. Gorr the God Butcher van Earth-616 ging hier naartoe en maakte alle goden behalve All-Father Thor tot slaaf. Hij liet zijn leger de Thor van 800 voor Christus halen om hem te vermoorden, maar de jonge Thor ontsnapte en samen met de Thor van Earth-616 versloeg hij Gorr. Speelt zich af millennia in de toekomst.
Earth-15104	X-Men (vol. 2) #150 (2004)	”Here Comes Tomorrow” verhaallijn waarin Sublime/Beast Jean Grey weer tot leven brent, 150 jaar in de toekomst.
Earth-15731	Exiles #72 (2005)
Earth-20476	Incredible Hulk (vol. 2) #204 (1976)	Realiteit ontstaan toen de Bruce Banner van Earth 616 probeerde te voorkomen dat hij de hulk werd door terug in de tijd te reizen. Hij slaagde hierin, maar als bijeffect kwam Rick Jones om. Banner herstelde alles, waardoor deze realiteit weer Earth-616 werd.
Earth-21989	Marvel Tales #219 (1989)
Earth-21993	What If? (vol. 2) #46 (1993)	Cable vernietigt de X-Men.
Earth-23238	Excalibur (vol. 1) #23 (1990)
Earth-23895	Exiles #83 (2006)	Thuis van de Storm van Weapon X.
Earth-26749
Earth-28909	What If? (vol. 2) #3 (1989)	Ben Parkers neef is Galactus.
Earth-31916 ook bekend als het Supremeverse	Supreme Power #1 (2003)
Earth-32000	X-Men Unlimited (vol. 1) #26 (2000)	Ages of Apocalypse; Apocalypse veranderd de Earth-616 realiteit met de Twelve.
Earth-38909	What If? (vol. 2) #3 (1989)	Franklin Richards vindt Mjolnir en wordt de nieuwe Thor.
Earth-40800	Red Raven Comics #1 (1940)
Earth-41012	X-Men Legends	De realiteit van de X-Men Legends computerspellen.
Earth-45828 ook bekend als Earth-Razorline	Razorline: The First Cut #1 (Sept. 1993)
Earth-57780	Spidey Super Stories #1 (1974)
Earth-58163 ook bekend als House of M	House of M #2 (2005)	Realiteit gemaakt door Scarlet Witch. Mutanten zijn de meerderheid en niet de mensen. Magneto is hun leider.
Earth-59462	Uncanny X-Men #462 (2005) (mentioned)
Earth-74101	Fantastic Four (vol. 1) #151 (1974)
Earth-78411 ook bekend als Dinosaur World	Devil Dinosaur (vol. 1) #1 (1978)	Thuiswereld van Devil Dinosaur en Moonboy.
Earth-82801	What If? (vol. 1) #34 (1982)
Earth-88194 ook bekend als Earth-Shadowline	Dr. Zero #1 (1988)	Op deze aarde zijn geen superwezens, behalve de "shadows".
Earth-89947	Excalibur (vol. 1) #44 (1991)
Earth-90110	What If? (vol. 2) #19 (1990)
Earth-90111	What If? (vol. 2) #19 (1990)
Earth-91111	What If? (vol. 2) #30 (1991)	Invisible Woman sterft bij de geboorte van haar tweede kind. Het kind zelf blijkt en monster te zijn en wordt door Franklin Richards naar de Negative zone verbannen.
Earth-91112	What If? (vol. 2) #30 (1991)	Mary, de dochter van Susan Storm en Reed Richards, brengt wereldvrede.
Earth-93060 ook bekend als Ultraverse	Hardcase #1 (1993)
Earth-93122	Death Wreck #2 (1994)
Earth-94019	X-Men: Children of the Atom	De realiteit van het X-Men: Children of the Atom computerspel.
Earth-95120	Marvel Riot #1 (1995)	Alternatieve “Age of Apocalypse”
Earth-95121	Fantastic Force #12 (1995)
Earth-95122	Fantastic Force #12 (1995)	Fantastic Four hebben andere krachten: Ben is een mens met bovenmenselijke kracht, Reed is Modok-achtig; Johnny heeft X-rays en Sue energiekrachten.
Earth-96169	Marvel vs Capcom
Earth-97102	What If? (vol. 2) #100 (1997)	Fantastic Four worden naar een Oz-achtige wereld gestuurd na hun ruimtereis.
Earth-97103	What If? (vol. 2) #100
Earth-98125	Marvel Vision #25 (1998)
Earth-98151	Marvel Team-Up (vol. 2) #5 (1998)
Earth-99476 ook bekend als Dino-World	Excalibur (vol. 1) #9 (1989) (genoemd) Excalibur (vol. 1) #51 (1992) (gezien)
Earth-105709	What If? (vol. 2) #9 (1990)	X-Men stierven bij hun missie op Krakoa.
Earth-199999	Iron Man	Realiteit van de MCU (Marvel Cinematic Universe).
Earth-120185	Transformers #1 (1984)	Deze realiteit bevatte de Marvel UK incarnaties van de Transformers, Action Force en anderen.
Earth 148611 ook bekend als het New Universe	Star Brand #1 (1986)
Earth-200500	Wha...Huh? (2005)	"Avengers hebben allemaal baarden"
Earth-200501	Wha...Huh? (2005)	"Ultimate Ultimate Universum"
Earth-200505	Wha...Huh? (2005)	"Black Panther is een blanke man"
Earth-200511	Wha...Huh? (2005)
Earth-200513	Wha...Huh? (2005)	"Fantastic Four bereikten de maan"
Earth-200515	Wha...Huh? (2005)	"Marvel Helden werden wel ouder"
Earth-200525	Wha...Huh? (2005)
Earth-523001	What If... Karen Page Had Lived? (2005)
Earth-523002	What If... Jessica Jones Had Joined the Avengers? (2005)	Realiteit waarin Jessica Jones een lid van De Vergelders werd.
Earth-523003	What If... Dr. Doom Had Become the Thing? (2005)	Victor Von Doom maakte de ruimtereis in Ben Grimms plaats en werd Thing.
Earth-523004	What If... Magneto and Professor X Had Formed the X-Men Together? (2005)	Magneto sluit zich wel aan bij Professor X en helpt hem de X-Men te vormen. Hun team bestaat uit Wolverine, Jean Grey/Phoenix, Destiny, Mystique, Peter Rasputin, Kitty Pride, Lockheed, Sage, en Dr. Hank McCoy.
Earth-807128		Tijdlijn van de Old man Logan verhalen. Speelt zich af in het jaar 2509. In deze tijdlijn werken superschurk en als Magneto, Doctor Doom, Red Skull, en Abomination samen om alle superhelden te vermoorden. Alleen Wolverine en een paar andere helden zoals Hawkeye (nu blind), Black Bolt en Hulk (leid een groep genaamd de Hulk Gang) overleven. Wolverine vermoordt hierin al zijn mede X-Men omdat hij denkt dat dat moordenaars zijn die zijn teamleden hebben vermoord. Dit blijkt een illusie van Mysterio te zijn.
Earth-Generic	Generic Comic Book: Type Super-Hero Action Adventure #1 (1984)

Dimensies

Binnen, en soms ook “tussen” de verschillende continuïteiten bestaan een aantal dimensies. Soms ook wel pocket dimensions (zak dimensies) genoemd. Deze dimensies zijn niet zoals alle bovengenoemde Aardes andere tijdlijnen of realiteiten, maar zijn onderdeel van een realiteit. Dimensies komen voor in alle soorten en maten. Van aardachtige tot alienachtige, bewoond en onbewoond, magisch of wetenschappelijk.

Externe links

• Appendix to The Marvel Universe Alternate Universes Page
• Marvel Database Project
• Marvel Entertainment official site
• Marvel Comics Marvel Universe wiki
• Appendix to the Handbook of the Marvel Universe
• Master List of Marvel Characters
• Knightmare6, A Comic Book FAQ for different companies (including Marvel)
• Marvel Database Project