Loading AI tools
schiereiland in de Zwarte Zee Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Zie Krim (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Krim.
De Krim (Oekraïens: Крим - Krym, Russisch: Крым - Krym, Grieks: 'Κριμαία', Krim-Tataars: Qırım) is een schiereiland in de Zwarte Zee en de Zee van Azov. Zowel Oekraïne als Rusland maken aanspraak op het gebied. De Krim behoort tot het internationaal erkende Oekraïens grondgebied, echter sinds 2014 bezet Rusland het gebied en staat het de facto onder Russisch bestuur.
 | |
| Situering | |
|---|---|
| Land | Oekraïne, betwist door Rusland[1] |
| Coördinaten | 45°NB, 34°OL |
| Algemeen | |
| Inwoners | 2.413.228 |
De oppervlakte is 26.081 km² en in 2001 was het aantal inwoners 2.033.736.[2] Op de Krim ligt de autonome republiek van de Krim met als hoofdstad Simferopol en de belangrijkste havenplaats Sebastopol, die geen onderdeel uitmaakt van de republiek. Etnische Russen vormen circa 60 procent van de bevolking, maar er zijn tal van minderheden, waarvan de Oekraïners en de Krim-Tataren (ondanks een grootschalige deportatie in de Sovjettijd) de grootste zijn.
De Krim vormde al in de klassieke oudheid een belangrijke regio, als poort naar de Pontisch-Kaspische Steppe. Het schiereiland werd achtereenvolgens gekoloniseerd door Grieken, Perzen, Romeinen en Byzantijnen, en was al die tijd in belangrijke mate Griekstalig en oosters-orthodox. De steppeachtige binnenlanden werden bewoond door een waaier aan volkeren. Vanaf de 15e eeuw was het Kanaat van de Krim, een de facto vazalstaat van het Ottomaanse Rijk, een machtige speler in de wijde omgeving, mede doordat vanuit de Krim plundertochten tot aan Moskou werden georganiseerd.
De Krim werd in de 18e eeuw door Rusland ingelijfd. In 1954 werd de Krimse Oblast door de Sovjet-Unie toegewezen aan de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek, maar in februari 2014 werd het schiereiland opnieuw door Rusland geannexeerd, met uitzondering van een deel van de Schoorwal van Arabat. In juli 2016 voegde Rusland het toe aan het Zuidelijk Federaal District. De gehele Krim wordt echter door de VN-lidstaten, op enkele uitzonderingen na, nog steeds erkend als deel van het Oekraïense grondgebied.[3]
De Krim staat in het noordwesten door de Landengte van Perekop in verbinding met Oekraïne. De Straat van Kertsj vormt in het oosten de scheiding met het Russische vasteland. Bij het schiereiland Kertsj begint de ruim 100 kilometer lange Schoorwal van Arabat, een zandig schiereiland dat de Zee van Azov scheidt van de Syvasj, een brakke en moerassige lagune.
De Krim bestaat voor het grootste deel uit steppe. In het zuiden bevindt zich het Krimgebergte met een hoogte tot 1545 meter. Ten zuidoosten hiervan ligt de kuststrook, die een mediterraan klimaat heeft en bekend staat om zijn wijn (zie ook: Wijnbouw in Oekraïne en Wijnbouw in Rusland). Bekend is ook de badplaats Jalta. Andere plaatsen van belang zijn Feodosija, Kertsj, Bachtsjysaraj en Hoerzoef.
Het klimaat op de Krim wordt beïnvloed door de geografische ligging, het reliëf en de invloed van de Zwarte Zee. De bergen in het midden van het land blokkeren enerzijds de koude winden uit het noorden en beperken anderzijds de invloed van de matigende werking van de Zwarte Zee in het noorden.
| Klimatogram van Krim[4] | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| J | F | M | A | M | J | J | A | S | O | N | D |
25
4
−3
|
19
5
−3
|
22
9
0
|
16
16
5
|
16
22
10
|
28
26
14
|
12
30
17
|
12
29
16
|
18
23
12
|
18
17
7
|
22
11
2
|
27
6
−1
|
| Temperatuur in °C • Totale neerslag in mm | |||||||||||
Het schiereiland ligt tussen de gematigde en subtropische klimaatgordels en wordt in het algemeen gekenmerkt door warm en zonnig weer. In de noorden heerst een gematigd landklimaat met korte, milde winters en matig hete en droge zomers. In het centraal gelegen bergachtige gebied heerst een overgangsklimaat met winters die mild zijn op lagere hoogten, maar kouder op grotere hoogten. De zomers zijn heet op lagere hoogten en warm in de bergen. In het zuidelijke kustgebied domineert een subtropisch, mediterraan klimaat met milde winters en matig hete en droge zomers. De zuidkust is een populaire toeristische bestemming mede omdat het grootste deel van het schiereiland meer dan 2000 uren zonneschijn per jaar heeft.
De gemiddelde jaarlijkse temperatuur varieert van 10 °C in het uiterste noorden bij Armjansk tot 13 °C in het uiterste zuiden (Jalta). De hoeveelheid neerslag fluctueert aanzienlijk, van een minimum van 310 mm in het uiterste westen bij Chornomorske tot 1220 mm op de bergtoppen. Bijna 90% van de Krim heeft een neerslagtekort en krijgt slechts tussen de 300 en 500 mm aan neerslag per jaar.
Na de Russische annexatie van de Krim sloot de Oekraïense regering het Noord-Krimkanaal af. Deze waterweg leidde sinds de Sovjettijd zoet water uit de Oekraïense Dnjepr naar de Krim en voorzag daar in ongeveer 85% van de waterbehoefte.[5] Het schiereiland kampte hierdoor met een watertekort. De bedding was na jaren droogstand zwaar beschadigd en het was niet lonend deze te renoveren. De Russische regering maakte in 2020 plannen bekend om zo'n 90 miljoen euro te investeren in de bouw van twee ontziltingsinstallaties op de Krim.[5]
Volgens de laatste census van Oekraïne (2001) hadden de Krimrepubliek en Sebastopol samen 2.401.209 inwoners, in meerderheid bestaande uit etnisch Russen. Volgens de telling in 2021 door de Russische bezetter was dit 2.482.450.[6] De bevolkingssamenstelling was als volgt:
| Krimrepubliek | Sebastopol | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2001 | 2014[7] | 2001 | 2014[7] | ||||||
| Totaal inwoners | 2.024.056 | 1.891.465 | 377.153 | 393.304 | |||||
| Oekraïners | 492.227 | 24,3% | 291.603 | 15,4% | 84.420 | 22,4% | 52.912 | 13,5% | |
| Russen | 1.180.441 | 58,3% | 1.188.978 | 62,7% | 269.953 | 71,6% | 303.100 | 77,1% | |
| Krim-Tataren | 243.433 | 12,0% | 229.526 | 12,1% | 1.858 | 0,5% | 2.814 | 0,7% | |
| Wolga-Tataren | 11.090 | 0,5% | 42.254 | 2,2% | 2.512 | 0,7% | 2.742 | 0,7% | |
| Verantwoording data [6][8][9] | |||||||||
Aan het begin van de 20e eeuw had de Krim ten gevolge van immigratie van vele groepen en emigratie van de Krim-Tataren naar elders (bijvoorbeeld naar de Dobroedzja) een gemengde bevolking. De laatste Krim-Tataren werden in mei 1944 op last van Stalin van de Krim gedeporteerd naar Centraal-Azië, een tragedie die de sürgün wordt genoemd. Vanaf 1989 konden zij terugkeren naar de Krim. Door de etnisch Russische meerderheid is Russisch op het schiereiland de lingua franca gebleven.[10][11]
Nadat Rusland in 2014 de Krim bezette en vervolgens annexeerde, werden Russen aangemoedigd naar de Krim te verhuizen.[12]
Als gevolg van de Russische mobilisatie ten tijde van de Russische invasie van Oekraïne in 2022 ontvluchtten duizenden Krim-Tataren het schiereiland om niet tegen Oekraïne te hoeven vechten. Op de Krim werden vooral Krim-Tataren gemobiliseerd voor de oorlog.[13]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
