Insuline-achtige groeifactor

Insuline-achtige groeifactoren (afgekort IGF) zijn een groep polypeptiden die homoloog zijn aan het hormoon insuline. IGF's vormen een van de schakels binnen het complexe systeem waarmee cellen met hun fysiologische omgeving communiceren. Dit complexe systeem bestaat uit twee celoppervlakreceptoren (IGF1R en IGF2R), twee liganden (IGF-1 en IGF-2), een familie van zes IGF-bindende eiwitten (IGFBP 1-6) en een groep enzymen die voor de afbraak (katabolisme) van deze eiwitten verantwoordelijk is.

IGF

Insuline-achtige groeifactor 1/2

Insuline-achtige groeifactor-1 of kortweg IGF-1 wordt hoofdzakelijk door de lever afgescheiden. Dit is het resultaat van de stimulering door de groeihormonen. IGFD-1 speelt een rol bij de normale regulering van de fysiologie (waar zaken als celdifferentiatie en apoptose onder vallen), maar ook bij diverse aandoeningen zoals kanker. Insuline-achtige groeifactor-2 is waarschijnlijk een zeer belangrijke groeifactor gedurende de eerste stadia van ontwikkeling van het organisme, terwijl gen-knockouts bij muizen hebben aangetoond dat expressie van IGF-1 bij sommige diersoorten de groei maximaliseert. IGF-2 draagt daarnaast bij aan de opbouw van hersen-, lever- en nierweefsel.

Receptoren

Welke receptoren precies door de IGF gebruikt worden is nog niet precies bekend. Wel bekend is dat zowel enkele tyrosinekinasereceptoren (IGF-1 receptor en de insulinereceptor) als de IGF-2 receptor belangrijke receptoren zijn.

Proteïnen

De eiwitten die voor de regulering van IGF-1 en IGF-2 zorgen staan bekend als de 'insuline-achtige groeifactor-bindende proteïnen'. Er zijn zes van dergelijke eiwitten (IGFBP 1-6) bekend.

Rol bij aandoeningen

Onderzoek bij muizen en enkele andere dieren zoals rondwormen en fruitvliegen wijst erop dat IGF en meer in het bijzonder IGF-01 een belangrijke rol speelt bij het verouderingsproces ofwel senescentie. Onduidelijk is nog of de rol van insuline dan wel die van IGF-1 hier doorslaggevend is.^[1]

Daarnaast lijken IGF ook een belangrijke rol te spelen bij de ontwikkeling van kanker en diabetes, onder andere doordat IGF-1 de ontwikkeling van kankercellen in de borst en prostaat stimuleert, maar in welke mate dit gebeurt is nog niet precies bekend.^{[2][3][4][5][6]}

Bronnen, noten en/of referenties

1. Yaghmaie F, Saeed O, Garan SA, Voelker MA, Gouw AM, Freitag W, Sternberg H, Timiras PS (2006). Age-dependent loss of insulin-like growth factor-1 receptor immunoreactive cells in the supraoptic hypothalamus is reduced in calorically restricted mice. International Journal of Developmental Neuroscience 24 (7): 431–6. PMID 17034982. DOI: 10.1016/j.ijdevneu.2006.08.008.
2. Cohen P, Peehl DM, Lamson G, Rosenfeld RG (1991). Insulin-like growth factors (IGFs), IGF receptors, and IGF-binding proteins in primary cultures of prostate epithelial cells. Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism 73 (2): 401–7. PMID 1713219. DOI: 10.1210/jcem-73-2-401.
3. Lippman ME (1993). The development of biological therapies for breast cancer. Science 259 (5095): 631–2. PMID 8430312. DOI: 10.1126/science.8430312.
4. Papa V, Gliozzo B, Clark GM, McGuire WL, Moore D, Fujita-Yamaguchi Y, Vigneri R, Goldfine ID, Pezzino V (1993). Insulin-like growth factor-I receptors are overexpressed and predict a low risk in human breast cancer. Cancer Research 53 (16): 3736–40. PMID 8339284.
5. Scarth JP (2006). Modulation of the growth hormone-insulin-like growth factor (GH-IGF) axis by pharmaceutical, nutraceutical and environmental xenobiotics: an emerging role for xenobiotic-metabolizing enzymes and the transcription factors regulating their expression. A review. Xenobiotica 36 (2–3): 119–218. PMID 16702112. DOI: 10.1080/00498250600621627.
6. Woods AG, Guthrie KM, Kurlawalla MA, Gall CM (1998). Deafferentation-induced increases in hippocampal insulin-like growth factor-1 messenger RNA expression are severely attenuated in middle aged and aged rats. Neuroscience 83 (3): 663–8. PMID 9483550. DOI: 10.1016/S0306-4522(97)00539-3.