Top Qs
Tijdlijn
Chat
Perspectief
Gerard Cox
Nederlands acteur, zanger, cabaretier, scenarist en regisseur (1940–2025) Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Remove ads
Gerardus Antonius (Gerard) Cox (Rotterdam, 6 maart 1940 – Mijnsheerenland, 13 september 2025) was een Nederlands zanger, cabaretier, scenarioschrijver, acteur en regisseur.
.jpg)
Remove ads
Biografie
Samenvatten
Perspectief
Cox werd geboren en groeide op in Rotterdam-Zuid op de Bree nummer 51b. Gerard was in zijn jeugd misdienaar bij Heilige Kruisvindingkerk, en ook zat hij op de MULO bij de broeders in Oudenbosch waar hij kennis maakte met toneelspelen. Hij begon zijn carrière als onderwijzer in Crooswijk op een katholieke basisschool die zich bevond aan de Spiegelnisserstraat.[1] Als vertolker van luisterliedjes in de stijl van Jaap Fischer verwierf hij rond 1960 voor het eerst enige bekendheid in Nederland en Vlaanderen. Hij maakte toen ook al zijn eerste grammofoonplaatopnamen, zoals Jacqueline.
Jaren '60
In 1962 werd hij afgewezen bij de toneelschool, maar hij speelde wel een kleine rol in het toneelstuk Blijde verwachting van het gezelschap Lily Bouwmeester. Later in de jaren 60 stond hij als cabaretier op de planken met voorstellingen als Van de prins geen kwaad (1963), Moeilijk doen (1964) en Welvraat (1966).
In 1966 sloot Cox zich aan bij de cabaretgroep Lurelei, waar hij met Eric Herfst, Jasperina de Jong, Rogier van Otterloo en Marjan Berk speelde. Op 28 oktober 1966 kregen hij en Herfst een proces-verbaal wegens opzettelijke belediging "de Koning of de Koningin aangedaan" in het liedje Arme ouwe op tekst van Guus Vleugel. Het behoorde tot het repertoire van Lurelei en ging over een provo die vanwege zijn anarchistische gezindheid eigenlijk tegen de Nederlandse monarchie diende te zijn, maar desondanks niet de republiek wilde uitroepen. De titel had betrekking op koningin Juliana en de tekst bevatte onder meer: "... ik haat de monarchie. ik kan wel kotsen als ik Trix, Claus of Bernhard zie, en Juliana is ook niet veel".[2]
Ook in 1968 leverde Cox controversiële liedjes, waarvan God is niet dood voor de VPRO aanleiding bleek een uitzending van het programma Geef 'm de ruimte af te gelasten. Later dat jaar ging Cox samenwerken met cabaretier Frans Halsema, in de NV SPOT. Samen met Adèle Bloemendaal gingen ze op tournee met het cabaretprogramma Met blijdschap geven wij kennis. Conny Stuart zou een jaar later de rol van Bloemendaal overnemen. Zijn eerste rol op televisie was in 1967 in de televisiefilm Luister naar dit leven als zanger. Rond die tijd trad hij samen met Jan Willem ten Broeke op in het Piccolo Theater in Rotterdam.
Jaren '70
Vanaf 1970 werkte Cox met onder anderen Gregor Frenkel Frank, Luc Lutz en Frits Lambrechts in het KRO radioprogramma Cursief. Cox' conference Polleke, over een gedrogeerde Vlaamse wielrenner, behoort inmiddels tot de klassiekers.
Op televisie maakte hij in dezelfde periode voor de VARA tweemaal een driedelige personalityshow, waarin hij liedjes zong en conferences bracht. De eerste serie (1970-1971) heette Wie wijst Gerard Cox de weg in Hilversum? en de tweede (1972) Gerard Cox wil bij u op schoot in zijn hansopje. Deze shows werden geregisseerd door Rob Touber. Cox werkte vaker mee aan shows onder regie van Touber.
Hij zong het liedje Ajax is dood...! naar aanleiding van Feyenoords overwinning in de Europacup van 1970. Later zou hij spijt krijgen van dit lied. Hij noemde het een "jeugdzonde" en zei: "Ik trapte daar veel mensen mee op het hart." Daarbij werd het voor hem de eerste tijd moeilijk om nog op te treden in Amsterdam.[3][4] Een andere controverse ontstond toen hij de Amerikaanse president Richard Nixon "een moordenaar" noemde. Volgens Cox was Nixon verantwoordelijk voor honderdduizend doden. Het opinieweekblad Elsevier suggereerde op 23 oktober 1970 dat Cox hiervoor vervolgd moest worden, mede omdat het een bevriend staatshoofd betrof.[5]
De samenwerking met Frans Halsema werd in 1973 hervat met het cabaretprogramma Wat je zegt dat ben je zelf. De bekendste onderdelen waren de persiflages op toentertijd bekende radio- en televisieprogramma's als Geen ja, geen nee, Voor een briefkaart op de eerste rang en Raden maar. In datzelfde jaar scoorde Cox een hit in zowel de Veronica Top 40 op Radio Veronica als de publieke hitlijst; de Daverende Dertig / Hilversum 3 Top 30 op Hilversum 3 met de single 't Is weer voorbij die mooie zomer, wat hem op veel kritiek kwam te staan uit het artistieke wereldje. Vooral Ivo de Wijs hekelde Cox' vermeende artistieke uitverkoop.
In 1977 speelde hij een hoofdrol als acteur in de film Het debuut van Nouchka van Brakel, met als tegenspeelster Marina de Graaf.
Jaren '80 en later
In de jaren 80 en daarna speelde Cox in diverse films en theaterproducties. Hieronder waren rollen in Lieve jongens, De vriendschap en de musical Fien. Ook verzorgde hij twee cabaretprogramma's samen met Rients Gratama. Tevens speelde hij in de klucht 'n Moordstuk, waarin hij de schrijver Tom Brinkman speelt.
In 1988 speelde hij in de comedyserie Drie recht, één averecht en van 1989 tot 1992 in Vreemde praktijken samen met Joke Bruijs, van wie hij toen al gescheiden was, een echtpaar.
Van 1994 tot 2009 was Cox vooral bekend als scenarioschrijver en acteur in de 227 afleveringen tellende, zeer populaire KRO-televisieserie Toen was geluk heel gewoon, waarin hij samenwerkte met Sjoerd Pleijsier en opnieuw met Bruijs een echtpaar speelde. Hij speelde daarin buschauffeur der RET Jaap Kooiman. Met de serie won hij in 1999 zowel de Gouden Televizier-Ring (voor beste tv-programma) als Het Gouden Beeld (voor beste comedyproductie). Cox ontving tevens een Gouden Beeld voor beste comedyacteur.
In de serie 't Schaep met de 5 pooten (2006) speelde Cox een gastrol als Meneer Wegenwijs.
In 2008 vertolkte hij de rol van kroegeigenaar in de bioscoopfilm Sinterklaas en het Geheim van het Grote Boek van regisseur Martijn van Nellestijn. Daarnaast is hij bekend van de radio-en televisiereclamespots voor zoutjesfabrikant Duyvis. Ook had hij in 2012 een gastrol in de Nederlandse versie van The Golden Girls.
In 2014 speelde Cox een van de hoofdrollen in de speelfilm Toen was geluk heel gewoon, gebaseerd op de gelijknamige tv-serie. Een jaar later won Cox de Radio 5 Nostalgia Oeuvreprijs.
Voor Gouden Lijn Theater, het productiehuis van Bastiaan Ragas en Henrike van Engelenburg, ging hij samen met Bruijs voor het eerst live op de bühne met de productie Alles went behalve een vent. Hierna volgden de producties De Oase Bar en De Oase Bar sing-a-long in 2017. In 2019 ging COX in Rotterdam in première, een solovoorstelling van Cox.
In 2018 deed Cox mee aan het RTL 4-reisprogramma Beter laat dan nooit, waarin hij met Peter Faber, Barrie Stevens en Willibrord Frequin samen een maand lang op reis ging door Zuidoost-Azië.[6] Het programma werd een succes voor RTL 4.[7] De samenwerking met de heren werd in 2020 hervat voor een tweede seizoen.[8]
Cox was tevens columnist in De Oud-Rotterdammer en de tweewekelijkse Feyenoord Krant. In de laatste noemde hij zichzelf een 'grijze muis op de tribune' en hekelde hij de 'vermokuming' van media als de Volkskrant en de omroepen in Hilversum. Ook was Cox de vaste regisseur van Het Echt Rotterdams Theater, de theatergroep van zijn Toen was geluk heel gewoon-collega Paul van Soest. Het Echt Rotterdams Theater bracht onder regie van Cox komedies met een Rotterdamse inslag.
In 2019 was Cox gastartiest tijdens de concerten van De Toppers in de Johan Cruijff ArenA. Eind van dat jaar ging hij het theater in met soloprogramma: “De grote grijze belofte”. In 2020 was Cox de teamcaptain van team 60+ in het tv-programma De Grote Generatieshow van BNNVARA.
Afscheid
In september 2021 kondigde Cox, 81 jaar oud inmiddels, aan te stoppen met het acteren in het theater.[9] Aan het einde van het jaar was hij wel nog te zien in het live tv-evenement Scrooge Live van Omroep Max op NPO 1. Hij speelde hier samen met Bruijs de rol van collectant. In november 2022 vertolkte Cox de hoofdrol van Toon in de bioscoopfilm Casa Coco, wederom samen met Bruijs.[10] In 2023 was Cox te zien als secret singer in het televisieprogramma Secret Duets.
In 2020 werd Cox over zijn leven geïnterviewd door Jeroen Pauw voor het televisieprogramma Het Laatste Woord. Op 14 september 2025, een dag na het overlijden van Cox, werd het interview door NPO uitgezonden.
Remove ads
Privé
Cox huwde in 1962 met Elly Rietveld, met wie hij een zoon en een dochter kreeg. Het huwelijk eindigde in een echtscheiding. Hij hertrouwde in 1977 met Joke Bruijs, maar het huwelijk werd in 1987 ontbonden. Bruijs verliet hem, waarna zij als goede vrienden en collega's verder gingen.
Cox maakte medio augustus 2025 bekend dat hij leed aan uitgezaaide slokdarmkanker. Eind juli dat jaar begon hij zich naar eigen zeggen erg beroerd te voelen, waarna de kanker werd aangetroffen.[11] Hij overleed op 13 september 2025 thuis in Mijnsheerenland op 85-jarige leeftijd.[12] Drie dagen later overleed zijn ex-vrouw Joke Bruijs op 73-jarige leeftijd.[13]
Op 17 september 2025 werd in De Kuip tijdens de competitiewedstrijd Feyenoord-Fortuna Sittard stilgestaan bij het overlijden van Cox en Bruijs. Het publiek gaf beiden in de twaalfde minuut een staande ovatie van een minuut.[14][15]
Remove ads
Trivia
- Uit de hit 1948, op de wijs van Alone Again (Naturally) van Gilbert O'Sullivan en in de Nederlandse versie eerst vertolkt door Kees van Kooten en Wim de Bie, komt het zinnetje 'Toen was geluk heel gewoon', waarnaar de gelijknamige televisieserie vernoemd is.
- De gemeente Rotterdam heeft Cox in 2000 de Wolfert van Borselenpenning toegekend.
- In september 2007 componeerde hij samen met Bert Nicodem een Havenlied, dat hij ten gehore bracht tijdens de opening van de Wereldhavendagen in Rotterdam.
- Cox sprak in 1983 en 1991 de stem van Lucky Luke in voor de Nederlandstalige versie van de gelijknamige tekenfilmserie.
- Cox zong de beginmelodie van de tv-serie M'n dochter en ik.
- In het eerste tv-seizoen van Even tot hier in 2019 zong hij een pastiche op zijn eigen hit 't Is weer voorbij die mooie zomer, onder de titel 't Is niks voor mij die Ga-me of Thro-nes. In het negende seizoen deed hij dit opnieuw, nu met als titel Ik flits weer voorbij dankzij die motor, waarmee het gebruik van e-bikes door bejaarden op de hak werd genomen.
Discografie
Album-hitnoteringen
Single-hitnoteringen
NPO Radio 2 Top 2000
- Een '-' betekent dat het nummer niet was genoteerd en een vetgedrukt getal geeft de hoogste notering van een nummer aan.
Remove ads
Filmografie
Film
- 1977: Het debuut, als Hugo
- 1980: Lieve jongens, als Wolfgang sr.
- 1980: De bende van hiernaast, als meneer Jansen
- 1981: Kinderfeestje, als Ronald Volgelzang
- 1982: Moord voor beginners, als Freek van Vliet
- 1983: Een zaak van leven of dood, als Lucas van der Vlugt
- 1985: 'n Moordstuk, als Tom
- 2001: De vriendschap, als Pieter Paternoster
- 2007: Kicken, als voorzitter
- 2008: Sinterklaas en het Geheim van het Grote Boek, als kroegeigenaar
- 2012: Het bombardement, als hotelmanager
- 2014: Toen was geluk heel gewoon, als Jaap Kooiman
- 2017: Sinterklaas & het gouden hoefijzer, als opa
- 2019: Singel 39, als vader Mo
- 2022: Casa Coco, als Toon
Televisie
- 1972: Citroentje met suiker, als Joep Plomper
- 1973: Waaldrecht, als Lo
- 1973: Kunt u mij de weg naar Hamelen vertellen, mijnheer?, als Tilanus van Gulik
- 1978: Hollands glorie, als kapitein Rang
- 1981: The Late Late Lien Show, als overste Maurits van Heub
- 1981: De Lemmings, als Leendert de Vaal
- 1982: Mensen zoals jij en ik, als Bleek
- 1982: De Fabriek, als Adjudant Kooiman
- 1983: De weg, als De Vries
- 1984: Zoals u wenst, mevrouw
- 1984: Schoppentroef, als Anton Buyl
- 1985: Het bloed kruipt, als Aristos van den Berge
- 1985: Thomas en Senior, als uitgever
- 1986: De kip en het ei, als man
- 1987: Moordspel, als Ralf de Ruijter
- 1988: De film van Ome Willem, als Henk de Wolf
- 1988: Drie recht, één averecht, als Bertus de Vries
- 1989: Simon Winner
- 1989-1993: Vreemde praktijken, als Bertus de Vries
- 1994-2009: Toen was geluk heel gewoon, als Jaap Kooiman
- 2002: Russen, als Joop Schaffelaar
- 2003: Baantjer, als Henk de Haan
- 2007: 't Schaep met de 5 pooten, als mijnheer Wegenwijs
- 2009: Sinterklaasjournaal, als meneer Fluister
- 2012: Golden Girls, als oude liefde van Toos
- 2018: Flikken Rotterdam, als Martin Emmerink
- 2021: Scrooge Live, als collectant
Remove ads
Externe links
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads