Gavere

Gavere is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen. Gavere ligt aan de Schelde, tussen de steden Gent en Oudenaarde. De gemeente telt ruim 13.000 inwoners, die Gaverlingen^[1] worden genoemd.

Gavere

Gemeente in België
(Details) (Details)
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Oost-Vlaanderen
Arrondissement	Gent
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere	31,6 km² (2023) 72,97% 14,52% 12,51%
Coördinaten	50° 56' NB, 3° 40' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkings­dichtheid	13.311 (01/01/2024) 49,43% 50,57% 421,27 inw./km²
Leeftijdsopbouw – 0-17 jaar – 18-64 jaar – 65 jaar en ouder	(01/01/2024) 17,89% 59,45% 22,66%
Buitenlanders	3,69% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Karel Hubau (Gavere Durft)
Bestuur	Gavere Durft-N-VA-CD&V, Sociaal-Groen
Zetels Gavere Durft-N-VA-CD&V Team Burgemeester Sociaal-Groen	23 11 10 2
Economie
Gemiddeld inkomen	26.280 euro/inw. (2022)
Werkloosheids­graad	3,28% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode 9890 9890 9890 9890 9890 9890	Deelgemeente Gavere Asper Baaigem Dikkelvenne Semmerzake Vurste
Zonenummer	09
NIS-code	44020
Politiezone	Schelde-Leie
Hulpverlenings­zone	Centrum
Website	www.gavere.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Gent in de provincie Oost-Vlaanderen
Portaal    België

Geschiedenis

Gavere werd voor het eerst in het begin van de 10e eeuw vermeld en wel als Gavara naar gabra dat moeras betekent. In 1048 werd het, samen met het Land van Aalst waar het toe behoorde, onderdeel van het Graafschap Vlaanderen. De Heren van Gavere vormden een geslacht van machtige edelen. Het dorp Gavere was het centrum van een uitgebreide baronie die in 1518 tot graafschap en in 1540 tot prinsdom werd verheven. Lamoraal van Egmont werd de eerste prins.

De burcht van de heren van Gavere dateert al van de 12e en 13e eeuw. Het speelde een rol in de Slag bij Gavere die in 1453 werd uitgevochten tussen de hertog van Bourgondië Filips de Goede en de Gentenaren die in opstand kwamen tegen de hoge belastingen. In de 16e eeuw was de burcht al in verval en in 1658 werd hij ontmanteld.

Economisch was het stadje niet enkel van de landbouw afhankelijk, doch ook van ambacht en handel. Er was een weekmarkt en er waren drie jaarmarkten. In de 18e eeuw werd de linnennijverheid belangrijk. In de 19e eeuw ontstond er baksteennijverheid in de Scheldevallei.

In de 2e helft van de 20e eeuw werd Gavere meer en meer een forensenplaats. Het vervult ook een streekfunctie met scholen en diensten. Vanaf 1952 was er ook een militaire basis.

Kernen

Gavere bestaat uit zes deelgemeenten. Asper wordt met de rest van de gemeente gescheiden door de Schelde. Dikkelvenne, Gavere, Semmerzake en in iets mindere mate Vurste zijn met elkaar vergroeid door middel van lintbebouwing.

In de gemeente liggen nog een tweetal grote gehuchten, Heedwijk en Sint-Janswijk.

Deelgemeenten

	Naam	Opp. (km²)	Inwoners (2020)	Inwoners per km²	NIS-code
1	Gavere (I)	4,41	2.834	642	44020A
2	Semmerzake (III)	4,60	1.585	344	44020B
3	Vurste (IV)	3,78	1.029	272	44020C
4	Baaigem (VI)	3,82	589	154	44020D
5	Dikkelvenne (V)	9,14	2.293	251	44020E
6	Asper (II)	5,83	4.572	784	44020F

De gemeente Gavere grenst aan volgende gemeenten en deelgemeenten:

a. Melsen (Merelbeke) b. Schelderode (Merelbeke) c. Munte (Merelbeke) d. Scheldewindeke (Oosterzele) e. Velzeke-Ruddershove (Zottegem) f. Dikkele (Zwalm) g. Beerlegem (Zwalm) h. Meilegem

i. Nederzwalm-Hermelgem j. Zingem (Kruisem) k. Huise (Zingem) l. Ouwegem (Zingem) m. Nazareth n. Eke (Nazareth) o. Zevergem (De Pinte)

Kaart

Parochiekerk Sint-Amandus

Standbeeld van burgemeester Carlos Dierickx (1916-2003)

Bezienswaardigheden

• De Sint-Amanduskerk aan de Molenstraat
• De fontein
• Het Kasteel Grenier
• De Steenbakkerssite (Semmerzake) over de veldovens voor baksteen in de Scheldestreek.

• 
  Kasteel Grenier in Gavere
• 
  Prinsenmolen in Baaigem
• 
  Kasteel Baudries in Dikkelvenne
• 
  Kasteel Borgwal in Vurste

Natuur en landschap

Gavere ligt aan de Schelde en wel op de hogere oever, waar de hoogte oploopt tot 45 meter. Ten zuiden van de dorpskom ligt een sluis in de Schelde.

Demografie

Demografische evolutie voor de fusie

• Bronnen:NIS, Opm:1831 t/m 1970=volkstellingen;1976=inwonertal op 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

• Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
jaar	Aantal[2]	Evolutie: 1992=index 100
1992	10.878	100,0
1993	10.998	101,1
1994	11.166	102,6
1995	11.284	103,7
1996	11.466	105,4
1997	11.617	106,8
1998	11.698	107,5
1999	11.767	108,2
2000	11.847	108,9
2001	11.879	109,2
2002	11.896	109,4
2003	11.895	109,3
2004	11.916	109,5
2005	11.947	109,8
2006	12.004	110,4
2007	12.179	112,0
2008	12.226	112,4
2009	12.461	114,6
2010	12.450	114,5
2011	12.451	114,5
2012	12.529	115,2
2013	12.600	115,8
2014	12.601	115,8
2015	12.595	115,8
2016	12.680	116,6
2017	12.771	117,4
2018	12.769	117,4
2019	12.805	117,7
2020	12.903	118,6
2021	13.007	119,6
2022	13.205	121,4
2023	13.217	121,5
2024	13.311	122,4

Politiek

Burgemeesters van Gavere waren:

• 1857-1907: Louis Haeghens
• Henri Langlois
• Hermanus Van Dooresele
• C. De Saegher
• Jean Baptiste Ghyselinck
• Dr.Paul de Clippele
•  ?-1976: Antoine Verstraeten
• 1977-1998: Carlos Dierickx
• 1998-2015: Hugo Leroy
• 2015-2024: Denis Dierick
• 2024 -heden: Karel Hubau

2013-2018

Burgemeester is Hugo Leroy (Open Vld-VOG). Hij leidt een coalitie bestaande uit Open Vld-VOG, CD&V en sp.a-Groen. Samen vormen ze de meerderheid met 14 op 23 zetels. Op 3 augustus 2015 gaf Hugo Leroy de burgemeesterssjerp door aan Denis Dierick (Open Vld-VOG).

2019-2024

Burgemeester bleef Denis Dierick. Zijn partij Open Vld-VOG vormde een coalitie met CD&V en sp.a. De drie partijen vormen een meerderheid met 12 op 23 zetels.

2024-2030

Na de verkiezingen van oktober 2024 werd het kartel Gavere Durft-N-VA-CD&V de grootste partij. De lijst vormde een coalitie met de verruimde Groen-lijst Sociaal Groen en Karel Hubau van Gavere Durft werd burgemeester.^[3]

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij of kartel		10-10-1976[4]		10-10-1982[4]		9-10-1988[4]		9-10-1994[4]		8-10-2000[4]		8-10-2006[5]		14-10-2012[6]		14-10-2018		13-10-2024
Stemmen / Zetels		%	21	%	21	%	21	%	21	%	21	%	23	%	23	%	23	%	23
	De BrugC	-		-		-		-		-		30,54C	7	10,05C	2	-		-
	CVP1/ VODA/ CVP-VUB/ De BrugC/ CD&V3/ Gavere Durft N-VA CD&VF	40,081	10	38,581	9	21,271	5	34,08A	8	22,78B	6			13,463	3	11,23	2	44,1F	11
	VU1/ VODA/ CVP-VUB/ Gavere Durft/N-VA2/Gavere Durft N-VA CD&V F	-		3,591	0	6,541	0					-		27,722	7	34,22	9
	PVV1/ VOG2/ VOGVLD3/ VLD-VOG4/ Open Vld-VOG5/ Team BurgemeesterE	25,071	5	46,762	11	48,12	13	43,063	10	46,924	13	46,454	12	31,975	9	36,65	9	41,3E	10
		28,562	6
	SP1/ sp.a-Spirit2/ sp.a-GroenD/ sp.a3/ Team BurgemeesterE	6,291	0	11,071	1	13,151	3	14,991	2	11,851	2	14,512	3	12,37D	1	7,43	1
	AGALEV1/ sp.a-GroenD/ Groen2/ Sociaal-Groen3	-		-		3,481	0	-		5,661	0	-			1	10,62	2	14,53	2
	Vlaams Blok1/ Vlaams Belang2	-		-		-		-		5,371	0	8,52	1	4,432	0	-		-
	ANDERS	-		-		-		7,88	1	5,22	0	-		-		-		-
Anderen(*)		-		-		7,46	0	-		2,2	0	-		-		-		-
Totaal stemmen		7022		7421		7924		8400		8904		6200		9492		9751		6900
Opkomst %						97,53		96,02		96,24		96,00		94,35		95,4		65,2
Blanco en ongeldig %		1,72		2,39		2,57		4,04		2,98		3,80		4,09		4,2		1,4

De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
(*) 1988: OSKAR (4,13%), NGG (3,33%) / 2000: SMET

Diensten

• In de deelgemeente Semmerzake is het militaire luchtvaartcontrolecentrum gevestigd dat in de Militaire Air Traffic Control van de NAVO een zeer belangrijke rol speelt.
• In Gavere is het militair domein aan Kasteel Grenier de uitvalsbasis voor opleiding van paracommando's.
• Gavere huisvest ook een brandweerkazerne die deel uitmaakt van Brandweerzone Centrum.

Trivia

• In 2007 was Gavere dorp van de ronde in de Ronde van Vlaanderen.
• Sinds 1983 wordt in Gavere elk jaar een wedstrijd veldrijden georganiseerd.
• Sinds 2023 is het Gaverse koekje 'Valeirke' erkend als Vlaams streekproduct^[7]

Bekende personen

• James Cooke is opgegroeid in Gavere.
• Thomas De Gendt, wielrenner. Winnaar van etappes in o.a. de Ronde van Frankrijk, Italië en Spanje. Derde plaats in het eindklassement van de ronde van Italië.
• Alexander van Grotenhuis. Zeiler; 3de op het wereldkampioenschap zeilen in 2013 en 3-voudig Belgisch kampioen.
• Rodolphe De Saegher (Gavere 1871-1949), kunstschilder. Tijdgenoot en vriend van Emile Claus. Behalve schilder ook advocaat, schepen van Cultuur te Gent, provincieraadslid en volksvertegenwoordiger.
• Arthur Decabooter (1936-2012), wielrenner, winnaar van onder andere de ronde van Vlaanderen in 1960.
• Hugo Leroy, burgemeester, maakte in 2009 een spraakmakend en controversieel optreden in het VRT-programma Man Bijt Hond. Hij haalde hiermee de nationale pers.
• Jacques Van Caneghem (Gavere 1684-1754), griffier. Grootvader van Gents industrieel Jacob Lieven van Caneghem (1764 - 1847) en voorvader van Koningin Mathilde.
• Gert Van Weyenberg, kunstenaar Dikkelvenne.
• Victor Campenaerts, profwielrenner en voormalig uurrecordhouder. Winnaar van etappes in o.a. de Ronde van Frankrijk en Italië. Winnaar prijs van de strijdlust Ronde van Frankrijk 2023.

Literatuur

• de Potter, Frans; Jan Broeckaert, Geschiedenis van de Gemeenten der Provincie Oost-Vlaanderen, eerste reeks: Arrondissement Gent, derde deel: Gaver, Gentbrugge, Gontrode, Gijzenzele, Gottem, Grammene, Hansbeke, Heusden, Knesselare, St.-Martens-Latem, Landegem, Landskouter. Annoot-Braeckman (1864-1870). Gearchiveerd op 12 juli 2023 – via Google Books.

Zie ook

• Lijst van onroerend erfgoed in Gavere

Nabijgelegen kernen

Dikkelvenne, Semmerzake, Vurste, Baaigem, Asper,