Elaïdinezuur

Elaïdinezuur (Grieks: elaion, olie) is een enkelvoudig onverzadigd vetzuur. Deze organische verbinding uit een onvertakte keten van 18 koolstofatomen met in het midden een enkelvoudige dubbele binding. Daar de beide delen van de keten in een trans-vorm aan de koolstofatomen van de dubbele binding zitten wordt ook wel van een transvetzuur gesproken. Het overeenkomstige cis-isomeer komt in de natuur veel meer voor en wordt oliezuur genoemd.^[1]

Elaïdinezuur
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van elaïdinezuur
Algemeen
Molecuulformule	C18H34O2
IUPAC-naam	(E)-octadec-9-enoic acid
Andere namen	trans-9-octadeceenzuur
Molmassa	282,45 g/mol
SMILES	CCCCCCCC\C=C\CCCCCCCC(O)=O
CAS-nummer	112-79-8
EG-nummer	204-006-6
Wikidata	Q413491
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
Waarschuwing
H-zinnen	H315 - H319 - H335
EUH-zinnen	geen
P-zinnen	P261 - P302+P352-P305+P351+P338 - P321 - P405 - P501
LD50 (muizen)	(intraveneus) 100 mg/kg
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	vast
Kleur	kleurloos
Dichtheid	0,85 g/cm³
Smeltpunt	43–45 °C
Kookpunt	(bij 100 mmHg) 288 °C
Vlampunt	113 °C
Onoplosbaar in	water
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Elaïdinezuur ontstaat veel bij het harden van plantaardige oliën. Ook komt het zuur voor in melkvet, rundertalg en in het vet bij herkauwers.

Elaïdinezuur verhoogt de CETP-activiteit, dat op zijn beurt het VLDL verhoogt en het HDL-cholesterol verlaagt.^[2]

Bronnen, noten en/of referenties

1. Elaidic acid: structure, properties and food sources
2. Abbey M, Nestel PJ (1994). Plasma cholesteryl ester transfer protein activity is increased when trans-elaidic acid is substituted for cis-oleic acid in the diet. Atherosclerosis 106 (1): 99–107. PMID 8018112.