Amerikaans militair vliegtuigtype Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
De Boeing RC-135Rivet Joint is een variant van de C-135 Stratolifter die is afgeleid van de commerciële Boeing 707. De USAF RC-135 is een militair verkenningsvliegtuig dat wordt gebruikt voor het verzamelen van Electronic Intelligence (ELINT).
Het toestel is aangepast met geavanceerde apparatuur ten behoeve van het detecteren, het lokaliseren en het doorgeven van opgevangen datacommunicatie.
In 2005 werden alle RC-135’s voorzien van nieuwe General Electric F108 motoren die ook op de KC-135 Stratotanker worden gebruikt. Tevens hebben alle toestellen een digitale glass cockpit gekregen.
Alle 17 overgebleven operationele RC-135’s zijn toegewezen aan 55th Wing van het Air Combat Command (ACC) en permanent gestationeerd op de vliegbasis Offutt, Nebraska. Zij worden wereldwijd ingezet.
De RC-135 stamt nog uit 1961; de toestellen werden oorspronkelijk gebouwd om te voorzien in de behoefte aan strategische verkenningsvliegtuigen van het toenmalige Strategic Air Command (SAC).
De toestellen opereren vanaf de jaren ’90 geregeld in het Midden-Oosten en zijn sinds 2005 ook actief boven Afghanistan. In 2022 vindt inzet plaats in Oost-Polen.
In september 2022 schoot een Russische Soechoj Soe-27 een lucht-luchtraket naar een Britse RC-135 Rivet Joint in het internationale luchtruim boven de Zwarte Zee voor de Krim, maar die miste.[1]
De RC-135CBig Team (7 exemplaren gebouwd) was aangepast voor strategische verkenning; het is hiervoor uitgerust met het AN/ASD-1 verkenningssysteem en uitstulpende zijantennes. Hierdoor kreeg het toestel zijn bijnaam ‘chipmunk’ (hamster). De toestellen werden later omgebouwd tot RC-135V’s.
De RC-135DRivet Brass (drie exemplaren gebouwd) werden oorspronkelijk geleverd als KC-135A tankvliegtuigen zonder tankcapaciteit. Het Rivet Brass project waarop deze toestellen vanaf 1961 werden ingezet was gericht op het vergaren van elektronische communicatie en stuursignalen aan de noordgrens van de toenmalige Sovjet-Unie. Na afsluiting van Rivet Brass werden de toestellen omgebouwd tot tankvliegtuig.
De RC-135 ERivet Amber (één exemplaar gebouwd) was een uniek toestel; het was uitgerust met een vaste Hughesphased array radar van 17.000 kg. Dit maakte de RC-135 het zwaarste en duurste toestel van zijn tijd. Het toestel had als missie het monitoren van Russische raketlanceringen en werd onder het project Rivet Amber ingezet vanaf het eiland Shemya in Alaska. Het toestel opereerde samen met andere toestellen die voor de projecten Rivet Ball en Cobra Ball (zie verderop) waren uitgerust. Op 5 juni 1969 vloog het toestel van Shemya naar Eielson Air Force Base, nadat schade aan de staartsectie was vastgesteld. De bemanning rapporteerde tijdens de vlucht boven de Beringzee vibraties, en vervolgens werd contact met het toestel verloren. Ondanks een ruim drie weken durende zoekactie werden geen brokstukken of menselijke resten teruggevonden.[2]
De RC-135MRivet Card (zes exemplaren gebouwd) opereerde vanaf de vliegbasis Kadena, Japan boven Zuidoost Azië tijdens de Vietnamoorlog en verzamelden Noord Vietnamese ELINT informatie met betrekking tot raketafweer. Na 1975 werden de toestellen omgebouwd tot RC-135 V/W.
De RC-135SRivet Ball (één exemplaar gebouwd) was in 1967 de voorganger van het project Cobra Ball en uitgerust met een grote S-bandradar en vele camera’s. Het bewaakte de eerste Russische tests met meervoudige raketkoppen (MIRV’s). Het toestel opereerde samen met het Rivet Amber toestel vanaf het eiland Shemya in Alaska. Op 13 januari 1969 werd het toestel totaal verwoest toen het tijdens een landing op Shemya als gevolg van aquaplaning van de landingsbaan schoot en in een ravijn stortte. De bemanning bleef ongedeerd.[3]
De RC-135SCobra Ball (vier exemplaren gebouwd) was speciaal uitgerust voor het verzamelen van elektronische telemetriegegevens van Russische ICBM’s tijdens de vlucht. Er zijn er nu (2006) nog steeds twee van in gebruik; deze zijn gestationeerd op de vliegbasis Offutt in Nebraska.
De RC-135UCombat Sent (zes exemplaren gebouwd) is een verkenningstoestel uitgerust voor het opsporen en herkennen van elk mogelijk radarsignaal en voor het doorzenden van die signalen naar grondstations. Anno 2006 waren hiervan nog twee stuks in gebruik; deze zijn gestationeerd op de vliegbasis Offutt, Nebraska.
De RC-135 V/WRivet Joint (zeven exemplaren gebouwd) is uitgerust voor het volgen en lokaliseren van datacommunicatie via het internet. De gegevens en exacte plaatsbepaling kunnen daarna worden doorgezonden naar grondstations. Het verschil tussen de V en W configuratie bestaat slechts uit een nieuwer type motoren van de W-configuratie.
De RC-135X Cobra Eye (één exemplaar gebouwd) is medio jaren tachtig uitgerust voor het opsporen van naderende raketten en in 1993 omgebouwd tot RC-135W.
