16e Gemotoriseerde Korps (Wehrmacht)

Het 16e Gemotoriseerde Korps (Duits: Generalkommando XVI. Armeekorps (mot.)) was een Duits legerkorps van de Wehrmacht tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het korps kwam alleen in actie in Polen in 1939 en in de veldtocht in het westen in 1940.

16e Gemotoriseerde Korps
Oprichting	februari 1938
Ontbinding	17 februari 1941
Land	nazi-Duitsland
Krijgsmacht­onderdeel	Heer
Onderdeel van	Wehrmacht
Type	Legerkorps
Veldslagen	Tweede Wereldoorlog Fall Weiss Fall Gelb Fall Rot
Commandanten	zie commandanten

Krijgsgeschiedenis

Oprichting

Het 16e Gemotoriseerde Korps werd opgericht op werd opgericht in februari 1938 in Berlijn, in Wehrkreis III.

1939

Eerste fase van de Poolse veldtocht

Het korps stond bij het begin van de Polen veldtocht (Fall Weiss), onder bevel van het 10e Leger en beschikte over de 1e en 4e Pantserdivisies, de 13e Gemotoriseerde Divisie en de 31e Infanteriedivisie. Het korps rukte vanaf 1 september 1939 op richting de Warta en kon reeds de volgende dag deze rivier oversteken. Daarna ging het onder zware gevechten richting Radom, dat op 8 september bereikt werd. De volgende dag werden de Weichsel-bruggen bij Dęblin en Kozienice bereikt en daarmee de zak rond vijf Poolse Infanteriedivisies en één Cavaleriebrigade bij Radom dichtgemaakt. Deze gevechten duurden tot 13 september. Een deel van het korps, de 4e Pantserdivisie en de 31e Infanteriedivisie waren richting Warschau opgerukt. Een poging van de 4e Pantserdivisie om de hoofdstad snel in te nemen mislukte. Vanaf 13 september werden de 1e en 4e Pantserdivisies verplaatst naar de Bzura bij Sochaczew. Hier nam het korps tot 19 september deel aan de Slag aan de Bzura. Daarmee eindigde voor het korps de Poolse veldtocht. In december verplaatste het korps zich naar het westen, naar de Nederrijn.

1940

Bij het begin van Fall Gelb, de veldtocht in het westen, op 10 mei 1940, lag het korps rond Aken. Het voerde bevel over de 3e en 4e Pantserdivisies en de 4e en 33e Infanteriedivisies. Op de eerste dag rukte het korps op door Zuid-Limburg en stak de Maas over. De volgende dag werd het Albertkanaal ten noorden van Fort Eben-Emael overgestoken. Op 12 en 13 mei kwam het tot zware tankgevechten met de Franse 2e en 3e Lichte Gemechaniseerde Divisies. De Duitse tanks bleken moeite te hebben met de zwaarder gepantserde Franse tegenhangers, maar door tactische beweeglijkheid kreeg het korps de overhand. In de achtervolging op de nu vluchtende Fransen, doorbrak het korps tussen 14 en 16 mei de Dyle-stelling. Vervolgens werd de opmars naar het westen ingezet, waarbij het korps steeds meer deel ging uitmaken van de grote pantserdivisie-concentratie die naar Het Kanaal doorstootte. Tussen 24 mei en 5 juni nam het korps deel aan de Slag om Duinkerke. Na afloop van deze slag werd het korps naar de Somme (rivier) oostelijk van Amiens verplaatst.

Tijdens de tweede fase van de veldtocht, Fall Rot, werd het korps vanaf 5 juni vanuit Amiens gebruikt voor de dorbraak door de Weygand-linie. Daarna volgde een verplaatsing naar oostelijk van Parijs en op 12 juni trok het korps, met de 3e en 4e Pantserdivisies zij aan zij voorop over de Marne bij Château-Thierry en brak daarna geheel los richting het zuidenoosten. Het ging over de Seine, westelijk langs Troyes en op 18 juni werden Dijon en Beaune bereikt. Ten tijde van de Wapenstilstand van 22 juni 1940 had het korps met zijn divisies (3e en 4e Pantserdivisies, 13e Gemotoriseerde Divisie, Regiment "Groß-Deutschland" en SS-Regiment "Adolf Hitler") een positie bereikt rondom Lyon en lag daarmee ver voor de andere Duitse troepen uit. Na afloop van de veldtocht werd het korps al in juli naar de Heimat terug verplaatst. En in September weer verder naar Oost-Pruisen, rond Danzig.

Het 16e Gemotoriseerde Korps werd op 17 februari 1941 in Oost-Pruisen omgevormd in Panzergruppe 4.

Bovenliggende bevelslagen

Leger	Legergroep	Plaats/regio	Begin	Eind
10. Armee	Heeresgruppe Süd	Radom	1 september 1939	9 september 1939
8. Armee	Heeresgruppe Süd	Radom	10 september 1939	13 september 1939
10. Armee	Heeresgruppe Süd	Bzura	13 september 1939	oktober 1939
6. Armee	Heeresgruppe B	Nederrijn, Aken, België	november 1939	16 mei 1940
4. Armee	Heeresgruppe A	België, Noord-Frankrijk	17 mei 1940	30 mei 1940
18. Armee	Heeresgruppe A	Noord-Frankrijk	31 mei 1940	begin juni 1940
6. Armee / Panzergruppe von Kleist	Heeresgruppe B	Somme	begin juni 1940	13 juni 1940
12. Armee / Panzergruppe von Kleist	Heeresgruppe A	Marne, Seine, Dijon, Lyon	14 juni 1940	5 juli 1940
direct onder bevel	Heeresgruppe C	Frankrijk	6 juli 1940	juli 1940
direct onder bevel	BdE	Heimat	juli 1940	augustus 1940
18. Armee	Heeresgruppe B	Oost-Pruisen	september 1940	17 februari 1941

Commandanten

Generaal Erich Hoepner

Rang	Naam	Begin	Eind
General der Kavallerie Generaloberst (vanaf 19 juli 1940)	Erich Hoepner	februari 1938	17 februari 1941

Bronnen, noten en/of referenties

• www.archivportal-d.de - Bundesarchiv
• Georg Tessin – Verbände und Truppen der deutschen Wehrmacht 1933-1945