Subarmalis

De subarmalis was een Romeins leren pantservest.

Het Romeinse leger
..Romeins leger Het Romeinse leger Leger van het Romeinse Koninkrijk Leger van het Romeinse Keizerrijk Laat-Romeinse leger Leger van de Romeinse Republiek Legeronderdelen Legioen Cohort Manipel Centurie Contubernium Auxilia Equites Triarii Principes Hastati Velites Katafrakt Vexillatio Pretoriaanse garde Militaire termen SPQR Phalerae Aquila Signum legionum Donativum Acies triplex Decimatie Winterkamp Zomerkamp
..Legioenen Legio I Germanica Legio I Adiutrix Legio I Italica Legio I Macriana Liberatrix Legio I Minervia Legio I Parthica Legio II Augusta Legio II Adiutrix Legio II Italica Legio II Parthica Legio II Traiana Fortis Legio III Gallica Legio III Augusta Legio III Cyrenaica Legio III Italica Legio III Parthica Legio IIII Macedonica Legio IV Scythica Legio IV Flavia Felix Legio IV Parthica Legio V Alaudae Legio V Macedonica Legio VI Ferrata Legio VI Victrix Legio VII Claudia Legio VII Gemina Legio VIII Augusta Legio IX Hispana Legio X Gemina Legio X Fretensis Legio XI Claudia Legio XII Fulminata Legio XIII Gemina Legio XIIII Gemina Legio XV Primigenia Legio XV Apollinaris Legio XVI Gallica Legio XVI Flavia Firma Legio XVII Legio XVIII Legio XIX Legio XX Valeria Victrix Legio XXI Rapax Legio XXII Deiotariana Legio XXII Primigenia Legio XXX Ulpia Victrix
..Marine Classis Misenensis Classis Ravennatis Classis Syriaca Classis Alexandrina Classis Mauretania Classis Germanica Classis Britannica Classis Pannonica Classis Moesica Classis Pontica
..Rangen Tribunus Legatus Augusti pro praetore Legatus pro praetore Legatus legionis Praefectus Primus pilus Centurio Optio Decurio Aquilifer Tesserarius Cornicen Signifer Imaginifer Romeins legionair
..Wapens Handwapens Gladius (kort steekzwaard) Pugio (dolk) Spatha (langer zwaard) Semi-spatha (klein zwaard) Hasta (lans) Pilum (werpspeer) Slinger Zware wapens Stormram Belegeringstoren Katapult Ballista Scorpio Cheiroballistra Carroballista Onager Bescherming Subarmalis (leren vest) Lorica musculata (kuras) Lorica squamata (schubbenpantser) Lorica plumata (schubbenpantser) Lorica hamata (maliënkolder) Lorica segmentata (kuras van stroken metaal) Cassis (helm) Scutum (schild) Pluteus (schutscherm) Vinea (schutdak) Testudo (stormdak)

Beschrijving

Moderne reconstructie van een Subarmalis

De subarmalis was een van leer of opgevuld linnen gemaakt vest zonder of met korte mouwen. Het vest diende voor het opvangen van klappen van verschillende slagwapens en werd voornamelijk door legionairs en hulptroepen (auxilia) gedragen. In het 6e-eeuws Strategikon van de Byzantijnse keizer Mauricius wordt geadviseerd om het pantser niet over de gewone kleding te dragen maar over een speciaal gewaad van minstens een vinger dik.^[1]

De subarmalis werd dan ook vaak onder een metalen pantser zoals een maliënkolder (lorica hamata), borstharnas (lorica segmentata) of schubbenpantser (lorica squamata), (lorica plumata) gedragen, zodat dit niet op de huid schuurde en had dan schoudervullingen vanwege het gewicht van het pantser. In de middeleeuwen werd een dergelijk vest kolder (leer) of wambuis (gewatteerd linnen) genoemd.

Etymologie

Subarmalis is een samengesteld woord dat bestaat uit de Latijnse woorden sub (onder) en armus (bovenarm); een kledingstuk dat onder de arm teruggeslagen werd.^[2] In de Historia Augusta, een bundel biografische boeken over de levens van de Romeinse keizers Hadrianus tot en met Numerianus, wordt geschreven over keizer Septimius Severus, die de pretoriaanse garde cum subarmalibus, dus in hun leren vesten zonder de metalen pantsering, liet aantreden.^[3]

Bronnen, noten en/of referenties

1. Strategikon: boek VII, Peri Strategias (over strategie)
2. Zeno.org: subarmalis
3. Historia Augusta: Septimius Severus 6.11 (Latijnse tekst)