Hyperkaliëmie
Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Hyperkaliëmie is een te hoge concentratie kalium in het bloed. Een te hoog kalium kan verschillende symptomen hebben, waarvan de belangrijkste spierverlamming (paralyse) en hartritmestoornissen zichtbaar zijn op een ECG.
| Hyperkaliëmie | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
Het ECG-patroon bij hyperkaliëmie. | ||||
| Coderingen | ||||
| ICD-11 | 5C76 | |||
| ICD-10 | E87.5 | |||
| DiseasesDB | 6242 | |||
| MedlinePlus | 001179 | |||
| ||||
Afhankelijk van de kaliumconcentratie in het bloed wordt gesproken over hypokaliëmie (te lage concentratie), van een normale concentratie, of van hyperkaliëmie (te hoge concentratie). Zie de tabel:
| Kaliumconcentratie | Classificatie |
|---|---|
| < 2,5 mmol/L | ernstige hypokaliëmie |
| 2,5-3,5 mmol/L | milde hypokaliëmie |
| 3,5-5,0 mmol/L | normale kaliumconcentratie |
| > 5 mmol/L | hyperkaliëmie |
Kalium is in het lichaam een van de elektrolyten (zoals natriumionen, chlorideionen en bicarbonaationen). Het speelt een belangrijke rol in het lichaam zoals bij signaaloverdracht in zenuwen, aanmaak van eiwitten en aanmaak van glycogeen. Anders dan bij natrium bevindt maar 2% van het totale lichaamskalium zich buiten de cellen en de kaliumconcentratie in het bloed is dan ook relatief laag (3,5-5,0 mmol/L). Binnen de cellen is de concentratie vele malen hoger (140 mmol/L). Deze verhouding moet door de natrium-kaliumpomp in stand gehouden worden. Deze pompen kunnen beïnvloed worden door onder andere insuline, waardoor het kalium in de cel gaat. Opname van kalium verloopt via het maag-darmstelsel en uitscheiding via de nieren. De balans tussen opname en uitscheiding wordt in de nieren en de darm gereguleerd door het hormoon aldosteron.
De oorzaken van een hyperkaliëmie kunnen worden onderverdeeld in verschillende categorieën:
Dit komt veel voor bij een gestuwde bloedafname. Wanneer er te lang gestuwd is met behulp van een stuwband, kan er geringe hemolyse optreden. Bij hemolyse gaan de bloedcellen kapot en komt er kalium van binnen de cel vrij. Hierdoor is het kalium in het bloed van de bloedafname verhoogd, maar in het lichaam is de kaliumconcentratie normaal. Ook kan er een vals verhoogd kalium zijn wanneer er te veel trombocyten (trombocytose), te veel leukocyten (leukocytose) of myeloproliferatieve afwijkingen in het bloed aanwezig zijn.
Bij spierverval (rabdomyolyse), hemolyse en tumornecrose gaan er veel cellen kapot en komt er veel kalium van binnen de cel vrij, waardoor de kaliumconcentratie buiten de cel stijgt. Door een tekort aan insuline is de werking van de natrium-kaliumpomp verminderd en kan deze de verhouding binnen en buiten de cel niet handhaven. Ook kan een acidose een hyperkaliëmie veroorzaken. Door toename van H+ ionen (waterstofionen) in het bloed wordt H+ geruild met kalium vanuit de cellen. Er gaat veel H+ de cel in en veel kalium de cel uit, hierdoor verandert de verdeling en ontstaat er hyperkaliëmie buiten de cel.
Aldosteron (een mineraalcorticoïd) zorgt voor meer terugresorptie van water en natrium door activatie van natriumkanalen in de celmembraan in de distale tubulus van de nier. Een Na/K-ATPase pompt aan de basolaterale zijde van de cel dan het natrium uit de cel en het water volgt deze beweging. Deze antidiuretische werking doet het bloedvolume vergroten en de bloeddruk stijgen. Aldosteron maakt deel uit van het RAAS: het renine-angiotensine-aldosteron-systeem. Een tekort aan aldosteron veroorzaakt een hyperkaliëmie. Oorzaken van een tekort aan aldosteron zijn: ziekte van Addison, aangeboren bijnierhyperplasie, chronische nefropathieën (o.a. diabetische nefropathie) en oudere leeftijd.
Deze verminderde gevoeligheid voor mineralocorticosteroïde werking komt voor bij genetische (pseudo)hypoaldosteronisme (type I – salt wasting, type II – hypertensieve vorm (syndroom van Gordon)) interstitiële nierziekte en obstructie van de urinewegen (hyperkaliëmische distale renale tubulaire acidose).
Meestal zijn er bij een hyperkaliëmie geen symptomen. Soms zijn er echter symptomen van:
Om de oorzaak van de hyperkaliëmie te bepalen wordt er eerst een anamnese afgenomen. Naar aanleiding van de anamnese kunnen er verschillende onderzoeken worden gedaan. Een urineonderzoek kan vaak aantonen of er te weinig kalium wordt uitgescheiden. Een bloedgas kan een verstoring van het zuur-base-evenwicht in het bloed aantonen. Samen met onderzoeken in het bloed (aldosteron, glucose, creatinine, calcium, bicarbonaat, leukocyten en trombocyten) kan vaak de oorzaak van de hyperkaliëmie worden vastgesteld.[1]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
