International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems

De International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems (afkorting ICD, meestal genoemd met het versienummer erbij) is de internationaal gehanteerde lijst van ziekten van de Wereldgezondheidsorganisatie (World Health Organization, WHO). De ICD wordt door de meeste landen gehanteerd als standaard. Het is een statistisch instrument om het vóórkomen van ziektes in verschillende landen te kunnen vergelijken, waarbij men er van uitgaat dat in die landen identieke definities worden gehanteerd.

Geschiedenis

De eerste publicatie was in 1893 en diende destijds voor een classificatie van doodsoorzaken.^[1] Vanaf 1948, na de Tweede Wereldoorlog, heeft de Wereldgezondheidsorganisatie het beheer op zich genomen.

Deze versies zijn gepubliceerd:

• ICD-1 - 1900
• ICD-2 - 1910
• ICD-3 - 1921
• ICD-4 - 1930
• ICD-5 - 1939
• ICD-6 - 1949
• ICD-7 - 1958
• ICD-8A - 1968
• ICD-9 - 1979
• ICD-10 - 1999
• ICD-11 - 2018 - van kracht sinds 1 januari 2022

ICD-11

De elfde revisie van de ICD is ontwikkeld in zo'n tien jaar tijd door meer dan 300 specialisten uit 55 landen.^[2][3] De publicatie vond plaats op 18 juni 2018^[4] en de revisie werd officieel bekrachtigd door alle WHO-leden tijdens de 72e wereldgezondheidsvergadering op 25 mei 2019,^[5] waarbij werd afgesproken dat deze versie van kracht zou zijn vanaf 1 januari 2022,^[5] al gaf de WHO toe dat waarschijnlijk niet veel landen deze datum zouden halen.^[6]

Psychische aandoeningen

Op het gebied van psychische aandoeningen zijn er enkele grote wijzigingen doorgevoerd in de 11e editie van de ICD. Zo zijn verschillende aandoeningen toegevoegd, zoals de eetbuistoornis (binge eating disorder; ICD-11:6B82), stoornis van de lichaamsbeleving (body dysmorphic disorder, ICD-11: 6B21), dermatillomanie (excoriation disorder, ICD-11: 6B25.1), verzamelstoornis (hoarding disorder, ICD-11: 6B24), periodieke explosieve stoornis (intermittent explosive disorder, ICD-11: 6C73), selectieve eetstoornis (ICD11:6B83), complexe posttraumatische stressstoornis (ICD11:6B41) en gameverslaving (ICD11:6B42).^[7]

Verder zijn onder andere wijzigingen doorgevoerd in de volgende omschrijvingen:^[7]

• Verschillende persoonlijkheidsstoornissen zijn samengevoegd tot een diagnose, waarbij verschillende dimensies zijn gedefinieerd.
• De verschillende subtypen van schizofrenie zijn geschrapt; er zijn nu verschillende dimensies gedefinieerd.
• In de ICD-11 zijn fobieën en gegeneraliseerde angststoornis samengevoegd tot angststoornissen (ICD11: 1336943699).
• Alle pervasieve ontwikkelingsstoornissen (behalve het syndroom van Rett) zijn samengevoegd tot autismespectrumstoornis (ICD11: 6A02^[8]).
• De hyperkinetische stoornis is hernoemd naar attention deficit hyperactivity disorder (ADHD, ICD11: 6A05), waarbij een onderscheid is gemaakt tussen de subtypes 'overwegend onoplettend', 'overwegend hyperactief-impulsief' en het gecombineerde type.

DSM

In Nederland, Caribisch Nederland^[9] (de Nederlandse eilanden Bonaire, Sint Eustatius en Saba), Australië, Nieuw-Zeeland en Noord-Amerika wordt voor psychiatrische diagnostiek een andere standaard gehanteerd, het Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM), een Amerikaans classificatiesysteem voor psychische aandoeningen, uitgegeven en opgesteld door de American Psychiatric Association.

Neurologische aandoeningen

Op het gebied van neurologische aandoeningen is onder andere het volgende gewijzigd:

• Bij het post-viraal vermoeidheidssyndroom (post-viral fatigue syndrome, ICD-11: 8E49) is het chronisch vermoeidheidssyndroom toegevoegd.

Zie ook

• International Classification of Functioning, Disability and Health

Externe links

• (en) WHO-FIC, Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu.
• (en) ICD-11 online, officiële website van de WHO.
• ICD-10 online, Nederlandstalige versie.

Bronnen, noten en/of referenties

1. (en) Sudha R. Raminani, International Classification of Diseases. Encyclopædia Britannica. Gearchiveerd op 7 juni 2023. Geraadpleegd op 24 mei 2023.
2. (en) Badr, Azza, Fifth regional steering group meeting Bangkok (pdf). Wereldgezondheidsorganisatie (17 september 2019). Gearchiveerd op 11 april 2023. Geraadpleegd op 24 mei 2023 – via Getinthepicture.org.
3. (en) Status on ICD-11: The WHO Launch (pdf). Centers for Disease Control and Prevention (CDC) (18 juli 2018). Gearchiveerd op 15 maart 2023. Geraadpleegd op 24 mei 2023.
4. (en) ICD-11 Timeline. Wereldgezondheidsorganisatie. Gearchiveerd op 2019-05-052019-05-05. Geraadpleegd op 24 mei 2023.
5. (en) World Health Assembly Update. Wereldgezondheidsorganisatie (25 mei 2019). Gearchiveerd op 30 juli 2019. Geraadpleegd op 24 mei 2023.
6. (en) ICD-11: Classifying disease to map the way we live and die. Wereldgezondheidsorganisatie (2018). Gearchiveerd op 2018-06-202018-06-20. Geraadpleegd op 24 mei 2023. “While there will be a few early adopters, not many countries are likely to adapt that quickly – some countries are still using ICD-9, and a few are even using ICD-8. ICD-10 which was released in 1990 was first implemented by Thailand in 1994; the USA only switched to it in 2015.”
7. (en) Reed GM, First MB, Kogan CS, Hyman SE, Gureje O, Gaebel W, Maj M, Stein DJ, et al. (februari 2019). Innovations and changes in the ICD-11 classification of mental, behavioural and neurodevelopmental disorders. World Psychiatry 18 (1): 3-19. PMID: 30600616. PMC: 6313247. DOI:10.1002/wps.20611.
8. (en) 6A02 Autism spectrum disorder. International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems. Gearchiveerd op 9 februari 2019. Geraadpleegd op 24 mei 2023.
9. Zorgverzekering Caribisch Nederland 2023 - Wie is verzekerd? Wat vergoedt de zorgverzekering? (pdf). Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport - Zorg en Jeugd Caribisch Nederland. Gearchiveerd op 23 september 2023. Geraadpleegd op 14 juli 2024. “Om in aanmerking te komen voor vergoeding voor eerstelijns psychologische zorg moet er een duidelijke diagnose (stoornis) volgens de DSM V worden gesteld. Uw huisarts, specialist of verpleeghuisarts kan dan behandeling door een psycholoog voorschrijven. U hebt recht op maximaal 9 behandelingen per indicatie. Dit is inclusief het intakegesprek. Hulp bij werk- en/of relatieproblemen wordt niet vergoed.”