Gebruiker:Sitethief/Overzicht van Chinese uitvindingen
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedia
China is de bron van veel belangrijke uitvindingen. Onder andere de Vier grote uitvindingen van het oude China: het papier, het kompas, het buskruit, en de Boekdrukkunst (zowel blokdruk als drukken met losse karaktertekens, de drukpers). Het overzicht hieronder bevat deze en andere uitvindingen
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png)
De Chinezen ontdekte technieken op het gebied van mechanica, hydraulica, wiskunde, metaalkunde, astronomie, landbouw, techniek, muziektheorie, ambacht, scheepvaart, en oorlogsvoering. Tijdens de Periode van de Strijdende Staten (403 v.Chr. - 221 v.Chr.) was men al vergevorderd in metaalkunde, men kende onder andere een vroege versie van de hoogoven en de koepeloven. Terwijl de puddeloven en een Chinese variant op de Waalse methode al bekend waren tijdens de Han-dynastie (206 v.Chr. - 220 na Chr.). Een geavanceerd economisch systeem in China leidde tot uitvindingen zoals Briefgeld tijdens de Song-dynastie (960 - 1279).
De uitvinding van het buskruit rond de 10e eeuw leidde tot een reeks van samenhangende uitvindingen, onder andere de vuurbuis (een primitief vuurwapen, bestaand uit een buis waaruit projectielen werden gelanceerd, vastgemaakt aan een speer), de landmijn, de zeemijn, het handkanon, de exploderende kanonskogel, de meertrapsraket en de raketbom voorzien van aerodynamische vleugels en een springlading. Met behulp van het kompas uit de 11e eeuw en de mogelijkheid om te sturen op volle zee met het stevenroer uit de 1e eeuw kwamen Chinese zeevaarders helemaal tot in Oost-Afrika en Egypte. De oude Chinezen gebruikte echappement al sinds de 8e eeuw en de kettingaandrijving al sinds de 11e eeuw in door waterkracht aangedreven uurwerken. Ze maakte ook grote mechanische poppentheaters aangedreven door waterraderen en wagenwielen en automatisch wijn serveer machines aangedreven door stoomraderen en hydraulische pompen. De Peiligang en Pengtoushan culturen, die ongeveer tegelijk bestonden, zijn de oudste bekende neolithische culturen in China. Ze ontstonden ongeveer rond 7000 v.Chr, Een paar van de eerste uitvindingen uit het neolithicum omvatten onder andere rechthoekige en sikkelvormige stenen messen, schoffels en spades voor de cultivatie van gierst (zowel trosgierst als pluimgierst, rijst en soja, de verfijning van de zijdeteelt, het bouwen van gebouwen met pisé muren en met pleisterkalk bepleisterde vloeren, de pottenbakkersschijf, het pottenbakken met koordversiering, mat- en mandafdrukken, aardewerken driepoten, aardewerk stomers, en de ontwikkeling van koperen ketels voor ceremoniële doeleinden en orakelbotten te gebruiken bij wichelarij. Franscesca Bray stelt dat de ploeg al bekend moet zijn geweest tijdens de Longshancultuur (circa 3000 - 2000 v.Chr.). Zij verklaart dit uit de domesticatie van de os en de buffel gecombineerd met de afwezigheid van [irrigatie]] en het telen van gewassen als graan, die alleen een hoge opbrengst gaven als de bodem zorgvuldig werd bewerkt. Dit zou ook de hoge landbouwopbrengsten verklaren, waardoor de culturele bloei onder de Shang-dynastie {circa 1600 - 1050 v.Chr.) mogelijk werd. Door middel van latere uitvindingen zoals de zaaimachine met meervoudige zaaipijpen en de risterploeg kon China's agrarische productie een veel grotere bevolking ondersteunen.
In dit artikel worden alleen uitvindingen behandeld die als eerste in China werden uitgevonden en dus geen uitvindingen die de Chinezen verkregen door contacten met anderen, zoals de windmolen uit de Arabische wereld en de telescoop uit de Europese Vroegmoderne Tijd. Het bevat ook geen uitvindingen die eerst elders werden uitgevonden en daarna pas door de Chinezen, zoals de odometer en de kettingpomp. Wetenschappelijke, wiskundige en natuurkundige ontdekkingen worden, evenmin als veranderingen in vormgeving, stijl of artistieke vernieuwingen, opgenomen in dit overzicht omdat ze niet beschouwd kunnen worden als uitvindingen. Uitzonderingen zijn sommige artistieke vernieuwingen die wel degelijk uitvindingen zijn.