Benzylideenaceton

Benzylideenaceton is een organische verbinding met als brutoformule C₁₀H₁₀O. Hoewel in principe rond de dubbele binding cis-trans-isomerie kan bestaan, is alleen het trans-isomeer beschreven. De eerste beschrijving van deze verbinding, en zijn bereiding, in 1881, toonde duidelijk de mogelijkheden van de aldolcondensatie als manier om nieuwe koolstof-koolstofbindingen te maken.^[1]

Benzylideenaceton
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van benzylideenaceton
Molecuulmodel van benzylideenaceton
Algemeen
Molecuulformule	C10H10O
IUPAC-naam	4-fenyl-3-buten-2-on
Andere namen	benzalaceton, methylstyrylketon
Molmassa	146,1858 g/mol
SMILES	CC(=O)C=CC1=CC=CC=C1
InChI	1S/C10H10O/c1-9(11)7-8-10-5-3-2-4-6-10/h2-8H,1H3/b8-7+
CAS-nummer	122-57-6
PubChem	637759
Wikidata	Q4380955
Beschrijving	Lichtgele kristallen
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
Waarschuwing
H-zinnen	H315 - H317 - H319 - H335
EUH-zinnen	geen
P-zinnen	P261 - P280 - P305+P351+P338
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	vast
Kleur	lichtgeel
Dichtheid	1,008 g/cm³
Smeltpunt	39-42 °C
Kookpunt	260-262 °C
Vlampunt	116 °C
Oplosbaarheid in water	1,3 g/L
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Synthese

Een efficiënte synthese van benzylideenaceton gaat uit van de reactie tussen aceton en benzaldehyde, onder invloed van een milde base (natriumhydroxide):^[2]

${\displaystyle \mathrm {CH_{3}C({=}O)CH_{3}\ +\ C_{6}H_{5}CHO\longrightarrow \ C_{6}H_{5}CH{=}CHC({=}O)CH_{3}\ +\ H_{2}O} }$

De reactie is een aldolcondensatie, gevolgd door de eliminatie van water. Als storend nevenproduct kan dibenzylideenaceton ontstaan. Door een grote overmaat van het (goedkope) aceton in te zetten wordt dit probleem ondervangen. Aceton is bovendien door zijn lage kookpunt makkelijk van de andere reactieproducten ter scheiden, bijvoorbeeld via destillatie of door middel van een draaiverdamper.

Eigenschappen en reacties

In de verbinding is een grote verscheidenheid aan functionaliteiten aanwezig, waardoor tal van reacties mogelijk zijn:

• Dibroom addeert aan de dubbele binding
• Het heterodieen geeft diels-alderreacties met elektronrijke alkenen in de synthese van dihydropyranen
• De methylgroep reageert makkelijk met een volgende equivalent benzaldehyde, hetgeen aanleiding geeft tot de vorming van dibenzylideenaceton
• De carbonylfunctie kan omgezet worden in een hydrazon
• Met methylmagnesiumbromide wordt door een Grignard-reactie 1-fenyl-1,3-butadieen verkregen^[3]
• Selectieve hydrogenering van de dubbele binding leidt tot de vorming van benzylaceton

Door reactie met lithiumbis(trimethylsilyl)amide (een sterke base) wordt het enolaat van benzylideenaceton verkregen, dat verder gefunctionaliseerd kan worden:^[4]

Enolaatvorming met lithiumbis(trimethylsilyl)amide

Externe links

• (en) MSDS van benzylideenaceton
• (en) Gegevens van benzylideenaceton in de GESTIS-stoffendatabank van het IFA

Bronnen, noten en/of referenties

1. (de) L. Claisen (1881) - Über die Einwirkung von Aceton auf Furfural und auf Benzaldehyd bei Gegenwart von Alkalilauge, Berichte der deutschen chemischen Gesellschaft, 14, pp. 2468-2471
2. (en) N.L. Drake & P. Allen, Jr. (1923) - Benzalacetone, Organic Syntheses, 1, p. 77. Gearchiveerd op 29 oktober 2013.
3. (en) O. Grummitt & E.I. Becker (1963) - trans-1-Phenyl-1,3-butadiene, Organic Syntheses, 4, p. 771
4. Danheiser, R. L.; Miller, R. F.; Brisbois, R. G.. (1990). Detrifluoroacetylative Diazo Group Transfer: (E)-1-Diazo-4-phenyl-3-buten-2-one Org. Synth.. 73 pag.: 134