वैदिक सभ्यता
From Wikipedia, the free encyclopedia
से वैदिक सभ्यता प्राचीन भारतको सभ्यता हो, जुन समयमा वेदको रचना भयो। भारतीय विद्वानहरूको भनाई अनुसार यो सभ्यता भारतमा आज भन्दा लगभग ७००० इस्वी ईसा पूर्व शुरु भएको थियो, तर पश्चिमी विद्वानहरू अनुसार आर्यहरूको एक समुदाय भारतमा लगभग २००० इस्वी ईसा पूर्व आयो र उनिलाई आगमन सँग नै यो सभ्यता आरम्भ भएको थियो। साधारण तरिकामा धेरै जसो विद्वान वैदिक सभ्यताको काल २००० इस्वी ईसा पूर्व देखि ६०० इस्वी ईसा पूर्वको बीचमा मानछन, तर नयाँ पुरातत्त्व उत्खननो देखि मिले अवशेषहरूमा वैदिक सभ्यताको धेरै अवशेष मिले छ जसबाट आधुनिक विद्वान जस्तै डेविड फ्राले, तेलगिरी,बी बी लाल, एस र राव, सुभाष कक, अरविन्दो यो मानन लगे छ कि वैदिक सभ्यता भारतमा नै शुरु भए थियो र ऋग्वेदको रचना काल ४०००-३००० इस्वी ईसा पूर्व रहयो भनछ,क्योकि आर्योको भारतमा आनको न त कुनै पुरातत्त्व उत्खननो देखि प्रमाण मिलेको छ र न त डी एन ए अनुसन्धानो देखि कुनै प्रमाण मिलेको छ यस कालमा वर्तमान हिन्दू धर्मको स्वरूपको नींव पडी थियो जुन आज पनि अस्तित्वमा छ। वेदहरूलाई अतिरिक्त संस्कृतको अन्य धेरै ग्रन्थहरूको रचना पनि यसै कालमा भए थियो। ब्राह्मण ग्रन्थ र उपनिषद यस कालको ज्ञानप्रदायी श्रोत हैं। बुद्ध र जैन धर्मको उदय पनि यसै कालमा भएको थियो। इतिहासकारहरूको मानन छ कि आर्य मुख्यतः उत्तरी भारतको सम थर भुभागहरूमा रहन्थे यस कारण आर्य सभ्यताको केन्द्र मुख्यतः उत्तरी भारत थियो। यस कालमा उत्तरी भारत (आधुनिक पाकिस्तान, बङ्गलादेश तथा नेपाल समेत) धेरै महाजनपदहरूमा बाडिएको थियो। गर्यो
दक्षिण एसिया तथा भारतको इतिहास | |||||
---|---|---|---|---|---|
पाषाण युग | ७०,०००–३३०० ई.पू. | ||||
• मेहरगढ़ संस्कृति | • ७०००–३३०० ईपू | ||||
सिन्धु घाटी सभ्यता | ३३००–१७०० ईपू | ||||
हड़प्पा संस्कृति | १७००–१३०० ईपू | ||||
वैदिक काल | १५००–५०० ईपू | ||||
लौह युग | १२००–३०० ईपू | ||||
• महाजनपद | • ७००–३०० ईपू | ||||
• मगध साम्राज्य | • ५४५–३२० ईपू | ||||
• मौर्य साम्राज्य | • ३२१–१८४ ईपू | ||||
मध्यकालीन राज्य | २३० ईपू– १२७९ | ||||
• सातवाहन साम्राज्य | • २३० ईपू – १९९ | ||||
• कुषाण साम्राज्य | • ६० – २४० | ||||
• गुप्त साम्राज्य | •२८०–५५० | ||||
• गुर्जर प्रतिहार साम्राज्य | •६५०–१०२७ | ||||
• पाल साम्राज्य | • ७५०–११७४ | ||||
• चौल साम्राज्य | • २५० ईपू–१०७० | ||||
इस्लामी सल्तनतहरु | १२०६–१५९६ | ||||
• दिल्ली सल्तनत | • १२०६–१५२६ | ||||
• दक्कन सल्तनत | • १४९०–१५९६ | ||||
होयसल साम्राज्य | १०४०–१३४६ | ||||
ककातिया साम्राज्य | १०८३–१३२३ | ||||
विजयनगर साम्राज्य | १३३६–१५६५ | ||||
मुगल साम्राज्य | १५२६–१८५७ | ||||
मराठा साम्राज्य | १६७४–१८१८ | ||||
सिख राज्यसंघ | १७१६–१८४९ | ||||
अंग्रेजी शासन | १८५८–१९४७ | ||||
भारतको विभाजन | सन् १९४७ पश्चात् | ||||
देशहरुको इतिहास बाङ्लादेश • भुटान • भारत मालदीभ्स • नेपाल • पाकिस्तान • श्रीलङ्का | |||||
क्षेत्रीय इतिहास बङ्गाल • हिमाचल प्रदेश • उड़ीसा पाक क्षेत्र • उत्तर भारत • दक्षिण भारत • तिब्बत•सिक्किमको इतिहास | |||||
विशेष इतिहास भारतीय सिक्काको इतिहास• राजवंश • अर्थशास्त्र • इंडोलजी भारतको भाषाई इतिहास • साहित्य • भारतको सैन्य इतिहास •प्राचीन भारतमा विज्ञान तथा प्रविधी • भारतीय इतिहासको समयचक्र | |||||
यो बाकस:
|