पाकिस्तानको निर्वाचन आयोग

पाकिस्तानको निर्वाचन आयोग ^{[lower-alpha 1]} एक आश्रित, गैर-स्वायत्त, स्थायी र संवैधानिक रूपमा स्थापित सङ्घीय निकाय हो जुन राष्ट्रिय संसद, प्रादेशिक व्यवस्थापिका, स्थानीय सरकार, र पाकिस्तानको राष्ट्रपतिको निर्वाचन, साथै निर्वाचन क्षेत्रहरूको सीमाङ्कन र मतदाता नामावलीको तयारीको लागि जिम्मेवार छ। पाकिस्तानको संविधानमा उल्लिखित सिद्धान्त अनुसार निर्वाचन इमान्दारीपूर्व, न्यायोचित, निष्पक्ष र कानून बमोजिम सम्पन्न भएको र भ्रष्ट आचरण कायम नरहेको सुनिश्चित गर्न आयोगले आवश्यकता अनुसार यस्तो व्यवस्था गर्दछ। निर्वाचन आयोगको गठन २३ मार्च १९५६ मा भएको थियो र यसलाई पाकिस्तानको इतिहासमा धेरै पटक पुनर्गठन र सुधार गरिएको छ।^[1][2]

पाकिस्तानको निर्वाचन आयोग
انتخابی ماموریہ پاکستان‎

निर्वाचन आयोगको निशान छाप
इस्लामाबाद स्थित प्रधान कार्यालय
निकाय विवरण
गठन	23 मार्च 1956; ६८ वर्ष पहिले (1956-०३-23)[1]
अधिकार क्षेत्र	पाकिस्तान
आदर्श वाक्य	स्वतन्त्र, निष्पक्ष, समदर्शी
निकाय कार्यकारी	सिकन्दर सुल्तान राजा, पाकिस्तानको प्रमुख निर्वाचन आयुक्त
वेबसाइट	ecp.gov.pk

मुख्य निर्वाचन आयुक्त र उच्च अदालतका चार अवकाशप्राप्त न्यायाधीश, देशको चार प्रदेशहरूमा (पञ्जाब, सिन्ध, बलुचिस्तान र खैबर पख्तुनख्वा) मध्ये एकबाट निर्वाचन आयोगको पाँच सदस्यीय प्यानल गठन गर्छन्। वर्तमान मुख्य निर्वाचन आयुक्त सिकन्दर सुल्तान राजा हुन्।^[3] सन् २०१८ पाकिस्तानी आम निर्वाचन निर्वाचन ऐन २०१७ अन्तर्गत सम्पन्न गरिएको थियो, जुन २ अक्टोबर २०१७ मा राष्ट्रिय सभाले पारित गरेको थियो।^[4]

कार्य र कर्तव्य

पाकिस्तानको निर्वाचन आयोगको काम र कर्तव्यहरू पाकिस्तानको संविधानको धारा २१९ मा परिभाषित र निर्धारण गरेको छ। यसका निम्न कर्तव्यहरूको रहेका छन्:

1. राष्ट्रिय सभा र प्रदेश सभाको निर्वाचनका लागि मतदाता नामावली तयार गर्ने र त्यस्ता नामावलीलाई वार्षिक रूपमा परिमार्जन गर्ने [धारा २१९ (क)];
2. महासभाको निर्वाचन व्यवस्थित गर्ने र सञ्चालन गर्ने र सदन वा प्रादेशिक सभाको आकस्मिक रिक्त पदहरू भरण गर्ने [धारा २१९(ख)];
3. स्थानीय सरकारका निकायहरूको निर्वाचन व्यवस्थित गर्ने र सञ्चालन गर्ने। [धारा १४०(क)];
4. निर्वाचन न्यायाधिकरणको नियुक्ति गर्ने। [धारा २१९ (ग)];
5. [धारा ६३(२)] अध्यक्ष वा सभामुख वा राजनीतिक दलका प्रमुखबाट सिफारिस प्राप्त भएपछि संविधान बमोजिम र प्रदेश सभाका सदस्यहरू अयोग्य ठहरिने मुद्दाहरूको निर्णय गर्ने;
6. इस्लामी गणतन्त्र पाकिस्तानको संविधानको दोस्रो अनुसूची [धारा ४१ (३)] अनुसार राष्ट्रपतिको पदको निर्वाचन गर्ने र सञ्चालन गर्ने;
7. राष्ट्रपतिको आदेशअनुसार जनमत सङ्ग्रह गर्ने । [धारा ४८ (६)];

राष्ट्रिय सभा र प्रादेशिक व्यवस्थापिका (सिन्ध, पञ्जाब, खैबर पख्तुनख्वा र बलुचिस्तान) को प्रत्येक राष्ट्रिय आम निर्वाचनको प्रयोजनका लागि धारा २३९ अनुसार एक निर्वाचन आयोग गठन गरिनेछ। निर्वाचनको सम्बन्धमा गठित निर्वाचन आयोगको कर्तव्य निर्वाचनलाई व्यवस्थित र सञ्चालन गर्नु र निर्वाचन इमानदारीपूर्वक, न्यायोचित, निष्पक्ष र कानून बमोजिम सम्पन्न भएको सुनिश्चित गर्न आवश्यक व्यवस्था गर्नु र भ्रष्ट आचरणबाट जोगिनु हुनेछ।

— धारा २१८-२१९: निर्वाचन आयोग; भाग-८, अध्याय:१ मुख्य निर्वाचन आयुक्त,, स्रोत:पाकिस्तानको संविधान^[5]

टिप्पणीहरू

1. उर्दु: انتخابی ماموریہ پاکستان‎

सन्दर्भ सामग्रीहरू

1. Administrators (जुन २००३), "1956 Constitution", Story of Pakistan, अन्तिम पहुँच २ जनवरी २०१३।
2. Const Pakistan, "PART VIII (contd) Elections Chapter 2. Electoral Laws and Conduct of Elections", Constitution of Pakistan, Chapter II, अन्तिम पहुँच २ जनवरी २०१३।
3. CEC, "Message from the Chief Election Commissioner", Chief Election Commission Secretariat, मूलबाट २६ जुन २०१२-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २ जनवरी २०१३। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २६ जुन २०१२ मिति
4. "National Assembly", na.gov.pk।
5. "Chapter 1: Chief Election Commissioner and Election Commissions", Constitution of Pakistan, अन्तिम पहुँच ३ जनवरी २०१३।

बाह्य कडीहरू

• आधिकारिक वेबसाइट
• निर्वाचन ऐन २०१७