इस्लामाबाद
पाकिस्तानको राजधानी सहर / From Wikipedia, the free encyclopedia
इस्लामाबाद (उर्दु: اسلام آباد), पाकिस्तानको राजधानी सहर हो सङ्घीय रूपमा इस्लामाबाद राजधानी क्षेत्रको भागको रूपमा प्रशासित छ।[8] इस्लामाबाद पाकिस्तानको नौवौँ ठूलो सहर हो, जबकि सबैभन्दा ठूलो इस्लामाबाद-रावलपिन्डी महानगरीय क्षेत्र करिब ७४ लाख जनसङ्ख्या सहित देशको चौथो ठूलो सहर हो।[9] कराचीलाई पाकिस्तानको राजधानीको रूपमा प्रतिस्थापित गर्न सन् १९६० को दशकमा योजनाबद्ध रूपमा यस सहरलाई निर्माण गरिएको थियो। सहर यसको उच्च स्तर, सुरक्षा, र प्रशस्त हरियालीका लागि प्रख्यात छ। [10]
इस्लामाबाद
اسلام آباد | |
---|---|
उपनाम: हरित सहर | |
निर्देशाङ्क: ३३°४१′३५″उ॰ ७३°०३′५०″पू॰ | |
देश | पाकिस्तान |
क्षेत्र | इस्लामाबाद राजधानी क्षेत्र |
स्थापना | सन् १९६० |
निर्वाचन क्षेत्र | विभिन्न[1] |
सरकार | |
• प्रकार | संसदीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र |
• शासकीय निकाय | इस्लामाबाद राजधानी क्षेत्र प्रशासन, र राजधानी विकास प्राधिकरण |
• प्रमुख | शेख अन्सर अजिजि[2] |
• प्रमुख आयुक्त | आमेर अली अहमद |
• उप-आयुक्त | मुहाम्मद हम्ज शफकत |
• राजधानी विकास प्राधिकरणका अध्यक्ष | आमेर अली अहमद[3] |
क्षेत्रफल | |
• सहर | २२० किमी२ (८० वर्ग माइल) |
• सहरी | २२०.१५ किमी२ (८५�०० वर्ग माइल) |
• महानगर | ९०६.५ किमी२ (३५०�० वर्ग माइल) |
उच्चतम उचाई | ६२० मिटर (२,००० फिट) |
न्यूनतम उचाई | ४९० मिटर (१६१० फिट) |
जनसङ्ख्या (सन् २०१७ को जनगणना)[5] | |
• सहर | १,०१४,८२५ |
• क्रम | ९औँ, पाकिस्तान |
• घनत्व | २,०८९/किमी२ (५४१०/वर्ग माइल) |
• महानगर | ७,४१२,२०५[6] (रावलपिन्डी समावेश) |
वासिन्दा | इस्लामाबादी |
समय क्षेत्र | युटिसी+०५:०० (पाकिस्तानी मानक समय) |
हुलाक कोड | ४४००० |
क्षेत्रीय सङ्केत | ०५१ |
सन् २०१८ मानव विकास सूचकाङ्क | ०.६७८ [7] |
माविसू श्रेणी | मध्यम |
उल्लेखनीय खेलकूद टोली | इस्लामाबाद युनाइटेड |
वेबसाइट | इस्लामाबाद.गव.पीके |
यस सहर पाकिस्तानको प्रमुख राजनीतिक स्थल हो भने देशको स्थानीय सरकारलाई इस्लामाबाद महानगरीय निगमद्वारा सञ्चालित छ, जसलाई राजधानी विकास प्राधिकरणले समर्थन गरेको छ।[11] इस्लामाबाद देशको उत्तरपूर्वी भागमा पोठोहारी उच्च समस्थलीमा अवस्थित छ। सहर उत्तरमा रावलपिन्डी जिल्ला र मार्गला पर्वत राष्ट्रिय निकुञ्जको बीचमा अवस्थित छ।[12] यो क्षेत्र ऐतिहासिक रूपमा पञ्जाब र खैबर पख्तुनख्वाको मिलान क्षेत्र हो जहाँ मार्गला भञ्ज्याङले दुई क्षेत्रहरुका प्रवेशद्वारको रूपमा काम गर्दछ।[13]
सहरको वनाबट युनानी वास्तुकारद्वारा गरिएको थियो। सहरलाई प्रशासनिक, कूटनीतिक, आवासीय, शैक्षिक क्षेत्र, औद्योगिक क्षेत्र, व्यावसायिक क्षेत्र, र ग्रामीण र हरियाली क्षेत्रलगायत आठ क्षेत्रहरूमा विभाजन गर्दछ।[14] सहर मार्गाला पर्वत राष्ट्रिय निकुञ्ज र शाकारपारियन उद्यान सहित धेरै उद्यान र वनको उपस्थितिको लागि परिचित छ। [15] सहरमा दक्षिण एसियाको सबैभन्दा ठूलो र विश्वको चौथो मस्जिद, फैसल मस्जिद रहेको छ। ठूलो सहित फैसल मस्जिद सहित शहरका धेरै स्थानहरूको अवस्थित छ। अन्य स्थलहरूमा पाकिस्तानको राष्ट्रिय स्मारक र लोकतन्त्र वर्ग समावेश छ।[16]
इस्लामाबाद विश्वव्यापी सहर हो। यसलाई मानव विकास सूचकाङ्कमा ०.६७८ सहित मध्यमको रूपमा वर्गीकृत गरिएको जुन देशको सबैभन्दा धेरै हो।[17][18][19] सन् २०१८ सम्म सहरी जनसङ्ख्याको औसत आयु ७०.७७ वर्ष हो जुन पाकिस्तानको कुल जनसङ्ख्याको औसत आयु (७७.११) भन्दा पनि उच्च छ। यसबाहेक, सहर कुल प्रति व्यक्ति आयमा देशको सबैभन्दा बढी आय भएको सहर हो जहाँ सन् २०१८ को तथ्याङ्क अनुसार, सहरको प्रति व्यक्ति आय ८,५२७ अमेरिकी डलर रहेको छ।[20] सहरमा पाकिस्तानको जीवन यापनको लागतकोमा हिसाबले शीर्ष स्थानमा छ भने सहरको जनसङ्ख्या मध्य र उच्च मध्यम वर्गका नागरिकहरूको अधीनमा रहेको छ।[12][21] महङ्गो सहर भएकोले, २०१५-२०२० मा इस्लामआबादमा अधिकांश फलफूल, तरकारी र कुखुराको सामानको मूल्य बढ्दो रूपमा रहेको थियो।[22]
यस सहर १२ विश्वविद्यालयहरू रहेका छन् जसमा बहरिया विश्वविद्यालय, काएद-इ-अजम विश्वविद्यालय, पाकिस्तान अभियान्त्रिक तथा व्यवहारिक विज्ञान संस्थान, कोमसट्स सूचना प्रौद्योगिकी संस्थान र राष्ट्रिय विज्ञान र प्रविधि विश्वविद्यालय समावेश छन्। [11][23] इस्लामाबाद एक सुरक्षित हो जहाँ सहरमा १९,००० सिसिटीभी क्यामेराको साथ विशाल निगरानी प्रणाली रहेको छ।[24]