Remove ads
De Venus (Symbol: .svg){kind=small}
) is vun de Sünn ut rekent de tweete Planet un togliek de sösstgröttste in uns Sünnsystem. He steiht dichter an de Sünn as de Eer un tellt to de veer terrestrischen Planeten, de ok eerdlieke oder Steenplaneten nöömt warrt.
.jpg)
Venus kummt op sien Ümloopbahn de Eerdbahn an neegsten. Se hett ok meist de glieke Grött as de Eer, wiest aver düütlich Ünerscheeden op, wat de Geologie un vör allen ok de Atmosphäär angeiht. Vun wegen ehr Neeg is se na den Maand dat hellste natürliche Objekt an’n Nachthimmel oder in de Schummerstünn. Wieldat de Venus sik op en enger Bahn üm de Sünn dreiht as de Eer, is se an’n Besten morgens oder avends to sehn, aver nienich midden in de Nacht. Dorüm hett se ok den Binaam Morgen- oder Avendsteern. Wenn se nich to dicht bi de Sünn steiht, kann se ok dagsöver al mit lütte Feernrohren bekeken warrn, mitünner sogor ok blots mit dat Oog.
Dat astronoomsch Teken vun de Venus is dat stiliseert Afbild vun den Handspegel vun de naamgeven röömsche Leevgöddin Venus: ♀[1].
Remove ads
Dat gifft in’t Sünnsystem keen twee anneren Planeten, de sik so gliek sünd, as de Eer un de Venus. Venus hett mit 12.103,6 km t. B. meist den glieken Dörmeter as de Eer un faken snackt man ok vun Planetensüstern. Man, ok wenn se in Masse un cheemsch Tohopensetten teemlich gliek sünd, gifft dat doch gewaltige Ünnerscheeden bi de Böverflachen un de Atmosphären.
Atmosphäär
De Atmosphäär vun de Venus besteiht to’n gröttsten Deel ut Kohlenstoffdioxid. Stickstoff hett en Andeel vun üm un bi 3,5 % un de annern Gasen kamt blots in Sporen vör: Sweveldioxid mit 150 ppm, Argon mit 70 ppm un Water mit 20 ppm. Vun wegen de groten Gesamtmasse vun de Atmosphäär is de afsluut Mengde vun’n Stickstoff ruchweg dat fieffacke vun dat in de Eerdatmosphäär. De Gesamtmasse is negentig mol so groot as op de Eerd un sorgt dordör fören bannig hogen Druck an de Böverflach vun 92 bar – dat is so veel as in’n knappen Kilometer ünner’n Seespegel. De Atmosphärendicht is an de Böverflach in’n Middel ruchweg föfftig mol so hooch as op de Eer.
De Hööftmasse mit ruchweg 90 % vun de Atmosphäär reckt vun de Böverflach bit in 28 km Hööch un is meist so groot as’n Drüddel vun de Masse vun de helen Ozeanen op de Eer tohopen. De elektromagneetschen Signalen, de vun Sonden optekent worrn un en Teken för fakene Blitzentladen sünd, sünd wohrschienlich disse dichten Dunstschicht totoorden, de wiet ünner de Wulkendeek liggt. Binnen de Wulken harrn Gewidders mit jemehr oplüchten Blitzen bi Nacht opfallen müsst, man op de Nachtsiet sünd solke Lüchten nich beobacht worrn. Baven vun de Wulken reckt de Dunst bit in en Hööch vun ruchweg 90 km un üm un bi 10 km höger ennt de Troposphäär. Doröver liggt de Mesosphäär, mit deepste Temperaturen vun ruchweg -100 °C. Noch höger stiggt de Temperatur in de Thermosphäär wedder an vun wegen de Absorpschoon vun de Sünnstrahlen. De butenste Atmosphärenschicht is de Exosphäär vun 220 bit 250 km Hööch.
Vun buten kann een dör de Venusatmosphäär nich dörkieken, wat vör allen an de Wulkendeek liggt, de jümmer slaten is. De is ruchweg 20 km dick un reckt rünner bit ungefähr 50 km. To’n gröttsten Deel (75 % vun de Masse) besteiht se ut Drapens vun Swevelsüür, dorblangen gifft dat Aerosolen, de Chlor un Phosphor bargt. Dat gifft tosamen dree Wulkenschichten, wovun de ünnere wohrschienlich ok lütte Mengden vun elementaren Swevel bargt. Gröttere Swevelsüürdrapens regent af, kamt aver nich wieter as bit to de Ünnersiet vun de Wulkendeek, woneem se vunwegen de hogen Temperaturen foorts wedder verdampt un sik denn in Sweveldioxid, Waterdamp un Suerstoff splitt. Disse Gasen stiegt wedder hooch bit in de böverste Wulkendeek un reageert un kon denseert dor wedder to Swevelsüür. De Swevel kummt vun Vulkanen, de dat in Form vun Sweveldioxid freesett hebbt.
De Böverflach vun de tomeist strukturlosen Wulkendeek hett en cremegele Klöör un wiest en sphäärsch Albedo vun 0,76 op. Dat heet, dat 76 % vun dat Sünnlicht wedder torüch streit. Bi de Eer sünd dat blots 39 %. De Andeel, de vun de Venus nich torüchstrahlt warrt, warrt to ruchweg twee Drüddel vun de Wulkendeek absobeert. Disse Energie drifft de böversten Wulkenschichten an’n Äquater to Snelligkeiten vun ruchweg 100 m/s an, mit de se sik jümmer in Rotatschoonsbewegen vun de Venus in blots veer Daag eenmol üm den Planeten rüm bewegt. De hoge Atmosphäär roteert dormit 60 mol so gau as de Planet sülvst. Man snackt dorbi ok vun „Superrotatschoon“. De Grund jüst för dissen Afloop is – tomindst in Fall vun de Venus – noch nich tofreden stellen verklort. De Vörgäng in de Venusatmosphäär warrt opstunns vun de Ruumsond Venus Express utforscht. En so gaue Atmosphärenzirkulatschoon is blangen den Fall Venus blots noch in Form vun de Strahlströöm in de högeren Atmosphäär vun de Eer bekannt un bi de Wulkenbövergrenz vun den Saturnmaand Titan, vun den de Stickstoff-Atmosphäär jümmerhen den annerthalffacken Druck vun de Eerdatmosphäär hett. Superratschoon is also blots bi de dree fasten Himmelskörpers bekannt, de en dichte Atmosphäär hebbt.
Meist de hele Gashüll vun de Venus billt grote Konvekschoons- oder Hadley-Zellen. De Äquaterzoon warrt an’n dullsten bestrahlt, dorüm stiegt dor de Gasmassen op un ströömt in de Polarebeden, woneem se in deepere Lagen afsackt. in de ünneren Schichten geiht de Stroom wedder torüch na’n Äquater. In’t Ultravigelette Licht künnt dorüm Strukturen sehn warrn as en liggen Y utricht na de Rotatschoonsricht.
In Boddenneeg sünd bit hüüt blots lütte Windsnelligkeiten vun 0,5 bit 2 m/s meten worrn. Vun wegen de hoge Gasdicht is dat aver jümmerhen as de Windstärk 4 op de Eer, kann also as en lichte Bries ansehn warrn. Vun dat infallen Sünnlicht kamt blots üm un bi 2 % op de Böverflach an un gifft en Belüchtstärk vun ruchweg 5.000 Lux. As an en munkeligen Namiddag, kann een dor üm un dree Kilometer wiet kieken.
De Sünnstrahlen, de nich vun de Wulken reflekteert oder absorbeert warrt, warrt vör allen vun de ünneren, bannig dichten Atmosphäär absorbeert un in thermische Strahlen in’t infrarode Rebeet vun’t Spektrum ümwannelt. In dit Rebeet vun de Bülgenlängen absorbeert Kohlenstodffdioxid sünners goot, so dat de Warmsstrahlen so gott as vullstännig vun de ünneren Atmosphäär opnahmen warrt. De starke Drievhuuseffekt kummt vun allen dör de grote Massen vun Kohlenstoffdioxid aver ok de lütten Sporen Waterdamp un Sweveldioxid hebbt Andeel doran. De middlere Temperatur an de Böverflach is dorüm mit 464 °C gresig hooch. Dat is veel höger as de ahn Drievhuuseffekt berekente Gliekgewichtstemperatur vun -41 °C (232 K)[2] un liggt sogor noch höger as de Smöltpunkten vun Tinn un Blie. De Opwarmen vun de Böverflach is dordör teemlich gliekmatig, unafhangig vun Dag- un Nachtsiet oder Pool- un Äquaterrebeet. In Boddenneeg geiht de Temperatur nienich ünner ruchweg 400 °C rünner. Blots in de Barglannen, op de hööchsten Tippen gaht de Temperaturen op 380 °C un de Druck op 45 bar rünner. An de deepsten Öörd gifft dat dorgegen bit 493 °C un 119 bar. Ahn de Wulkendeek mit ehr hoge Albedo weer dat an de Böverflach noch düütlich hitter.
Böverflach
|
| ||
|---|---|---|
|
Topograafsch Kort vun de Venus | ||
| Beteken vun de IAU-Nomenklatur för de Topografie vun de Venus | ||
| Eentall (Mehrtall) | Kortbeschrieven | Regel för de Enkeltnaams |
| Chasma (Chasmata) | pielwannig begrenzt Daal |
Jagdgöddinnen |
| Collis (Colles) | Bult, lütten Barg | Seegöddinnen |
| Corona (Coronae) | „Instörtkrater“ | Fruchtborkeits- göddinnen |
| Dorsum (Dorsa) | Hoochrüchen | Himmels- un Lichtgöddinnen |
| Farrum (Farra) | vulkaansch Quellkuppen |
Watergöddinnen un Nymphen |
| Fluctus (Fluctus) | Lavastroomfeld | Eerdgöddinnen |
| Fossa (Fossae) | lang, small un flach Daal |
Kriegsgöddinnen un Walküren |
| Linea (Lineae) | linear Böverflachenform |
Kriegsgöttinnen un Amazonen |
| Mons (Montes) | Barg (Bargen) |
Göddinnen |
| Patera (Paterae) | unregelmatig, flach Vulkankrater |
Beropen Fronslüüd ut de Historie |
| Planitia (Planitiae) | Deepeven mit Mareprägen |
Mytholoogsch Heldinnen |
| Planum (Plana) | Hoocheven | Leev- un Kriegsgöddinnen |
| Regio (Regiones) | Hoochlaag mit Kontinentalcharakter |
Titaninnen |
| Rupes (Rupes) | Anbarg, Pielwand |
Heem- un Heerdgöddinnen |
| Terra (Terrae) | grote Hoochlandmasse |
Venus in annere Spraken |
| Tessera (Tesserae) | Hoochlaag mit Parkettstruktur |
Schicksalsgöddinnen |
| Tholus (Tholi) | vulkaansch Kuppel | Göddinnen |
| Unda (Undae) | bülgige Böverflachenform |
Wööstengöddinnen |
| Vallis (Valles) | Daal | Stroomgöddinnen |
De Venusbodden gleiht stännig düsterroot, wat aver för Minschen kuum wohrnehmbor is. Waterflachen oder Strööm gifft dat op de Böverflach nich vun wegen de hogen Temperaturen. Dat Relief warrt beherrscht vun sacht bultige Evens. Se wiest teemlich lütte Högenünnerscheeden mit weniger as Dusend Meter op un geevt dormit ruchweg den globalen Dörsnitt vun de Venus wedder. Jüst as de Seespegel op de Eer, billt disse Even för all Högenangaven en Oort Referenzhööch. Dit Nullniveau gifft en Kugelradius vun 6.051,84 km wedder.
De Evens nehmt ruchweg 60 % vun de Venusböverflach in. Üm un bi 20 % vun de Böverflach stellt Sietlannen dor, de bit to 2 km deeper sünd as de Referenzevens. De annern 20 % leegt höger as de Betogseven, aver blots 8 % künnt as utspraken Hoochlänners betekent warrn, de mehr as 1,5 km över dat Nullniveau recken doot. De hypsograafsche Kurv vun de Högenverdelen op de Venus wiest also keen tweet Hööftniveau as dat op de Eer is. De Differenz twüschen den sietsten un den hööchsten Punkt op de Venus liggt bi ruchweg 12.200 Meter. De nauen Högenangaven sünd aver faken teemlich ünnerscheedlich op de Venus.
All geoloogschen Formatschonen op de Venus hebbt na en Konventschoon vun de IAU Fronsnaams (Tabell op de rechten Siet) mit Utnahm vun Alpha Regio un Beta Regio – de beiden af 1963 vun de Eer ut toeerst opdeckten Rebeden – as ok Maxwell Montes, de na James Clerk Maxwell nöömt sünd. Maxwell hett mit sien Glieken för de elektromagneetschen Bülgen een vun de Grundlagen för de Radarutforschen sett hett.
Aktuelle Dorstellen oder Korten vun dat Venus-Relief baseert vör allen op de Radarmeten vun den Venus-Orbiter Magellan, de 98 % vun de Böverflach mit en waagrechten Oplösen vun 120 bit 200 m un en piel Oplösen vun 30 m vermeten hett. Af un an is ok noch de globale Kort vun de Pioneer-Venus 1 in Bruuk, de en Oplösen hett as en Weltatlas vun de Eer.
Hoochlannen
De hogen Lagen verdeelt sik hööftsächlich op twee gröttere Strukturen. De wietere dorvun is Aphrodite Terra mit en Utdehnen meist so groot as Süüdamerika, de sik in de Form as en Skorpion över meist en Drüddel vun’n Äquater utbreedt. In sien westlichen Deel liggt dat Plateau Ovda Regio, in’t nöördliche Zentrum Thetis Regio un in’n Oosten Atla Regio. De Formatschoon höört to den Äquater-Hoochlandgördel, de sik mit enkelte gröttere Eilannen bit ruchweg 45° nöördliche un süüdliche Breed utdehnt.
En goot Stück wieter na Noordwesten vun Aphrodite Terra liggt twüschen den 45. un den 80. Bredengrad Ishtar Terra, dat an ehsten an een Kontinent na’t Vörbild vun de Eer denken lett. Ishtar Terra is ungefähr so groot as Australien, man dorop leegt ünner annern de Maxwell-Bargen mit en Tipphöch vun bit to 10.800 Meter. In disse Bargen finnt sik op de Inslag-Krater Cleopatra, de mit 104 km Dörmeter de achtgröttste Impaktstruktur vun de Venus is. Toeerst harr man dacht, dat dat en Vulkankrater wesen künn.
Den Karn vun Ishtar Terra billt in’n Westdeel de op de Venus eenmolige, relativ flache Hoocheven Lakshmi Planum, de ruchweg veer Kilometer över de Dörsnittshööch liggt un vun de hööchsten Kedenbargens vun’n Planeten begrenzt warrt. In’n Oosten sünd dat de Maxwell Montes. De Bargens sünd to verglieken mit Faltenbargens op de Eer as de Anden oder dat Himalaya un seht ut, as wenn se ok dör sietlich wirken Kompresschoon opfalt worrn sünd. Bargtöög as disse gifft wieter op keen Planeten, man en Platentektonik as op de Eer is för de Venusköst nich nawiesbor.
Op vele Bargtöög sünd mit Radarmeten helle „Sneekappen“ faststellt worrn. Ünner de vörherrschen Bedingen sünd dat teemlich wohrschienlich Nedderslagschichten vun de Metallsolten Bliesulfid un Wismutsulfid.
En Sünnerform vun dat Venus-Relief stellt de Hoochlagen vun de Tesserae (vun’t gr. tessera „Mosaik“ oder „Flies“). Se bestaht ut parkettordig tweibroken Steenblöck mit elk mehr as 20 km Breed, de dör tektonisch Spannungen verformt worrn sünd, as dat utsütt. Prägt sünd se dör parallele, lienenordige Stören de sik in tomindst twee Grundrichten ruchweg pielliek snieden doot, un dorüm as en Fliesenmuster utseht. Mitünner warrt se ok Wörpellänner nöömt. Mehrere Tesserae staht as Eilannen ut de Sietlannen rut, as de dree grötteren Eenheiten Alpha Regio (mit 1.300 km Dörmeter), Phoebe Regio un Tellus Tessera, de all to’n Äquater-Hoochlandgördel tellt.
Dicht an’n westlichen Süüdrand vun Alpha Regio liggt Eve Corona. Man hett toeerst dacht, dat disse 330 km grote Struktur en Impaktkrater weer. Ehr middlere helle Plack deen as Betogpunkt förvt Fastleggen vun’n Nullmeridian.
Inslagkraters
| De acht gröttsten Krater vun de Venus | ||
|---|---|---|
| Naam | Dörmeter (km) |
Koordinaten Breed (°); Läng (°) |
| Mead | 280 | 12,5 N; 057,4 O |
| Isabella | 175 | 29,7 S; 204,1 O |
| Klenova | 125 | 78,1 N; 104,2 O |
| Cochran | 124 | 52,0 N; 142,6 O |
| Stanton | 110 | 23,4 S; 199,9 O |
| Baker | 105 | 62,6 N; 040,5 O |
| Rosa Bonheur | 105 | 09,8 N; 288,7 O |
| Cleopatra | 104 | 66,0 N; 008,0 O |
Op de Venusböverflach sünd 963 Inslagkraters tellt worrn – över veermol so veel as op de Landflach vun de Eer nawiest worrn sünd. Se hebbt Dörmeters twüschen 1,5 un 280 km. In disse Grööten gifft dat in’n Vergliek op’n Maand allen op de Vördersiet al ruchweg hunnert mol so vele Kraters, ofschoonst dör Lava in de Marebeckens veel wedder glatt maakt weer.
Vör jemehr lütte Tall sünd Venuskraters bannig gliekmatig över de Böverflach verdeelt. Wieldat blots gröttere Meteoroiden dör de Atmosphäär dörkamt un in de Laag sünd, Impaktstrukturen vun disse Oort to maken, gifft dat keen Kraters, de lütter sünd as 1,5 km. De lütteren Kraters sünd faken vun en radardüster’t, also glatt, Rebeet ümgeven, dat wohrschienlich dör de Druckbülg vun’n Inslag entsteiht. In eenige vun disse kringförmige Flachen is aver keen zentralen Kreater to sehn.
De mit Afstand gröttste Venuskrater Mead hett en Dörmeter vun 280 km. Wieter söven Kraters hebbt Dörmeters över 100 km as in de Tabell tosamenstellt. Gröttere Dörmeters gifft dat op de Venus nich, anners as op’n Maand, den Mars oder ok op Merkur. Dat kann to’n Deel ok wedder op de hoge Atmosphärendicht torüchtföhrt warrn, man dat gifft bito ok de Ansicht, dat de hüütige Venusböverflach villicht noch teemlich jung is, so dat se villicht keen Sporen mehr opwiest vun dat starke Bombardeeren, wat dat hele binnere Planetensystem in sien Fröhtiet drapen hebben schall. Dat Relief is bi all Impaktkraters op de Venus teemlich flach.
Ruchweg 85 % vun de Venusböverflach wiest düütliche Sporen vun grootflachig Magmaföddern, wovun de meisten Kraters aver nich stört warrt – dat heet, dat se eerst later tostannen kamen sünd. Dorut is slaten worrn, dat bi de gliekmatigen Verdelen vun Kraters de Venusböverflach eerst ruchweg 500 bit 800 Millionen Johr oolt wesen kann un ut bannig grote un gaue Lavaströöm entstahn is, de dat öllere Relief mit en een bit dree Kilometer dicke Schicht övertogen hebbt. De Wetenschopplers Gerald G. Schaber un Robert G. Strom hebbt dorut afleidt, dat bi de Venus – anners as op de Eer – de vulkaansch Warmsfreesetten nich bestännig aflööpt, man in perioodsch Schuven. Dat bedüüdt, dat de Lithosphäär vun de Venus düütlich dicker is as op de vun de Eer un de Warms över längere Tiet opstaut, bit se sik mit Gewalt en Weg söcht in Form vun tektoonsch Begeevnissen un Vulkanismus.
En annere Theorie geiht dorvun ut, dat de vulkaansch Aktivität de Böverflach bit vör 750 MIllionen Johren jümmer wedder neemaakt un eerst dorna nalaten hett, so dat sik de Impaktkraters dorna eerst sammeln künnen. En Koppel vun Wetenschopplers hett dorto de Even, de mit Lava överfloodt worrn sünd, ünnersöcht un ut de Flanken den ehmoligen Verloop vun de Dalen torüchrekent. Dorna sünd de Dalen afhangig vun jemehr Hööch to ünnerscheedlich Tieten floodt worrn un de Lavaschicht kann nich dicker as bit to een Kilometer wesen. För de Bargtöög, de nicht bedrapen weern, is en Öller vun tomindst een Millarde Johren utrekent worrn. Dat snackt denn gegen en globale Vulkankatastrooph, man eher för en langsom Afklingen vun de vulkaansch Aktivität.[3][4]
Coronae un Arachnoiden
As sünnere Anteken vun dissen Ümbrook gellt de eenzigordigen Coronae (latiensch „Kronen“) un Arachnoiden (latiensch „Spinnen“), de op de Venus de charakteristischsten Strukturen sünd. De gifft dat to Hunnerten in de Sietlannen, hüüpt sik in de Äquatereven un prägt dor ok wiete Delen vun’t Aphrodite Terra. Vun wegen jemehr Utsehn, dat an ehsten den Indruck vun en insackt un verformten Vulkan maakt, warrt se mitünner ok as Inbrookkraters betekent. Na en annere Verkloren künn sik dat dorbi ok im Inslagstrukturen hanneln. De kringförmigen un ovalen rebeden bargt en flach bülgig Becken, dat ’n beten deeper liggt as de Ümgeven, mit en sieten, breden un licht opwölvten Rand, de wedder ümgeven is vun en breden Graven mit konzentrisch Bröök un Bargkämm.
| Die gröttsten Coronae af 600 km | ||
|---|---|---|
| Naam | Dörmeter (km) |
Koordinaten Breed (°); Läng (°) |
| Artemis | 2.600 | 35,0 S; 135,0 O |
| Heng-o | 1.060 | 02,0 S; 355,0 O |
| Zisa | 850 | 12,0 N; 221,0 O |
| Ceres | 675 | 16,0 S; 151,5 O |
| Pölöznitsa | 675 | 00,5 N; 302,0 O |
| Atete | 600 | 16,0 S; 243,5 O |
| Beiwe | 600 | 52,6 N; 306,5 O |
| Maram | 600 | 07,5 S; 221,5 O |
De lüttsten hebbt Dörmeters üm 40 km. Den mit Afstand gröttsten Dörmeter vun ruchweg 2.600 km hett Artemis Corona mit dat ringförmig Gravensystem Artemis Chasma. Disse Resenstruktur liggt in’t Aphrodite Terra, in’n Süüden vun’t Zentralrebeet. In de meisten Fäll leegt de Dörmeters aver twüschen 100 un 400 km. De Arachnoiden sünd tyypscherwies ’n beten lütter as de Coronae un wiest tosätzlich radial Splitten op, de vunvt Utsehn an en langbeente Spinn denken lett, de in ehr Nett sitt.
En poor Geologen glöövt, dat de Arachnoiden en Vörstoop sünd vun de Coronae. De Grud vun disse Strukturen warrt diskuteert. De an’n wietsten verbreedte Ansicht is, dat sik dat üm stecken bleven Mantelplumes hannelt. Jüst as Blasen sünd dorna grote Mengden vun Magma ut’n Venusmantel na de Böverflach opstegen, de aver al afköhlt sünd, as de Köst jüst anböhrt un opbroken worrn is. Vun wegen de Kontrakschoon dör dat Afköhlen is de anbroken Köst nasackt un en richtigen Schildvulkan künn nich tostannen kamen. In de Vermoden vun Plumes un to’n Ünnerscheden vun de Platentektonik op de Eer warrt disse globaltektonische Vörgang as Drapentektonik betekent.
Vulkanen
Vulkanen gifft dat op de Venus jüst so veel as op de Eer, wenn nich sogor mehr. Dat gifft dor richtige Feller vun Schildvulkanen und Feller mit Hunnerte lütte Vulkankuppen un -kegels. De Tall vun de lütteren vulkaanschen Bulten överstiggt de 50.000, un Vulkanen mit en Basis vun tomindst 100 km Dörmeter gifft dat 167 Stück.
To de prominentsten Lavabargens tellt de Schildvulkanen Sif Mons un Gula Mons in Eistla Regio mit Högen vun 2 und 3 km un Basisdörmeters vun 300 und 250 km. Ok in Beta Region gifft dat hoge Vulkanen, t.B. den Theia Mons, de ruchweg 4,5 km mitt un’n gewaltigen Basisdörmeter vun 700 km opwiest. Dat sünd ruchweg 100 km mehr as Olympus Mons op’n Mars, wat de hööchste Barg in’t bekannte Sünnsystem is. De hööchsten Vulkanen vun de Venus sünd in Atla Regio in’n Oosten vun Aphrodite Terra to finnen, dorünner ok de Maat Mons, de hööchset vun all Vulkanen vun de Venus. De Resenvulkanen höört all to’n Hoochlandgrödel vun Äquater. Man kann seggen, se sünd üm so höger, je dichter se anvn Äquater leegt. De Maat Mons liggt meist nipp un nau dorop. Allgemeen hebbt de Vulkanen op de Venus aver en flach Relief. De Hangnegen liggt op de Venus tomeist bi 1 bit 2°.
En sünnere Vulkanform op de Venus hatt den Ökelnaam „Tick“ (engelsch för „Teek“), vun wegen dat se meist so utsütt as een. Op de Eer gifft dat Vulkanen vun disse Oort op’n Seebodden.
To de eenmoligen vulkanschen Strukturen op de Venus tellt de regelmatig opbooten, runnen Quellkuppen, de vun wegen jemehr Utsehn Pancake Domes, op platt so veel as Pannkokenkuppeln, nöömt warrt. Tyypsch Dörmeters sünd tomeist üm un bi 25 km un de Hööch liggt tomeist üm un bi 700 m, kann aver ok bit över een Kilometer wesen. Se kamt ok in Koppels vör un künnt dorbi överlappen. Jemehr Böverflach warrt blangen en Lock in de Mitt vun krinkförmige un radiala Reten bestimmt. So as dat utsütt, sünd disse Strukturen dör en Lava entstahn, de bannig taach weer. De Wetenschoppler sünd sik doröver noch nich klor, woans dat angahn kann, dat de Lava so gliekmatig över de Even quellen künn. Ok op de Eerd hüpt sik viskose Lava to Kuppel op, man de sünd veel lütter un lang nich so symmetrisch.
Lavaströöm
Den fakensten Landtyyp op de Venus stellt de vulkaansch Even dor, de vun grote Mengden Lava överspöölt worrn sünd. Blangen de verklamten Lavaströöm, de Fluctus, de in enkelte Fäll as den Mylitta Fluctus en Breed vun mehrere hunnert Kilometer opwiesen un bit över 1000 Kilometer lang wesen künnt, düüdt annere Strukturen op Strööm vun bannig dünnfletige Lava hen. So gifft dat intressante Erosionsdalen. Eenige dorvun hebbt jemehrn Anfang bi grote Impaktkraters un sünd as Strukturen to düden, woneem Lava utlopen is. Se hebbt Längden vun bit to 150 km un wiest op’n Bodden Strukturen op, de utseht as Eilannen. Se loopt eenfack in de Evens ut ahn wieteren Sporen. Jemehr Wannen sünd bit to 100 m hooch un hebbt en swungen Form. Dorüm warrt se ok as Unda (latiensch „Bülg“) betekent.
Gewaltig sünd ok de langen un düütlich wunnen Rinnen, de tomeist blots üm un bi 1,5 km breed sünd un ok nich sünnerlich deep. De opfalligste dorvun hett en Läng vun ruchweg 6800 km un is dormit sogor 100 km länger as de Nil as längste Stroom vun de Eer. Disse Struktur mit den Naam Hildr Fossa slängelt sik vun Atla Regio bit in dat grote nöördliche Sietland Atalanta Planitia, in de mit 1400 m ünner de Referenzhöch de deepste Steed op de Venus meten worrn is. De kringförmige Lunk is meist so groot as de Gulf vun Mexiko. Vun wegen de Böverflachtemperatur kummt Water as Oorsaak vun disse „Kanals“ nich in Fraag. Man, Laverinnen teht sik op de Eer bestenfalls en poor Dutzen Kilometers hen. Mag wesen, dat sik dat op de Venus üm bannig dünnfletige, soltrieke Lava hannelt hett, de en teemlich sieten Smöltpunkt harr, un to en Tiet de Venus formt hebbt, as de Böverflachtemperatur op de hele Venus noch höger weer as vundaag. Diskuteert warrt aver ok över pyroklastisch Strööm ut hitt Gas un Stoff.
Een vun de groten Radels vun de Venus is, dat se, liekers dat se all disse velen un verschedenen vulkaanschen Strukturen opwiest, geoloogsch vundaag kumplett inslapen to wesen schient. Man, op de Eer weer man ok nich dwangslöpig en Vulkanutbrook to sehn kriegen, wenn man blots eenmol en globale Utkunnen maken de. In de Venusatmosphäär sünd aver tatsächlich Sweveldioxid-Konzentratschonen faststellt worrn, de sik över de Tiet ännert hebbt, wat denn doch op Aktivität henwiesen künn. Ünner Verdacht staht dorbi vör allen twee grote Schildvulkanen in Beta Regio un de Maat Mons. Delen vun de Vulkanflanken sünd düster för’t Radar, dat heet, se reflekteert de Radarstrahlen blots wenig un sünd also düchtig glatt. Dat künn en Teken wesen för junge, frsiceh Lavaströöm, man direkte Bewiesen för hüüdigen Vulkanismus sünd noch nicht opdeckt worrn.
Gravens
Teemlich piele Dalen, de vegliekbor sünd mit’n Canyon op de Eer, warrt as Chasma betekent. De beindruckenste dorvun is op de Venus de Diana Chasma, de op Aphrodite Terra liggt un dat dicht bi Artemis Corona, wat mit Afstand de gröttste Corona-Struktur op de Venus is. Diana Chasma is ruchweg 280 km breed un fallt an’n Foot vun’n hööchsten infaten Bargrüch üm un bi veer Kilometer deep op en Deep vun mehr as een Kilometer ünner dat Referenzniveau. Vermoodt warrt, dat disse Strukturen dör tektoonsch Aktivität tostannen kamen sünd.
In Beta Regio sünd de beiden Vulkanen Rhea Mons un Theia Mons dör den Graven Devana Chasma mitenanner verbunnen, de teemlich düütlich as tektoonsch entstahn to kennen is.
Windstrukturen
An’n Bodden sünd blots lütte Windsnelligkeiten meten worrn, liekers sünd in eenige Rebeden radarhelle striepen- un fächerförmige Strukturen as en Oort Rookfahn to kennen, de vun enkelte Vulkanen utgaht. Jemehr Verloop wiest de Windricht, de vörherrscht hett, as de Kraters oder Kegels tostannen kamen sünd. De meisten dorvun teht en Richt vör, as de globalen atmosphäärschen Strömen, gaht also in westliche, äquatoriale Richt. Man nich jümmer is klor, of de hellen Striepens dat verweihte Material sülvst dorstellt oder Lockermaterial, wat ümto afdragen is un blots in’n Windschadden vun den Vulkan liggen bleven is.
Binnere Opbo
Dat Binnere vun de Venus is ünner de Lithosphäär wohrschienlich jüst so as bi de Eer. As se ruchweg de lieke Masse hett un ok en lieke middlere Dicht, un se na de Kosmogenie in’t lieke Rebeet vun’t Sünsystem entstahn is, müss de Venus ok en lieken schalenordigen Opbo hebben. Dat de Dicht vun de Eer ’n beten grötter is,is nich alleen en Folg vun ünnerscheedliche cheemsche Tohopensetten, man is to’n Deel ok de rein physikaalsche Utwirken vun de grötteren Masse, de en gröttere Sworkraft mit sik bringt un dordör de Materie dör dat egene Gewicht starker tosamendrückt. De Venus hett aver ok en gröttere Andeel an lichtere Elementen, wat för en Planet binnen de Eerdbahn nich sülvstverständlich is. Na de Theorie vun’t Tostannenkamen vun’t Sünnsystem, müss de Proportschoon vun lichte to swore Elementen bi de Venus twüschen de vun de Eer un den Merkur liggen. Sünners de lichteren Elementen sünd in de stöörmschen Phaas vun de sik billn Süün na buten in’t System dreven worrn.
De teemlich grote un swore metallsche Karn vun de Eer warrt mit de Theia-Theorie versocht to verkloren. Dorna is de junge Eer mit en Planeten tohopenstött, de Theia nöömt warrt. De Karns vun beide Planeten sünd tohopensmölt, de Steenandeel vun Theia is verdampt un hett dat Material för den Maand levert, de dorüm ok blots en bannig lütten Karn hett.[5]
Ünner de Vörgaav vun’t Schalenmodell vun de Eer, dröff man bi de Venus also dorvun utgahn, dat sien Iesen-Nickel-Karn wat lütter is un dorför de Mantel wat grötter. Sünners bi’n böveren Mantel geiht man dorvun ut, dat de dicker is. Ok de Lithosphäär künn veel dicker wesen, as de op de Eer, wat Meten vun’t Gravitatschoonsfeld dör de Ruumsond Magellan wiest. Ut dissen Grund warr vermoodt, dat de Venus keen Platentektonik as op de Eer hett, man sik de Böverflach dör langperioodsche Vörgäng jümmer wedder dör Vulkanismus nee formt.
Ofschoonst de Venus en ruchweg gliek groten Karn hebben schull as de Eer, wiest se keen binnert Magnetfeld op. Dat kann vun de bannig langsome Rotatschoon kamen, de nich reckt, üm dör den Dynamo-Effekt en Magnetfeld to tügen. Dat Feld, wat op de Venus meten worrn is, is düchtig swack. Utlöst warrt dat dör elektrische Strööm, de in de Ionosphäär induzeert warrt dör Wesselwirken mit de elektrischen Deelken in’n Sünnwind. In disse Magnetosphäär gifft dat aver keen Gördel vun infungen Sünnendeelken, as de Van-Allen-Gördel vun de Eer oder de Strahlengördels vun de Gasresen Jupiter, Saturn un Uranus. An de Böverflach is de magneetsche Feldstärk blots en Teihndusendstel vun de Eer.
Remove ads
Ümloopbahn
De Venusbahn hett en Grote Halfass vun 108.208.930 km. Disse Afstand is jüst so veel as 72,3 % vun’n middleren Radius vun de Eerdbahn, also 0,723 Astronoomsche Eenheiten (AE). Dat Perihel vun de Venus liggt bi 0,718 AE und ehr Aphel bi ruchweg 0,728 AE, wat op en middleren Afstand twüschen de Venus un de Eerd vun ruchweg 41 Millionen km föhrt. Dormit sünd de beiden de Planeten mit den lüttsten Afstand vun’nanner. An neegsten kamt sik de beiden, wenn de Venus in ehr ünnere Konjunkschoon mööglichst in’t Aphel un de Eer mööglichst in’t Perihel steiht. Siet 1800 weer dat dichteste Drapen an’n 16. Dezember 1850 mit 39.514.827 Kilometern. Eerst an’n 16. Dezember 2101 kummt de Eer mit 39.541.578 Kilometern wedder meist jüst so dicht an de Venus ran.
Ünner all Planetenbahnen hett de Venus ok de lüttste Exzentrizität vun blots 0,0068, man dorför is de Bahnnegen gegen de Ekliptik mit 3,39471° teemlich groot. De siderische Ümlooptiet vun de Venus un dormit de Läng vun een Venusjohr, is 224,701 Daag.
Mit de Bahnperiood vun de Eer vun 365,256 Daag gifft sik as Tietduer twüschen twee openanner folgen Tietpunkten, wo sik de beiden Planeten an’n neegsten kamt, en Periood vun 583,92 Daag, wat ok as gegensietige Bahnstörensperiood opfaat warrn kann. Vun de Eer ut sehn is dat gliektietig ok de synoodsche Ümlooptiet un de Venus. De Ümlooptieten vun Eer un Venus staht toenanner in de Kommensurabilität 8:13. Ut de Differenz vun beid Tallen (also fief), kann een in’n Fall vun’n glieken Dreihsinn aflesen, dat sik de dichtesten Tohopendrapen in’n idealen Fall vun en Kringbahn gliekmatig op fief Steden verdelen deen. Dat is nich nipp un nau so, as de Bahnen jo en Exzentrizität hebbt. Dör den Resonanzeffekt föhrt Kommensurabilitäten to starke Bahnstören. All Planeten, de elk blangenenanner staht bewegt sik in kommensurable ümloopproportschonen.
De middlere Afstand to’n Merkur liggt bi ruchweg 50,3 km oder 0,336 AE. Dat is blots en beten weniger as de grote Halfass vun’n Merkur. De middlere Bahnstörensperiood twüschen Venus un Merkur bedirggt 144,565 Daag. Se hebbt dorut de Kommensurabilität 5:2.
Rotatschoon
In’n Gegensatz to den allgemeen vörherrschen Dreihsinn vun Ümlööp un Rotatschonen, wiest de Rotatschoon vun de Venus en torüchlöpigen Dreihsinn op. Dat heet de Planet roteert gegen de Ümloopricht, wat dorto föhrt, dat de Sünn op de Venus in’n Westen op- un in’n Oosten wedder ünnergeiht. De Rotatschoonsass warrt dorüm mit en Negen vun 177,36° angeven. De eenzige annere Planet, de ok en retrograden Dreihsinn hett, is de Uranus, man ok de Dwargplanet Pluto roteert retrograad. Vun wegen de lütte Negen vun’n Äquater gegen de Bahneven gifft dat op Venus keen Johrestieten.
Butendem is de torüchlöpige Rotatschoon ungewöhnlich langsom: En siderische Rotatschoonsperiood (d. h. betogen op de Fixsteerns) duert 243,019 Daag un is somit sogor länger as de Ümlooptiet, man dör de torüchlöpige Bewegen, is de Rotatschoon betogen op de Sünn – also en Venusdag – „blots“ 116,751 irdische Daag lang. Wodör de retrograde un düchtig langsome Rotatschoon utlöst worrn is, is nich bekannt. En Hypothees dorto is, dat de Venus mit en groten Asteroiden tohopenstött is. Man, afsluut tofallig wirkt de Rotatschoonsduer ok wedder nich, as se meist nipp un nau in en 2:3-Proportschoon to de Bahnperiood vun de Eer steiht ().
De Rotatschoonstiet in Betog op de Eer (synoodsch Rotatschoonsduer) liggt in’n Middel bi 145,92 Daag. Nipp un nau nahmen is dat de Periood mit de en Venusmeridian parallel liggt to de heliozentrischen Läng vun de Eer. En direkte Utrichten to de Eer liggt blots an, wenn de Venus in bövere un ünnere Konjunkschoon, d. h. mit de Eer un de Sünn op een Lien steiht. As sik dat bi de 2:3-Proportschoon in dissen Fall üm gegenlöpige Dreihsinnen hannelt, gellt hier fört rüümlich Verdelen nich de Differenz, man de Summ vun de Proportschoonstallen. Dat heet, wi hebbt dat hier wedder mit en pentagrammordige Verdelen op fief ruchweg gliekmatige Bahnpositschonen to doon.
De tweejohrige Gesamtperiood vun’t Tosamenspeel vun Venusrotatschoon un Eerdbewegen steiht mit 729,64 Daag in en Proportschoon vun 4:5 to de synoodschen Ümlooptiet vun de Venus. Dat synoosche Venusjohr bargt mit 583,92 Daag veer middlere synoodsche Rotatschonen. En Tokieker op de Venus künn bi klore Sicht all 146 Eerddaag (oder all 1,25 Venusdaag) de Eer wedder an de glieken Positschoon sehn.
Maanden
De Venus hett keen Maand. De franzöösch-italieensche Astronom Giovanni Domenico Cassini meen in’t Johr 1672, dat he een opdeckt harr un nööm den Neith na de ooltägyptische Göddin Neith. Bit 1892 weer de Gloov an dissen Venusmaand verbreedt, bevör sik denn aver rutstellt hett, dat wohrschienlich Steerns ut Versehn för en Maand hollen worrn sünd.
Siet Mitt vun de 1960er Johren gifft dat de Hypothees, dat de Merkur mööglicherwies mol en Maand vun de Venus wesen is, man dat he utneiht is. Dat künn villicht de Grund wesen, worüm disse beiden Planeten de eenzigen in’t Sünnsystem sünd, de keen Maand hebbt.
In’t Johr 2006 hebbt Alex Alemi un David Stevenson vun’t Caltech jemehr Theorie publiek maakt, wona en fröheren Maand vun de Venus vun wegen ehr torüchlöpige Rotatschoon afstört weer. De Maand weer dorna jüst so as de Maand vun de Eer dör en Binah-Tosamenstöten tostannen kamen. En verbreedte Ansicht is, dat en groten Inslag in de Fröhtiet vun de Venus för de Ümkehr vun den Rotatschoonssinn sorgt hett. Alemi un Stevenson glöövt, dat dat de tweete grote Kollision wesen is, na’t Entstahn vun’n Venusmaand, man dathe denn dör de Ümkehr vun de Tiedenwirken nich mehr – as de Maand vun de Eer – langsom ’n grötteren Afstand to’n Planeten innöhm, man jümmer dichter an em ran güng, bit he een Daag afstört ist un sik wedder mit de Venus vereenigt hett. Bewiesen kann een disse Theorie aver woll nich, wieldat de vulkaansch Wirken op de Böverflach in de Twüschentiet all Sporen vun so een Begeevnis wedder tonichten maakt hebben müss.[6]
Remove ads
Vun wegen de dichten Wulkendeek, is dat Utfroschen vun de Venusböverflach eerst möglich worrn mit Opkamen vun de radioastronoomschen Verfohren und dör de Venus-Ruumsonden. Fröhe Beobachten mit bloot Oog oder mit Teleskopen künnen blots de Geometrie vun de Bahn un de Strukturen vun de Wulkendeek ünnersöken.
Vun de Eer ut
Bi de eersten Ünnersöken vun de Venus in’t Johr 1610 mit Feernrohren un Teleskopen dör Galileo Galilei un Tietgenossen hett sik wiest, dat de Venus Phasen opwiest, jüst so as bi’n Maand. Dat kummt dorvun, dat de Venusbahn binnen de Eerdbahn liggt – man seggt ok, dat de Venus vun de Eer ut en „ünneren“ Planet is. To de dormoligen Tiet weer dat en groten Bewies dorför, dat de Venus sik üm de Sünn dreiht un nich üm de Eer, as dat dormols noch glöövt worrn is. Nikolaus Kopernikus harr de Venusphasen as en mööglichen Bewies för’t Heliozentrische Weltbild vörutseggt. Man, al Herakleides Pontikos – en Schöler vun Platon – schall vermoodt hebben, dat Merkur un Venus üm de Sünn lopen deen. Dorför gifft dat aver keen eendüdige Borns.
Man, sülvst mit dat Geozentrische Weltbild vun Ptolemäus weer dat mööglich, de Phasen vun de beiden Planeten to verkloren. Aver mit dat Weltbild vun Ptolemäus sünd Vullschieven nich to verkloren. En Ünnerscheeden twüschen dat geo-heliozentrische Modell vun Tycho Brahe, wat en Kompromiss twüschen Ptolemäus un de Idee vun Pontikos weer, un dat heliozentrische Weltbild vun Kopernikus güng blots mit dat Beobachten vun’n Verloop vun de Phasen mit de Tiet. Man dat ptolemäische Weltbild weer wedderleggt, as Vullschieven beobacht worrn sünd.
Siet Johannes Kepler den Venustransit vun 1631 vörutseggt hett, warrt dit rore Begeevnis, bi de de Venus as lütte düstere Schiev vör de Sünn to sehn is, jümmers geern vun de Forschers ünnersöcht. Dat kummt vör, wenn de ünnere Konjunkschoon mit den Knuttenpunkt (en Snittsteed mit de Ekliptik) vun de Venusbahn tosamenfallt. De letzte Venusdörgang oder -transit weer an’n 8. Juni 2004 un künn vun ganz Europa ut sehn warrn. Dörgäng sünd jümmer afwesseln in’n Juni oder in’n Dezember, wieldat de Eer jüst to de Tiet an de Knuttens vun de Venusbahn vörbilöpt. De Periood vun de Venustransits liggt bi 243 Johren, wobi veer Dörgäng in’n Afstand vun 8 Johren, 121,5 Johren, wedder 8 Johren un denn na 105,5 Johren stattfinnt.
Mit Help vun disse Venusdörgäng vun verscheden Positschonen op de Eer ut kann man mit dat Meten vun de Horizontalparallaxe den Afstand vun Eer un Sünn (de Astronoomsch Eenheit) afleiden. De Afstandskala invt Sünnsystem künn dordör düütlich verbetert warrn. Wiel en Venusdörgang is 1761 dör Georg Christoph Silberschlag de Venusatmosphäär opdeckt worrn, de sik as en helle Aura üm den Planeten wiesen de.
An’t Enn vun’t 18. Johrhunnert hett de Lelendaaler Astronom Johann Hieronymus Schröter nauere Ünnersöken vun de Venusphasen maakt. Dorbi hett he markt, dat dat en systemaatschen Ünnerscheed geev twüschen de geometrisch berekent un de wohrhaftig beobachte Phaas vun de Venus. Toeerst dacht Schröter, dat disse Unregelmatigkeiten, so as bi’n Eerdmaand, op Bargtög oder annere Böverflachstrukturen torüchgüngen. In en Arbeit vun 1803 över de Venusphasen to de Tiet vun de Dichotomie („Halfvenus“) hett he denn aver richtigerwies slaten, dat sik dat dorbi üm Effekten vun’t Schummern in de Atmosphäär hanneln künn. Allgemeen warrt dit Begeevnis vundaag na de vun Patrick Moore inföhrten Beteken Schröter-Effekt nöömt.
1932 is mit de Spektralanalyys to’n eersten mol Kohlenstoffdioxid as Hööftbestanddeel vun de Atmosphäär nawiest worrn.
Ne’e Methoden to’n Beobachten kemen Mitt vun’t 20. Johrhunnert op mit Utfinnen vun’t Radar un de Radioastronomie. Beobachten vun Mikrobülgen, de 1956 vun C. Mayer un Kollegen dörföhrt weern, hebbt to’n eersten mol andüüdt, dat de Venus en bannig hogen Böverflachtemperatur vun tomindst 600 K hebben müss.
De franzöösche Amateurstronom Charles Boyer, Magistratsliddmaat un Präsident vun’t Beropensgericht vun Brazzaville, hett 1957 markt, dat sien UV-Opnahmen vun de Venus en düstere waagrechte Y-Struktur opwiesen de. Na veer Daag weer de Struktur wedder to sehn, worut eh slaten hett, dat de Atmosphäär in veer Daag rechtlöpig zirkuleeren deit. Buten vun Frankriek weer disse Beobachten aver toeerst mit Argdenkern opnahmen.
De Rotatschoonsperiood vun de Venus sülvst künn to’n eersten mol wiel ehr ünneren Konjunkschoon 1961 meten warrn. Dat güng mit Help vun en Radarstrahl vun de 26-Meter-Antenn in Goldstone, Kalifornien, de Jodrell-Bank-Radiosteernwacht in Grootbritannien un dat sowjetsch Radioteleskop in Yevpatoria op de Krim. De torüchlöpige Dreihsinn künn aver eerst 1964 nawiest warrn.
Dör Meten vun de Looptiet vun de Radarstrahlen künn butendem ok de nipp un naue Afstand vun Eer un Venus bestimmt warrn. In’n Rahmen vun disse Looptietmeten künn de Physiker Irwin I. Shapiro 1968 experimentell de vun em veer Johr vörher vörutseggte Shapiro-Hentrecken nawiest warrn, de na em nöömt worrn is. Na de Allgemenen Relativitätstheorie schüll de Looptiet vun en Radarsignal bi’t Dörlopen vun’t Gravitatschoonsfeld vun de Sünn ’n beten grötter wesen as na de klassischen Theorie. Disse Effekt schüll bi de böveren Konjunkschoon vun de Venus ruchweg 200 μs utmaken. Siet de eersten Meten is disse Weert mit jümmer gröttere Nauigkeit nawiest worrn.
De Böverflachutforschen över de eerdbunnen Radarvermeten weer aver vun wegen de dör Resonanz indirekt an de Eerbewegen bunnen Rotatschoon vun de Venus wiel de ünneren Konjunkschoon jümmer blots op de Halfkugel vun Alpha Region, mit Beta Regio in’n Westen un Ishtar Terra in’n Noorden beschränkt. De middlere Nullmeridian vun disse „Vördersiet“ verlöpt dorna dör alpha Regio, in’n Noorden över de Maxwell Montes. Vun wegen de lütte Afwieken vun en echte Resonanz mit blots ruchweg een hlaf Längdengrad, müssen 347 synoodsche Venusjohren vergahn (~554,7 Eerdjohren), bevör ok de Rüchsiet vnu de Venus op disse Oort faten to kriegen weer. Dör Help vun Ruumsonden güng dat nu gauer.
Mit Ruumsonden
Dat geev en grote Tall vun Venus-Misschonen ahn Besatten. En poor dorvun hebbt ok en weke Lannen op de Venus-Böverflach mitinslaten mit Kommunikatschoonstieten vun bit to 110 min, aver all ahn Proven mit torüch to bringen.
As de Venusbahn dichter an de Sünn liggt as de Eerdbahn, bruukt en Ruumsond dorhen en lüttere Startsnelligkeit as to Planeten, de wieter weg sünd. De Venusafstand vun de Sünn is blots 72 % vun’n Eerdafstand, so dat en Ruumsond mehr as 41 Millionen Kilometer in dat Gravitatschoonspotential vun de Sünn rinflüggt, wat de kinetsche Energie grötter warrn lett. Tosamen mit de Sworkraft vun de Venus föhrt dat to en Anstiegen vun de Snelligkeit vun de Sond, so dat ehr Snelligkeit un Bewegensricht starker korigeert warrn mutt, as bi’n Mars, üm ut en Bahn vörbi an’n Planeten en Ümloopbahn to maken.
Fröhe Misschonen
De eerste Ruumsond na en frömden Planeten weer an’n 12. Februar 1961 vun de Sowjetunion losschaten. Dat weer de Sond Venera 1, de to’n eersten mol all Bodelen dorbi harr, de vör en interplanetaren Flaag bruukt warrt: Solarpanelen, paraboolsche Antennen för de Kommunikatschoon, 3-Assen-Stabiliseeren, Drievwark to’n Kurskorrigeeren usw. Man, de Sond harr en Funkschoonsstören. So flöög se an de Venus in 100.000 km Afstand vörbi, ahn beobachten oder mit de Eer kommunizeeren to künnen.
De eerste Venus-Ruumsond mit Spood weer de US-amerikaansche Mariner 2, de 1962 an de Venus vörbiflagen is un dorbi rutfünn, dat de Venus keen Magnetfeld hett. Se hett ok de thermische Mikrobülgenstrahlen meten. An’n 2. April 1964 hett de Sowjetunion de Zond 1 op’n Weg bröcht, de aver kort dorna ok nich mehr kommunizeeren de.
De eerste harte Bruchlannen op de Venusböverflach keem an’n 1. März 1966 dör de sowjetsche Venera 3 Sond. De Sond is bi’n Opslag twei gahn, weer aver de eerste, de an de Böverflach vun de Venus ankamen is. Ok Venera 4 harr en Lannenkapsel, de an’n 18. Oktober 1967 in de Atmosphäär induken de. De hett dorbi de Temperatur, den Druck un de Dicht meten und weer mit ölven automaatsche cheemsch Experimenten utrüst, üm de Atmosphäär to ünnersöken. Disse Sond hett dormit de eersten direkten Daten vun en annern Planeten levert. Se hett en Kohlenstoffdioxid-Andeel vun 95 % nawiest un – tosamen mit Daten vun de US-amerikaansche Mariner 5 – en wiet grötteren Atmosphärendruck opdeckt vun 75 bit 100 bar. De beiden folgenden Venera-Sonden hebbt de Daten bestätigt un verbetert, man keen dorvun keem ahn Schaden op de Venusböverflach an. Venera&5 und 6 weern al in de Atmosphäär dör den hogen Druck tweiquest.
De eerste Lannen, de Spood harr, weer an’n 15. Dezember 1970 mit de Venera 7. Se hett Temperaturen vun 457 bit 474 °C an de Böverflach meten un en Butendruck vun üm un bi 90 bar. Ehr Nafolger hett 1972 tosätzlich de Wulkenhööch vermeten un de cheemsch Tosamensetten vun de Stenen an Bodden bestimt. Venera 9 is an’n 22. Oktober 1975 in en Venusorbit inswenkt un weer dormit de eerste künstliceh Satellit vun de Venus. Se hett vör allen de Wulkendeek ünnersocht, de Ionosphäär und de Magnetosphäär un hett butendem eerste Radarmeten vun de Böverflach dörföhrt. De Lannenkapsel weer 660 kg swor. Se is na ruchweg een Stünn op de Venus lannt un hett de eersten Biller vun de Böverflach maakt. Dör ehr Meten op’n Weg na ünnen is düütlich worrn, dat de Wulken in dree Schichten anordent sünd. Venera 10 hett en poor Daag later en liek Meetprogramm dörföhrt.
Pioneer Venus
In’t Johr 1978 hett de NASA twee Pioneer-Ruumsonden na de Venus schickt: den Orbiter Pioneer Venus 1 un de Multiproovsond Pioneer Venus 2, de na’nanner losschickt weern. De Mulitproovsond harr dree lütte un en grote Atmosphörensonden an Boord, de all veer an’n 9. Dezember 1978 in de Atmosphäär induken deen. Se weern nich dorför boet woorn, de Lannen to överstahn, liekers hett een dorvun noch 45 Minuten lang Daten vun de Böverflach funkt.
De Orbiter hett an’n 4. Dezember op en elliptische Ümloopbahn inswenkt. Se harr söventeihn Experimenten an Boord un schüll de avenflach mit Radar karteeren. Bi’t Dörflegen vun de böversten Atmosphärenschichten schüll de ok op ehr Tosamensetten analyseert warrn un dat Tosamenwirken vun Hoochatmosphäär un Sünnwind schüll ünnersöcht warrn. De Orbiter is so lange bedreven worrn, bit keen Drievstoff mehr dor weer för de Laagkorrektur. In’n August 1992 is se afstört un in de Atmosphäär vergleiht.
Wietere sowjetsche Sonden
Vun de Sowjetunion weer dat Venera-Programm 1978 ok wietermaakt. Dorbi weer ünner annern en hogen Chlorandeel in de Wulken opdeckt un en starke Blitzaktivität. En Deel vun de Experimenten op Venera 11 nu Venera 12 hebbt nich funkschoneert, man de Sonden Venera 13 un Venera 14 hebbt in’n März 1982 noch mol meist de glieken Misschonen dörföhrt. Se möken Farvbiller un hebbt mit Bohrers Boddenproven nahmen un ünnersöcht. Venera 13 stell dorbi en kaliumrieken Basalt fast, wiel Venera 14 en Basalt nwiesen künn, de jüst so is as op de Eer de Seeboddenbasalt.
In’n Oktober folgen de beiden Sonden Venera 15 un Venera 16, de in en polare Ümloopbahn gahn sünd. Se hebbt de böverer Atmosphäär un dat nöördliche Drüddel vun de Planetenböverflach karteert un künnen dorbi en Oplösen vun een bit twee Kilometer henkriegen. De Korten weern dormit teihn mol nauer as de von Pioneer Venus 1.
In’n Juni 1985 kemen de sowjetischen Ruumsonden Vega 1 un Vega 2 bi de Venus an. Jemehr Experimenten weern dorop utricht mit Spektrometers un Chromotagrafen de Wulkenstruktur un -tosamensetten uttoforschen. Dorbi is faststellt worrn, dat de beiden böveren Wulkenschichten ut Swevelsüür bestaht un de ünnere wohrschienlich ut Phosphorsüür bestaht. För de Böverflach harrn se ok orhredschoppen dorbi. De beiden weern bit hüüt de beiden letzten Lannen op de Venus.
De Sonden hebbt in de Atmosphäär en Ballon utsett un beobacht. So künn mehr Insichten över Druck, Temperatur, Wulkendicht un Windsnelligkeit togang kamen, wodör en högeren Strööm- und Stormaktivität faststellt weer, as annahmen. De Vega-Modersonden sünd wieterflagen na den Halleyschen Komeet, woneem se negen Maanden later ankemen.
Magellan
De nächste US-amerikaansche Misschoon weer Magellan, de in’n August 1990 en Ümloopbahnm vun Venus innahmen hett. Se harr blots een Redschap an Boord, neemlich en Synthetic Aperture Radar, womit se de Böverflach mit en Oplösen vun ruchweg 100 Meter karteert hett - beter as allns, wat vörher wesen is. To’n Enn vun de Misschoon hen, weer de Ümloopbahn so wählt, dat se dör de böversten Atmosphäär güng, üm mehr över de Dicht un Tosamensetten ruttofinnen. Dör dat Manöver weer de Ruumsond jümmer wieter afbremst, so dat se 1994 in de deeperen Schichten rünner güng un vergleiht is.
Vörbiflöög in jüngerer Tiet
Enige vun de Ruumsonden, de wieter weg in’t butere Sünnsystem flegen schüllen, hebbt de Venus bruukt, üm dör Swing-by-Manövers en högere Snelligkeit to kriegen. In de 1990er Johren weern dat de Galileo-Misschoon na’n Jupiter un twee mol de Cassini-Huygens-Misschoon na’n Saturn. Mit de Galileo-Ruumsond künnen 1990 to’n eersten mol Spektralopnahmen vun de Venusböverflach in’t „Finster“ vun’t nege Infrarootrebeet maakt warrn. Man, de Oplösen weer bannig lütt.
De Redschoppen vun Cassini-Huygens künnen bi’t Vörbiflegen 1998 un 1999 talriek Daten levern. Dat för de Saturnmaanden boete Radar hett för enkelte Rebeden vun de Venus de opstunns nauesten Korten levert, wiel bi’t Utproberen vun’t Magnetometer faststellt weer, dat dat doch keen Blitzen ut de 48 km hogen Wulken geev – gegen de Beobachten vun de Venera-Sonden. De Blitzaktivität oder lieke elektrische Begeevnissen in de Atmosphäär blievt dorüm bit hüüt en unklor Radels.
Aktuell un tokamen Mischonen
As eerste Ruumsond vun de Europääschen Weltruumorganisatschon (ESA) is an’n 11. April 2006 de Venussond Venus Express in en Ümloopbahn inswenkt un schall vun dor wiel tomindest twee sideersch Rotatschonen (ruchweg 486 Eerddaag) de Atmosphääre un de Böverflach ünnersöken. De wetenschopplich Arbeit hett in’n Juni 2006 anfungen. De Forscher verspreekt sik dorvun mehr nauere Daten vun de Atmosphäär un de Wulkendeek.
Mit MESSENGER is opstunns en US-amerikaansch Ruumsond ünenrwegens na’n Merkur, de tweemol an de Venus vörbineiht is, üm Bahnkorrekturen vörtonehmen. De tweete vun disse Swing-by-Manövers weer an’n 6. Juni 2007 in blots 337 km Afstand. Dorbi sünd all Meetinstrumenten insett worrn. Dör den Orbiter vun Venus Express künn de Venus dorbi eerstmols vun twee Ruumsonden gliektietig ünnersocht warrn. Wieldat de beiden Sonden to de Tiet an verscheen Öörd weern, geev dat keen synchroon Ünnersöken vun dat sülve Rebeet, man mit en lütten Tietversatz, so dat de Datensätz vervullstännigt warrn kunnen.[7] Vun de ESA is de nächste Vörbiflaag plaant för de Merkursond BepiColombo, de 2013 losflegen schall.
För 2010 is de Start vun’n lütten Venusorbiter vun de japaanschen Ruumfohrtagentur JAXA plaant, de Planet-C nöömt warrn schall. Se schall mit köhlte Kameras dat Infrarootlicht ünnersöken un de Superrotatschoon vun de Atmosphäär studeeren. Een ne’e Lannenmisschoon warrt opstunns mit de Venera-D vun Russland plaant. De Start schall 2016 wesen. Un ok de US-Amerikaners denkt över en ne’e Venus-Misschoon na, ünner annern in’n Rahmen vun’t New-Frontiers-Programm: In’n September 2013 künn de Ruumsond VISE (Venus In-Situ Explorer) losflegen. Man ok in’t Discovery-Programm weer en Venus-Misschoon mööglich. De Orbiter Vesper schall de Venus-Atmosphäär wieter ünnersöken. Opstunns is aver noch nich klor, wat dorut wat warrt.
Remove ads
Venus is en „ünneren“ Planet, dat heet, he hett en engere Ümloopbahn as de Eer. Dorüm kann sik Venus vun de Eer ut bekeken nich wiet vun de Sünn wegbewegen. Vör allen kann de Venus nienich de Sünn gegenöver in Oppositschoon stahn. Bi de ünneren Planeten ünnerscheedt man dorüm twüschen de böveren un de ünneren Konjunkschoon, je nadem of de Venus achter oder even vör de Sünn steiht.
De Negen vun de Venusbahn gegen de Eerdbahn is ruchweg 3,4°. Ofschoonst dat nich na veel utsütt, is dat dordör aver bannig roor (ok in’n Vergliek to’n Merkur), dat dat bi de ünneren Konjunkschoon to en Dörgang vör de Sünnschiev kummt. Wieldat de Venus bi de ünneren Konjunkschoon blots ruchweg 41 Millionen km vun de Eer weg is, kann se perspektivisch in en Winkelafstand vun bit to 9° över oder ünner de Sünnenschiev stahn. Op de Oort is se denn vör en poor Daag morgens un avends an’n Steernhimmel to sehn. In’t 20. Johrhunnert hett dat nich een Venustransit geven.
Steiht de Venus in’n Oosten vun de Sünn, is se as Avendsteern an’n Westhimmel to sehn, steiht se invn Westen vun de Sünn, dukt se morgens an’n Oosthimmel op, wobi twüschen den Opgang vun de Venus un den Sünnopgang bit to veer Stünnen liggen künnt (un jüst so bi’t Ünnergahn). Vun wegen de grote Helligkeit vun de Venus is se tomeist goot un dütlich to sehn. Bi günstig Weder kann se wiel ehr gröttsten Elongatschoon vun 48° an’n Dag sogor mit blot Oog sehn warrn.
Vun wegen ehr Bahnbewegen wiest de Venus in’t Teleskop Phasen jüst as de Maand op. Vör un na en Konjunkschoon is se as’n lütte meist ganz runne Schiev to sehn vun ruchweg 10″ (Bagensekunnen). Mit tonehmen Winkelafstand vun de Sünn warrt se perspektivisch grötter un hett to de Tiet vun de gröttsten Elongatschoon de Form vun en „Halfvenus“ an. Wiel se wieter löpt op ehr ünner Konjunkschoon to, warrt ehr Winkelafstand to de Sünn wedder lütter un ehr Sichel warrt jümmer lütter, wiel de Schiev insgesamt grötter warrt. In ehr ünnere Konjunkschoon hett se en schienbor Dörmeter vun 60″. Ehr gröttste schienbore Helligkeit vun üm un bi –4m hett se ungefäähr 35 Dag vör oder na ehr ünnere Konjunkschoon, wenn se de Eer ruchweg 30 % vun ehr belüchten Flach wiest.
De synoodsch Zyklus vun de Venussichtborkeit wedderholt sik na ehr pentagrammordigen Verdelen vun de onjunkschoonssteden op de Bahn fiefmol achterenanner vör jümmer ünnerscheedlich Himmelsafsneed. Ja na de Positschoon in de Ekliptik sünd jümmer twee vun de fief Morgen- un Avendsichtborkeiten düütlich opfalliger. De hele Zyklus geiht meist nipp un nau op’n Daag all acht Johr vun vörn los.
Remove ads
As dat hellste steernordige Objekt an’n Himmel hett de Venus in de Kulturhistorie al vun Anfang an en bedüdene Rull speelt, in de Astronomie jüst so as ok in de Mythologie un de Astrologie.
De Sumerer hebbt mit den hellsten Wannelsteern de Göddin Inanna verbunnen, de Babylonier dorgegen Ischtar, de Göddin vun de Leev un vunn Krieg. Int antike Arabien weer al-ʿUzzā de Göddin vunn Morgensteern un int fröhe antike Grekenland weer de Venus as Morgensteern Phosphoros („Lichtbringer“) nöömt – op latiensch Lucifer – mitünner ok Heosphoros, un as Avendsteern Hesperos. Eerst de lateren Hellenen hebbt de Steern op de Göddin Aphrodite betogen. In’t olle Ägypten weer mit den Wannelsteern de Göddin Isis verbunnen un in de germannschen Mythologie de Göddin Freya. Op de letzte geiht wohrschienlich ok de Beteken Fredag för den Wekendag dies veneris („Dag vun de Venus“) torüch. För den Planeten hett sik de Naam Venus (latiensch „Leeftalligkeit“, „Schöönheit“) vun de röömschen Leevgöddin mit de Renaissance dörsett, wat de ooltitalieensche Naam vun en Goorngöddin wesen is, later aver mit de greekschen Aphrodite glieksett worrn is.
Siet de Antike weer för de Göddin as ok för den Planet dat Pentagramm as Teken bruukt. Schienbor liggt de Oorsprung vun dit Teken an de sünneren perioodschen Bewegen vun den Planet, as baven beschreven. Eenige vermoodt, dat de Greken de Olympischen Spelen vun de Antike na den Zyklus vun de Venus utricht hebbt. Dat hüüt bekannte Venusteken ♀ steiht ok för de Göddin jüst so as för den Planet. In de Astrologie warrt de Venus ünner annern as Teken för de Anlaag to’n Binnen. Bito steiht dat Venusteken siet dat Öllerdom ok för dat Planetenmetall Kopper, dat as Spegelmetall de Leev- un Schöönheitsgöddin toordent worrn is. Dör’t allgemene Toorden vun en Froencharakter in deKultur steiht dat Venusteken in de hüütigen Sellschap ok allgemeen för’t Wieverdom un sünners in de Biologie för’t wievlich Geslecht.
In de christlichen Dichtkunst is de Morgensteern en Teken för den neger kamen Söhn vun Gott un sien lichte Gestalt in de Nacht vun de Welt (Epiphanie). De Morgensteern is aver ok Luzifer, de fallen Engel (↑Jesaja 14,12).
In’t antike China hett man na de Fief-Elementen-Lehr den Planet Venus de Wannelphaas Metall toordent. Dorüm heet de Venus in de chines’schen un japaanschen Spraak Metall-Steern (金星 chineesch: jīnxīng, japaansch: kinsei).
In Mesoamerika gell de Gott Tlahuizcalpantecutli as Personifizeeren vun’n Morgensteern. Sien Broder Xolotl warrt as Avendsteern düüdt.
Remove ads
In de eersten Vörstellen vun de Venus op wetenschoppliche Grundlaag weer de eerdlieke Planet vun wegen sien grötteer Neeg to de Sünn in’n Gegensatz to’n Mars as en levensfründliche, junge un teemlich warme Welt ansehn, de ünner ehr dichten Wulkendeek vun Wösten un Dschungel prägt wesen schüll. Dat hett sik later ok in de Science-Fiction daalslahn, sünners in de Form vun verscheden Venusianers. Mit dat Utforschen vun de wohrhaftigen Bedingen op de Venus vör allen in de tweeten Hälft vun de 1960er Johren, is dat in dissen Betog still worrn üm de Venus.
Edgar Rice Burroughs, de sik de Figur Tarzan utklamüstert harr, hett twüschen 1932 un 1970 tosamen negen Romanen schreven, de op de Venus spelen. Sien fiefbännigen Amtor-Zyklus warrt ok as Venus-Zyklus betekent. Clive Staples Lewis hett 1943 de Roman Perelandra schreven – na sien Naam för de Venus. Disse tweete Roman vun sien glieknöömte Trilogie beschrifft de Venus as Teel vun’n Reis vun den Sprakenforscher Ransom allegoorsch as en Planet op den dat noch den Goorn Eden gifft. 1948 keem dat Jöögdbook Space Cadet (Weltruumkadetten) vun Robert A. Heinlein rut. En amerikaanschen Offizeersschöler bestieht dorin as Anwärter vun de interplanetaarsche Fredenspatrouille 2075 in’n Insatz för dat fründlich Tosamenleven vun de verscheden Planeteninwahners sien eerste Füerproov gegen en Opstand vun de amphibischen Leevwesen vun de Venus.
Blangen annere Romanen folg 1951 mit Between Planets (Twüschen de Planeten) noch en Jöögdbook vun Heinlein, dat deelwies op de Venus speel. Mars un Venus sünd dor vun de Minschen kolonialiseert worrn un leevt in Freden mang de inheimschen intelligenten Leevformen. In den Roman rebelleert de Kolonisten vun den „Nevelplanet“ gegen de Regeeren op de Eer.
In’t glieke Johr keem de Roman Astronauci (düütsch: Die Astronauten oder Planet des Todes) vun Stanisław Lem rut. Na disse Vörlaag entstünn 1959 bit 1960 de Science-Fiction-Film Der schweigende Stern in en Tosamenarbeit vun Polen un de DDR (in de Bundsrepubilek ünner den Titel Raumschiff Venus antwortet nicht). De Roman betüüt sik op de Gefahr vun en atomaren Weltkrieg. Na en geheemnisvull Opdecken brickt 1970 en internatschonale Expeditschoon to’n Naforschen na de Venus op un klamüstert op’n Weg Henwiesen op en 1908 fehlslahn Angreep op de Eer utenanner. Op de Venus ankamen finnt se blots en radioaktiv verdreckt Welt vör ahn Leven, woneem blots noch de Maschinen un Reedschoppen för’t Tonichtenmaken loopt, dör de de Venusinwahners sülvst ümkamen sünd.
Mit It Conquered the World weer 1956 en fröhe Filmarbeit vun Roger Corman publizeert. Dorin gifft at Funkkontakt to en verloren glövten Satellit vun de USA, de nu mit en Weltruummonster mit Invasionsafsichten as dat letzte vun sien Oort vun de Venus na de Eer torüchkummt. 1966 is en Remake vun dissen FIlm ünner den Titel Zontar the Thing from Venus vun Larry Buchanan rutkamen.
1958 keen vun den Speelbaas Edward Bernds de Film Queen from outer Space in de Kinos. De düütsche Synchroonfaten In den Krallen der Venus folg 1961. De Film speelt in dat Johr 1985. En Ruumschipp vun de Eer kummt dör en unbekante Kraft vun’n Kurs af un warrt op de Venus roovt. Dor sünd na en Krieg bit op wenige Utnahmen all Mannslüüd op en Naverplaneten verbannt worrn.
De Roman Das Erbe der Phaetonen vun Georgi Martynow keem 1964 op Düütsch rut. In de teemlich afwesseln Geschicht speelt de Venus un ehr minschenlieke Inwahners en Nevenrull as Twüschenstatschoon op de Söök na de ollen Zivilisatschoon vun den as Asteroidengördel ünnergahn föfften Planeten Arsenia.
De 31-bännige Jöögdbookreeg Weltraumpartisanen vun Mark Brandis, de twüschen 1970 un 1987 in düütsch rutkamen sünd, hett de Venus as Sitt vun de „Venus-Eer Sellschap för AStronautik“ utsöcht, nadem dor en nich neger beschreven Terraforming maakt worrn is.
In de Musik hett Gustav Holst in sien Orcherstersuite The Planets (1914–1916) den tweeten Satz Venus, the Bringer of Peace todacht.
Remove ads
- Astrogeologie
- Venustransit
- Affolg vun de Venus-Misschonen
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads