15. Oktober

De 15. Oktober is de 288 Dag in’n Gregoriannschen Klenner, man in Schaltjohren is dat de 289. Dag.

Oktober

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

Wat passeert is

Politik un Sellschop

• 1582: An’n 4. Oktober weer de Gregoriaansch Klenner inföhrt un de folgend tein Daag weern utlaten. Dordör is dit de eerste Dag vun de niege Tietreken.
• 1815: Napoléon Bonaparte geiht op dat Eiland St. Helena, wo he sien letzten Johren in’n Exil verbringen mutt.
• 1885: De Marshallinseln weert düütsch Schutzgebiet
• 1894: Alfred Dreyfus warrt fangen sett wegen Spionaasch.
• 1904: Na den Dood vun sien Vadder Georg I. warrt Friedrich August III. König vun Sassen.
• 1944: Ungarn verklort, dat se ut jümmern Bund mit Düütschland utscheed un Wapenstillstand mit de Aliierten maken doot.
• 1962: De Kubakris fangt an.
• 1963: Konrad Adenauer pedt as Bunnskanzler torüch.
• 1987: Klaus Wedemeier warrt to'n tweeten Mol Bremer Börgermeester. Bremer Senat un nee Lannsregeern vun Bremen is de Senat Wedemeier II
• 1990: Michail Gorbatschow kriggt den Freedensnobelpries.

Weertschop

• 1851: De Disconto-Gesellschaft, de vun David Hansemann grünnt weer un later en vun de bedüdensten Kreditanstalten worrn is, nimmt ehrn Betrieb op.
• 1926: De GeSoLei in Düsseldörp – mit 7,5 Millionen Besökers de gröttste Utstellen vun de Weimarer Republiek – geiht to End.
• 1939: In New York City warrt de LaGuardia Airport open maakt.
• 1996: Dat Geldinstitut Nichei Finance in Japan maakt Pleite. Dat is de gröttste Firmenpleite in de Historie vun Japan.

Kunst, Kultur un Bowark

• 1828: De Oper Die Räuberbraut vun Ferdinand Ries warrt in Frankfort an’n Main eerstmals upführt.
• 1880: De Boarbeiden an’n Kölner Doom warrt as to End verklort.
• 1916: De Oper Das Höllisch Gold vun Julius Bittner warrt in Darmstadt eerstmals upführt.
• 1940: De Hitler-Satire The Great Dictator (dt.: Der große Diktator) vun Charlie Chaplin warrt in de USA to’n eersten mol wiest.
• 1961: De Oper Leonce und Lena vun Kurt Schwaen warrt in Berlin eerstmals upführt.
• 1981: Elias Canetti kriggt den Nobelpries för Literatur.
• 1981: In Los Angeles warrt de Metalband Metallica grünnt.

Wetenschoppen un Technik

• 1669: Kaiser Leopold I. grünnt de Universität Innsbruck.
• 1924: Dat Luftschipp LZ126 lannt as Deel vun de düütschen Reparatschoonen op de US-amerikaanschen Militär-Flaagplatz Lakehurst.
• 1997: De europääsch-amerikaansch Ruumsond Cassini-Huygens warrt na’n Saturn losschickt.
• 2003: De Volksrepubliek China schütt dat Ruumschipp Shenzhou 5 mit den Taikonauten Yang Liwei los un warrt dormit de drütte Natschoon, dat Minschen in’n Weltruum brocht hett.
• 2004: Dat nieg Large Binocular Telescope warrt op den Mount Graham in Arizone, USA in Betrieb nahmen.

Katastrophen

• 1915: Op de Oostsee stött dat düütsch Fährschipp Preußen mit dat Torpedoboot T 100 vun de düütsche Marine tohopen. 39 Minschen blievt dood.

Boren

• 70 v. Chr.: Vergil, röömsch Dichter († 19 v. Chr.)
• 1290: Anna Přemyslovna, Königin vun Böhmen
• 1470: Mutianus Rufus, düütsch Humanist († 1526)
• 1571: Jakob Matham, nedderlännsch Koppersteker
• 1607: Madeleine de Scudéry, franzöösch Schrieverin.
• 1608: Evangelista Torricelli, italiensch Mathematiker un Physiker
• 1665: Franz Joachim Beich, düütsch Maler
• 1693: Franz Caspar Schnitger, nedderlannsch Orgelbuer († 1729)
• 1763: Johann Georg Tralles, düütsch-britsch Mathematiker un Physiker.
• 1795: Friedrich Wilhelm IV., König vun Preußen.
• 1829: Asaph Hall, US-amerikaansch Astronom († 1907)
• 1834: Friedrich Tietjen, düütsch Astronom († 1895)
• 1844: Friedrich Nietzsche, düütsch Philoloog un Philosoph († 1900)
• 1876: Henry Dunlop, britisch Ingenieur un Polarforscher († 1931)
• 1877: Niels Peter Høeg-Hagen, däänsch Offizier, Kartograf un Polarforscher († 1907)
• 1881: Pelham Grenville Wodehouse, britsch Schriever
• 1883: Kurt Arnold Findeisen, düütsch Schriever
• 1889: Cecil Madigan, austraalsch Opdecker un Polarforscher († 1947)
• 1896: Pietro Linari, italieensch Radrennfohrer († 1972)
• 1901: Bernard von Brentano, düütsch Schriever
• 1909: Werner Lieven, düütsch Schauspeler
• 1912: Bernhard Dücker, plattdüütsch Schriever († 2010)
• 1912: Jadwiga Jędrzejowska, poolsch Tennisspelerin († 1980)
• 1917: Paul Tanner, US-amerikaansch Jazzmusiker un Utfinner († 2013)
• 1936: Oleg Leonidowitsch Tschernikow, russisch Schachspeler († 2015)
• 1939: Telesphore Placidus Toppo, indisch Kardinal († 2023)
• 1940: Peter Charles Doherty, austraalsch Deertenmediziner, Immunoloog un Nobelpriesdräger
• 1944: David Trimble, noordirisch Politiker un Freedensnobelpriesdräger († 2022)
• 1948: Chris de Burgh, irisch Musiker, Singer un Ledermaker.
• 1951: Roscoe Tanner, US-amerikaansch Tennisspeler.
• 1959: Sarah Ferguson, scheed Fro vun Prinz Andrew.
• 1964: Olaf Rieck, düütüsch Bargstieger
• 1980: Tom Boonen, belgisch Radrennfohrer
• 1988: Mesut Özil, düütsch Footballnatschonalspeler

Storven

• 961: Abd ar-Rahman III., achter Emir un eerste Kalif vun Cordoba.
• 1564: Andreas Vesalius, belgsch Anatom.
• 1591: Gregor XIV., Paapst.
• 1804: Antoine Baumé, franzöösch Chemiker un Pharmazeut.
• 1852: Friedrich Ludwig Jahn, düütsch Natschoonalist un Turnvadder (* 1778)
• 1858: Carl Gustav Mosander, sweedsch Chemiker (* 1797)
• 1904: Georg I., Künig vun Sassen.
• 1936: George Francis Hampson, britisch Entomoloog un Lepidopteroloog (* 1860)
• 1959: Leopold Fejér, ungarsch Mathematiker.
• 1960: Henny Porten, düütsch Schauspelerin un Stummfilmstar.
• 1964: Cole Porter, US-amerikaansch Komponist.
• 1989: Rudolf Stechmann, düütsch Politiker un Landdagsafordneter (* 1899)
• 2000: Konrad Bloch, düütsch Biochemiker un Nobelpriedsräger.
• 2009: Heinz Versteeg, nedderlannsch Footballspeler (* 1939)
• 2016: Klym Tschurjumow, ukraiinsch Astronom (* 1937)
• 2024: Peter Luther, düütsch Springrieder (* 1939)