ပေါ်တိုရီကိုနိုင်ငံ

ပေါ်တိုရီကို (Puerto Rico^{[မှတ်စု 1]})သည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ ပေါင်းစည်းမထားသောနယ်မြေများအနက်မှ တစ်ခု ဖြစ်ပြီး၊ ဖလော်ရီဒါပြည်နယ်၊ မိုင်ယာမီမြို့၏ အရှေ့တောင်ဘက် မိုင် ၁,၀၀၀ (ကီလိုမီတာ ၁,၆၀၀) အကွာတွင်ရှိသည်။ ချမ်းသာသောဆိပ်ကမ်းဟု စပိန်ဘာသာစကားမှ တိုက်ရိုက်ဘာသာပြန်နိုင်သည်။^[10] ၁၈၉၈ မှ ၁၉၃၂-ခုနှစ်အထိ ပေါ်တိုရီကို (အင်္ဂလိပ်: Porto Rico)ဟု အင်္ဂလိပ်အသံဖလှယ်ခေါ်ခဲ့ကြသည်။^{[မှတ်စု 2][15][16][17]}

ပေါ်တိုရီကို (Puerto Rico သို့မဟုတ် Porto Rico)
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ ပေါင်းစည်းမထားသောနယ်မြေတစ်ခု U.S. ဓနသဟာယ
Commonwealth of Puerto Rico Estado Libre Asociado de Puerto Rico (စပိန်ဘာသာ)
Flag Coat of arms
Nickname(s):  "Isla del Encanto" (စပိန်) ('Island of Enchantment')
Motto(s):  "Joannes est nomen ejus" (လက်တင်) ('John is his name')
Anthem: "La Borinqueña" (စပိန်) (အင်္ဂလိပ်: "The Borinquenian")
ပေါ်တိုရီကို၏ တည်နေရာ
အုပ်ချုပ်နေသည့်နိုင်ငံ	အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအောက် မရောက်မီ	Captaincy General of Puerto Rico
စပိန်နိုင်ငံမှ လွှဲအပ်ချိန်	April 11, 1899
လက်ရှိအခြေခံဥပဒေ	July 25, 1952
မြို့တော် နှင့် အကြီးဆုံးမြို့	ဆဲန်ဟွားန် (San Juan) 18°27′N 66°6′W
တရားဝင် ဘာသာစကားများ	စပိန်ဘာသာ အင်္ဂလိပ်ဘာသာ[1]
လူသုံးများသော ဘာသာစကားများ	94.3% စပိန်ဘာသာ 5.5% အင်္ဂလိပ်ဘာသာ 0.2% ပြင်သစ်ဘာသာ 0.1% အခြား[2]
လူမျိုးစုများ (2010)	75.8% အဖြူ 12.4% အမည်း 3.3% လူမျိုးစပ် 0.5% အမေရိကန်နှင့်အလာစကာ ဒေသခံတိုင်းရင်းသားများ 0.2% အာရှနွယ် <0.1% ပစိဖိတ်ကျွန်းသားများ 7.8% အခြား[3]
အမည်များ	Puerto Rican
အစိုးရ	Devolved presidential constitutional dependency
• ဘုရင်ခံ	en:Pedro Pierluisi (PNP/R)
ဥပဒေပြုရေး	ဥပဒေပြု လွှတ်တော်
• အထက်လွှတ်တော်	Senate
• အောက်လွှတ်တော်	House of Representatives
အမေရိကန် ကွန်ဂရက် လွှတ်တော်
• Resident Commissioner	Jenniffer González (PNP/R)
ဧရိယာ
• စုစုပေါင်း	၉,၁၀၄ km2 (၃,၅၁၅ sq mi)
• ရေ (%)	1.6
Highest elevation	၄,၃၉၀ ပေ (၁,၃၄၀ မီတာ)
လူဦးရေ
• 2019 ခန့်မှန်းခြေ	3,193,694[4][5] (136th)
• 2010 census	3,725,789
• သိပ်သည်းမှု	၃၅၀.၈/km2 (၉၀၈.၆/sq mi) (39th)
GDP (PPP)	2020 ခန့်မှန်းခြေ
• စုစုပေါင်း	$128.556 billion[6] (78th)
• Per capita	$41,198[6] (33rd)
GDP (nominal)	2020 ခန့်မှန်းခြေ
• စုစုပေါင်း	$100.169 billion[6] (61st)
• Per capita	$32,100[6] (27th)
Gini (2011)	53.1[7] high
HDI (2015)	0.845[8] very high · 40th
ငွေကြေး	အမေရိကန်ဒေါ်လာ (US$) (USD)
အချိန်ဇုန်	UTC-04:00 (AST)
ရက်စွဲပုံစံ	mm/dd/yyyy
ယာဉ်မောင်းစနစ်	ညာမောင်း
ဖုန်းခေါ်ကုဒ်	+1 (787), +1 (939)
USPS abbreviation	PR
ISO 3166 code	PR US-PR
အင်တာနက် TLD	.pr
ဝဘ်ဆိုဒ်	pr.gov

ပေါ်တိုရီကိုသည် ဒိုမီနီကန်သမ္မတနိုင်ငံနှင့် ယူအက်စ်ဗာဂျင်းကျွန်းစုများ (U.S. Virgin Islands)အကြား တည်ရှိသော မဟာအဲန်တီးလိ(ဇ်)(Greater Antilles)ကျွန်းစုအကြားရှိ ကျွန်းစုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းတွင် အဓိကကျွန်းဖြစ်သော ပေါ်တိုရီကိုကျွန်းနှင့် Mona၊ Culebra နှင့် Vieques စသည့် သေးငယ်သည့် ကျွန်းများပါဝင်သည်။ မြို့တော်နှင့် လူဦးရေ အထူထပ်ဆုံးမြို့မှာ ဆဲန်ဟွားန် (San Juan) ဖြစ်သည်။^[10] နယ်မြေ၏ လူဦးရေသည် ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် ၃.၂-သန်း ရှိသည်။ စပိန်ဘာသာနှင့် အင်္ဂလိပ်ဘာသာတို့မှာ ရုံးသုံးတရားဝင် ဘာသာစကားများ^[18]ဖြစ်သော်လည်း၊ စပိန်ဘာသာစကားကို အသုံးများသည်။^[19]

မှတ်စု

1. Pronunciation: အင်္ဂလိပ်: /ˌpɔːrtə ˈriːkoʊ, -toʊ ˈ-/ or /ˌpwɛərtə ˈriːkoʊ, -toʊ ˈ-/; စပိန်ဘာသာစကား: [ˈpweɾto ˈriko], local rural: [ˈpwelto ˈχiko, - ˈʀ̥iko].^[9]
2. In 1932, the U.S. Congress officially back-corrected the former Anglicization of Porto Rico into the Spanish name Puerto Rico.^[11][12] It had been using the former spelling in its legislative and judicial records since it acquired the territory. Patricia Gherovici states that both Porto Rico and Puerto Rico were used interchangeably in the news media and documentation before, during, and after the U.S. conquest of the island in 1898. The Porto spelling, for instance, was used in the Treaty of Paris, but Puerto was used by The New York Times that same year. Nancy Morris clarifies that "a curious oversight in the drafting of the Foraker Act caused the name of the island to be officially misspelled".^[13] However, Gervasio Luis Garcia traces the Anglicized spelling to a National Geographic article from 1899, after which the spelling was kept by many agencies and entities because of the ethnic and linguistic pride of the English-speaking citizens of the American mainland.^[14]

ကိုးကား

1. "P. Rico Senate declares Spanish over English as first official language"၊ News Report၊ September 4, 2015။ February 7, 2016 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။ Archived from the original on 1 November 2020။
2. Puerto Rico 2012–2016 American Community Survey 5-Year Estimates။ Department of Commerce (2016)။ September 25, 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
3. 2010 Census: Puerto Rico Profile။ June 26, 2014 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
4. Nevada and Idaho Are the Nation's Fastest-Growing States။ United States Census Bureau (December 19, 2018)။ December 30, 2018 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
5. U.S. Census Bureau QuickFacts: Puerto Rico။
6. World Economic Outlook Database, October 2019။ International Monetary Fund။ 15 January 2020 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
7. Household Income for States: 2010 and 2011။ U.S. Census Bureau (September 2012)။ May 28, 2014 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ May 16, 2014 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
8. Fuentes-Ramírez, Ricardo R. (2017). "Human Development Index Trends and Inequality in Puerto Rico 2010–2015" (PDF). Ceteris Paribus: Journal of Socio-Economic Research 7. Retrieved on May 15, 2017. Archived 25 May 2017 at the Wayback Machine. မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ။ 25 May 2017 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 21 September 2020 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
9. Amaral, Patrícia & Ana Maria Carvalho (2014)။ Portuguese-Spanish Interfaces: Diachrony, synchrony, and contact။ Philadelphia: John Benjamins Publishing Company။ p. 130။ ISBN 9789027258007။ Cite uses deprecated parameter |lastauthoramp= (အကူအညီ)
10. CIA World Factbook - Puerto Rico။ 26 December 2018 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 5 August 2019 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
11. Pedro A. Malavet (2004)။ America's colony: the political and cultural conflict between the United States and Puerto Rico။ NYU Press။ pp. 43, 181 note 76။ ISBN 978-0-8147-5680-5။
12. To change the name of the island of Porto Rico to Puerto Rico, S.J. Res 36, 72nd Congress, enacted 1932. (47 Stat. 158)
13. Patricia Gherovici (2003)။ The Puerto Rican syndrome။ Other Press, LLC။ pp. 140–141။ ISBN 978-1-892746-75-7။
14. Historian၊ Office of the (January 1, 2013)။ Hispanic Americans in Congress, 1822–2012 (အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကားဖြင့်)။ Government Printing Office။ ISBN 9780160920684။
15. Secretary's၊ Puerto Rico; Office၊ Puerto Rico Secretary's (January 1, 1903)။ Register of Porto Rico (အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကားဖြင့်)။ Office of the Secretary။
16. Deusen၊ Richard James Van; Deusen၊ Elizabeth Kneipple Van (1931)။ Porto Rico: A Caribbean Isle (အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကားဖြင့်)။ Henry Holt။
17. Sciences၊ New York Academy of (1922)။ Scientific survey of Porto Rico and the Virgin Islands (အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကားဖြင့်)။ New York Academy of Sciences။
18. Pueblo v. Tribunal Superior, 92 D.P.R. 596 (1965). Translation taken from the English text, 92 P.R.R. 580 (1965), pp. 588–89. See also Lopez-Baralt Negron, Pueblo v. Tribunal Superior: Español: Idioma del proceso judicial, 36, Revista Jurídica de la Universidad de Puerto Rico. 396 (1967), and Vientos-Gaston, Informe del Procurador General sobre el idioma, 36 Revista del Colegio de Abogados de PuertO Rico. (P.R.) 843 (1975).
19. Puerto Rico။ September 12, 2015 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ September 21, 2015 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။