Ċili
stat sovran fl-Amerka t’Isfel / From Wikipedia, the free encyclopedia
Iċ-Ċili hi pajjiż fil-lbiċ estrem tal-Amerika t'Isfel. L-isem uffiċjali tagħha huwa r-Repubblika taċ-Ċili u l-belt kapital hija Santiago. Iċ-Ċili tokkupa l-istrixxa tal-art twila u dejqa bejn l-Oċean Paċifiku u l-katina tal-Andi. Fit-tramuntana għandha fruntiera mal-Peru, fil-lvant mal-Bolivja u l-Arġentina u fin-nofsinhar fejn hemm l-istrett ta' Drake. Iċ-Ċili għandha wkoll xi gżejjer fl-Oċean Paċifiku, l-arċipelagu Juan Fernández Arċipelagu, Sala y Gómez Gżira u l-Ġżira tal-Għid (li qiegħda fil-Polineżja). L-erja totali tal-pajjiż hi ta' 755,838.7 km². Barra minn hekk, iċ-Ċili għandha pretensjoni għas-sovranità fuq żona ta' 1,250,257.6 km² tal-Antartika, magħrufa bħala t-Territorju Antartiku Ċilen. Billi għandha territorji fl-Amerika t'Isfel, fl-Oċeanja u l-Antartika, iċ-Ċili tqis ruħa bħala l-Pajjiż tat-Tliet Kontinenti.
Dan l-artiklu dwar il-ġeografija huwa nebbieta. Jekk trid, tista' tikkontribwixxi issa biex ittejjeb dan l-artiklu, dejjem skont il-konvenzjonijiet tal-Wikipedija. |
Repubblika taċ-Ċili República de Chile |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Mottu: "Por la razón o la fuerza" (Għar-raġuni jew il-forza) | ||||||
Innu nazzjonali: Himno Nacional de Chile |
||||||
Belt kapitali | Santiago1 33°26′S 70°39′W | |||||
L-ikbar belt | Santiago | |||||
Lingwi uffiċjali | Spanjol | |||||
Gvern | Demokratiċi presidenzjali repubblika | |||||
- | President | Gabriel Boric | ||||
Indipendenza | ||||||
- | minn Spanja | 18 ta' Settembru, 1810 | ||||
- | Dikjarata | 12 ta' Frar, 1818 | ||||
Erja | ||||||
- | Total | 756,096,3 km2 (38) 291,930,4 mil kwadru |
||||
- | Ilma (%) | 1,07% | ||||
Popolazzjoni | ||||||
- | stima tal-2012 | 17,402,630[1] (62) | ||||
- | ċensiment tal-2002 | 15,116,435 | ||||
- | Densità | 23/km2 (194) 59.6/mili kwadri |
||||
PGD (PSX) | stima tal-2012 | |||||
- | Total | $320.540 (43) | ||||
- | Per capita | $18,419 (55) | ||||
PGD (nominali) | stima tal-2011 | |||||
- | Total | $248.602 biljun (41) | ||||
- | Per capita | $15,410 (49) | ||||
IŻU (2013) | ▲0.819 (għoli ħafna) (40) | |||||
Valuta | Ċileni Peso ($) | |||||
Żona tal-ħin | UTC-43 UTC-33 (sajf) (UTC-4) |
|||||
Kodiċi telefoniku | +56 | |||||
TLD tal-internet | .cl | |||||
1Il-Kungress Nazzjonali huwa fl Valparaiso.
2Tinkludi l-wiċċ tal Easter Island u l-Juan Fernández Arċipelagu. 3Fil Easter Island u Sala y Gómez Gżira hija żona orarja UTC-6 UTC-5. |
L-aktar belt fin-Nofsinhar b'popolazzjoni ċivili permanenti fil-kontinent Amerikan (l-eqreb tal-Pol t'Isfel) hija Puerto Toro, li għandha 60 abitant u tinsab fil-55 parallel tan-Nofsinhar u tinsab 4000 km mill-Pol t'Isfel. L-aktar belt fin-Nofsinhar b'aktar minn 100,000 abitant (l-eqreb tal-arblu tan-nofsinhar) hija Punta Arenas, li għandha 148,000 abitant u tinsab fit-53 parallel tan-Nofsinhar.
Iċ-Ċili huwa pajjiż li jinsab fl-emisferu tan-Nofsinhar. F'dan is-sens, it-territorju huwa maqsum f'Ċili kontinentali, Ċili insulari, suddiviż imbagħad f' "Ċili insulari kontinentali" u "Ċili insulari oċeaniċi", u Territorju Antartiku Ċilen, li t-talba territorjali tiegħu hija ffriżata skont id-dispożizzjonijiet tat-Trattat tal-Antartiku. , li tagħha ċ-Ċilì huwa firmatarju, mingħajr ma l-firma tagħha tikkostitwixxi rinunzja. Jinsabu fil-ponta tal-Lbiċ tal-Amerika t'Isfel, fir-reġjun imsejjaħ Konu tan-Nofsinhar, iċ-Ċili kontinentali jippreżenta żvilupp lonġitudinali għoli u żvilupp latitudinal żgħir, li jestendi fuq 39 grad ta' latitudni—mill-punt tripartitiku mal-Perù u l-Bolivja sal-Gżejjer Diego Ramírez. — , prinċipalment fiż-żona tal-latitudni medja —it-Tropiku ta’ Kaprikornu jaqsam it-tramuntana tal-pajjiż—. Iċ-Ċili Antartiku jinsab fil-latitudnijiet tan-Nofsinhar għoljin, minn bejn wieħed u ieħor 61° sal-Pol tan-Nofsinhar ġeografiku. Żona: 756,102.4 (38) km², 748,012.1 (98.93%) km² (art), 8,090.3 (1.07%) km² (ilma); Kosta: 6,435 km; L-itwal xmara: Loa; L-aktar punt baxx: Oċean Paċifiku f'0 m 'il fuq mil-livell tal-baħar. n. m., L-ogħla punt: Nevado Ojos del Salado f'6891.3 m 'il fuq. n. m.; Fruntieri territorjali Internazzjonali: 6,339 km: Arġentina: 5,308 km, Bolivja: 860 km, Perù: 171 km; Talbiet marittimi: Żona kontigwa: 24 M, Blata kontinentali: 161,338 km², Żona ekonomika esklussiva: 200 M, Baħar territorjali: 12 M.