Eliżabetta II

Eliżabetta II (Elizabeth Alexandra Marija; twieldet fil-21 ta' April 1926 u mietet fit-8 ta' Settembru 2022)^[1] kienet il-monarka kostituzzjonali ta' 16-il stat sovran (magħrufa bħala r-realms tal-Commonwealth) u territorji tagħhom u d-dipendenzi, kif ukoll kap tal-Commonwealth tan-Nazzjonijiet ta' 54 membru. Kienet Gvernatur Suprem tal-Knisja tal-Ingilterra u, f'xi realms tagħha, twettaq it-titolu tad-Difensur tal-Fidi bħala parti mit-titlu sħiħ tagħha.

Eliżabetta II
monarka ta' Saint Kitts u Nevis 19 Settembru 1983 - 8 Settembru 2022 ← no value - Karlu III → monarka ta' Antigwa u Barbuda 1 Novembru 1981 - 8 Settembru 2022 ← no value - Karlu III → monarka ta' Belize 21 Settembru 1981 - 8 Settembru 2022 ← no value - Karlu III → monarka ta' Saint Vincent u l-Grenadini 27 Ottubru 1979 - 8 Settembru 2022 ← no value - Karlu III → monarka ta' Saint Lucia 22 Frar 1979 - 8 Settembru 2022 ← no value - Karlu III → monarka ta' Tuvalu 1 Ottubru 1978 - 8 Settembru 2022 ← no value - Karlu III → monarka tal-Gżejjer Solomon 7 Lulju 1978 - 8 Settembru 2022 ← no value - Karlu III → monarka ta' Papua New Guinea 16 Settembru 1975 - 8 Settembru 2022 ← no value - Karlu III → monarka ta' Grenada 7 Frar 1974 - 8 Settembru 2022 ← no value - Karlu III → monarka tal-Bahamas 10 Lulju 1973 - 8 Settembru 2022 ← no value - Karlu III → monarka tad-Dominju ta' Fiġi 1970 - 6 Ottubru 1987 ← no value - no value → monarka tar-realm tal-Commonwealth ta' Mauritius 12 Marzu 1968 - 12 Marzu 1992 ← no value - no value → monarka tal-Barbados 30 Novembru 1966 - 29 Novembru 2021 ← no value monarka tar-realm tal-Commonwealth tal-Guyana 1966 - 1970 ← no value - no value → monarka tar-realm tal-Commonwealth tal-Gambja 1965 - 1970 ← no value - no value → monarka tal-Istat ta' Malta 1964 - 1974 ← no value - no value → monarka tal-Malawi 1964 - 1966 ← no value - no value → monarka tar-realm tal-Commonwealth tal-Kenja 1963 - 1964 ← no value - no value → monarka tal-Ġamajka 6 Awwissu 1962 - 8 Settembru 2022 ← no value - Karlu III → monarka tar-realm tal-Commonwealth ta' Trinidad u Tobago 1962 - 1976 ← no value - no value → monarka tar-realm tal-Commonwealth tal-Uganda 1962 - 1963 ← no value - no value → Queen of Trinidad and Tobago (en) 1962 - 1976 monarka tar-realm tal-Commonwealth ta' Sierra Leone 1961 - 1971 ← no value - no value → monarka ta' Tanganyika 1961 - 1962 ← no value - no value → monarka tal-Federazzjoni tan-Niġerja 1960 - 1963 ← no value - no value → monarka tar-realm tal-Commonwealth tal-Gana 1957 - 1960 ← no value - no value → monarka tal-Awstralja 6 Frar 1952 - 8 Settembru 2022 ← Ġorġ VI - Karlu III → monarka tal-Kanada 6 Frar 1952 - 8 Settembru 2022 ← Ġorġ VI - Karlu III → Lord ta' Mann 6 Frar 1952 - 8 Settembru 2022 - Karlu III → Duka ta' Lancaster 6 Frar 1952 - 8 Settembru 2022 - Karlu III → Kap tal-Commonwealth 6 Frar 1952 - 8 Settembru 2022 - Karlu III → monarka tar-Renju Unit 6 Frar 1952 - 8 Settembru 2022 ← Ġorġ VI - Karlu III → monarka ta' New Zealand 6 Frar 1952 - 8 Settembru 2022 ← Ġorġ VI - Karlu III → monarka tad-Dominju tal-Pakistan 6 Frar 1952 - 1956 ← Ġorġ VI - no value → monarka tal-Unjoni tal-Afrika t'Isfel 6 Frar 1952 - 1961 ← Ġorġ VI - no value → Gvernatur Suprem tal-Knisja tal-Ingilterra 6 Frar 1952 - 8 Settembru 2022 monarka tad-Dominju tas-Sri Lanka 6 Frar 1952 - 1972 ← Ġorġ VI - no value → Kmandant Kap tal-Forzi Kanadiżi 1952 - eredi preżuntiva 11 Diċembru 1936 - 6 Frar 1952
Ħajja
Isem propju	Elizabeth Alexandra Mary Windsor
Twelid	Mayfair, 21 April 1926
Nazzjonalità	Renju Unit
Residenza	Palazz ta' Buckingham Kastell ta' Windsor Kastell ta' Balmoral Sandringham House Palazz ta' Holyrood
L-ewwel lingwa	Ingliż
Mewt	Kastell ta' Balmoral, 8 Settembru 2022
Post tad-dfin	King George VI Memorial Chapel (en)
Familja
Missier	Ġorġ VI
Omm	Elizabeth Bowes-Lyon
Konjuga/i	Prinċep Philip, id-Duka ta' Edinburgu  (20 Novembru 1947 -  9 April 2021)
Ulied	uri Karlu III Anna, il-Prinċipessa Rjali Prinċep Andrew, id-Duka ta' York Prinċep Edward, il-Konti ta' Wessex
Aħwa	uri Princess Margaret, Countess of Snowdon (en)
Tribù	familja ta' Windsor
Edukazzjoni
Lingwi	Ingliż Franċiż
Għalliema	Marion Crawford (en) Henry Marten (en) William Henry Harris (en)
Okkupazzjoni
Okkupazzjoni	monarka kollezzjonista tal-arti aristokratiku
Tul	64 in
Premjijiet	List Grand Cross of the Legion of Honour  (1948) Knight Grand Cross with Collar of the Order of Merit of the Italian Republic  (9 Mejju 1958) Grand Order of King Tomislav  (12 Diċembru 2001) Order of the White Eagle  (1996) Collar of the Order of the White Lion  (1996) Knight of the Order of the Golden Fleece  (1989) Order of the Crown of India Order of the Garter Knight Grand Cross with Collar of the Order of Saint Olav‎  (24 Ġunju 1955) Order of the Three Stars, 1st Class  (1996) Grand Cross Special Class of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany  (29 Settembru 1958) Collar of the Order of the Star of Romania  (2000) Grand Cross of the Order of Merit of the Republic of Poland  (1991) Knight Grand Cross in the Order of the Netherlands Lion  (1950) Collar of the Order of the Cross of Terra Mariana  (19 Ottubru 2006) Grand Cross with Collar of the Order of the Falcon  (19 Novembru 1963) Grand Cordon of the Order of Leopold  (1963) Grand Cross of the Order of the Southern Cross  (1968) Grand Cross with collar of the Order of Vytautas the Great  (17 Ottubru 2006) Time Person of the Year  (1952) Order of Freedom of the Republic of Slovenia  (2001) Order of the Nile  (1975) Order of the Yugoslavian Great Star  (1972) Order of the Supreme Sun  (1971) Defence Medal  (1945) War Medal 1939–1945  (1945) King George VI Coronation Medal  (1937) Royal Family Order of George VI  (1937) Grand Order of Mugunghwa  (1986) Decoration for Exceptional Merits  (2008) Order of the Star of Ghana  (2007) Order of the Tribute to the Republic  (23 Novembru 2005) Order of the Golden Heart of Kenya  (1972) Order of the Crown of the Realm  (1972) Order of the Republic of The Gambia  (1974) Order of the Crown of Brunei  (1972, 1992) Order of Kuwait  (1995) Darjah Utama Temasek  (1972) Order of the Niger  (1969) Order of Valour  (1993) Grand Cordon of the National Order of the Leopard  (1973) Order of Independence  (1961) Order of the Republic  (1980) Star of the Republic of Indonesia  (1974) National Order of the Ivory Coast  (1961) Order of the Star of Africa  (1962) Order of the Pioneers of Liberia  (1961, 1979) Ordni Nazzjonali tal-Meritu  (28 Mejju 1992, 23 Ottubru 2000) Order of Independence  (1961) Grand Cross of the National Order of the Lion  (1961) Order of the Virtues  (1948) Order of Ojaswi Rajanya  (1949) Order of Oman  (1979) Order of the Star of Jordan Order of King Abdulaziz al Saud  (1979) Order of al-Hussein bin Ali  (1953, 1984) Grand Collar of the Order of Good Hope  (1995) Grand Cross of the Sash of the Three Orders Order of the Gold Lion of the House of Nassau  (1972) Grand Cross of the National Order of Mali  (1961) Order of Manuel Amador Guerrero  (1953) Order of Solomon  (1954) Order of the Equatorial Star  (1969) Collar of the Order of Merit  (1965) Order of Merit for Distinguished Services  (1998) Order of the Golden Fleece  (1989) Grand Cross of the Order of the White Double Cross‎ : Ivan Gašparovič (en)  (23 Ottubru 2008) Order of the Royal House of Chakri  (1960) Grand Collar of the Military Order of the Tower and Sword  (27 April 1993) Royal Order of the Seraphim  (1953, 1975) Grand Cross of the Order of Charles III  (1986) Order of Boyacá  (1993) Order of State of Republic of Turkey  (14 Mejju 2008) Order of Mubarak the Great  (1979) Star of the Socialist Republic of Romania  (1978) Albert Medal  (1958) Order of the Elephant  (1947) Collar of the Supreme Order of the Chrysanthemum Grand Star of the Decoration for Services to the Republic of Austria  (1966) Grand Collar of the Military Order of Saint James of the Sword honorary doctor of the Royal College of Music  (1973) Order of the Redeemer Member of the Order of Canada Order of Idris I  (1954) Order of the Seal of Solomon  (1954) Order of Charles III  (1986) Hungarian Order of Merit  (1991) Order of the Aztec Eagle  (1973) Order of Sālote Tupou III  (19 Diċembru 1953) Grand Cross with Collar of the Order of the White Rose of Finland  (10 Mejju 1961)
Sħubija	Soċjetà Rjali
Servizz militari
Fergħa militari	Servizz Territorjali Awżiljarju

Fuq l-adeżjoni tagħha fis-6 ta' Frar 1952, ir-Reġina Eliżabetta saret Kap tal- Commonwealth u reġina ta' seba' pajjiżi tal-Commonwealth indipendenti: ir-Renju Unit, il-Kanada, l-Awstralja, New Zealand, l-Afrika t'Isfel, il-Pakistan u s-Sri Lanka. Mill-1956 sal-1992, l-għadd ta' realms tagħha varjaw minn territorji kisbu l-indipendenza u xi realms saru repubbliki. Flimkien mal-ewwel erba' pajjiżi msemmija hawn fuq, ir-Reġina Eliżabetta kienet monarka tal-Ġamajka, il-Barbados, il-Baħamas, il-Grenada, Papwa Gwinea l-Ġdida, il-Gżejjer Solomon, Tuvalu, Santa Luċija, San Vinċenz u l-Grenadini, il-Beliże, Antigwa u Barbuda u San Kitts u Nevis. Ir-renju tagħha huwa l-itwal wieħed għal monarka Brittanika; ir-Reġina Victoria saltnet għal iktar minn 63 sena u r-renju tagħha kien it-tieni l-itwal.

Eliżabetta twieled f'Londra u ġiet edukata privatament id-dar. Missierha aderixxa għat-tron bħala Ġorġ VI fl-1936 wara l-abdikazzjoni ta' ħuh Edward VIII; minn dak iż-żmien kienet l-eredi għat-tron. Hija bdiet biex twettaq doveri pubbliċi matul it-Tieni Gwerra Dinjija, li fihom serviet fis-servizz territorjali awżiljarju. Fl-1947 hija żżewġet lill-Prinċep Philip, Duka ta' Edinburgu, u miegħu kellha erbat itfal: Charles, Anne, Andrew, u Edward. Is-Servizz nkurunat tagħha sar fl-1953 u kien l-ewwel li xxandar.

Ir-Reġina għamlet żjarat u laqgħat storiċi ħafna li jinkludu ż-żjara statali lir-Repubblika tal-Irlanda u żjarat reċiproċi għand l-Papa u minnu. Ir-Reġina rat bidliet kostituzzjonali ewlenin fir-realms tagħha, bħad-devoluzzjoni fir-Renju Unit u l-patriation tal-kostituzzjoni Kanadiża. Żminijiet ta' importanza personali tagħha kienu jinkludu t-twelid u ż-żwiġijiet tat​​-tfal tagħha, it-twelid tan-neputijiet tagħha, l-investitura tal-Prinċep ta' Wales, u ċ-ċelebrazzjoni ta' tragwardi bħall-ġublew tal-fidda, tad-deheb, tad-djamanti u tal-platinu tagħha, fl-1977, fl-2002, fl-2012 u fl-2022 rispettivament.

Referenzi

1. Furness, Hannah (2022-09-08). "Queen Elizabeth II dies aged 96 at Balmoral" (bl-Ingliż). Miġbur 2022-09-08.