![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Bergama_-_AKRAPOL_-_panoramio_%25284%2529.jpg/640px-Bergama_-_AKRAPOL_-_panoramio_%25284%2529.jpg&w=640&q=50)
Pergamon
belt antika Griega fit-Turkija / From Wikipedia, the free encyclopedia
Pergamon jew Pergamum (/ˈpɜːrɡəmən/ jew /ˈpɜːrɡəmɒn/; bil-Grieg Antik: Πέργαμον), magħrufa wkoll bħala Pergamos (Πέργαμος) bil-Grieg modern[1], kienet belt Griega antika sinjura u setgħana f'Mysia. Tinsab 26 kilometru mill-kosta moderna tal-Baħar Eġew fuq promontorju, fuq in-naħa tat-Tramuntana tax-xmara Caicus (illum il-ġurnata magħrufa bħala Bakırçay) u fil-Majjistral tal-belt moderna ta' Bergama, it-Turkija.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Bergama_-_AKRAPOL_-_panoramio_%284%29.jpg/640px-Bergama_-_AKRAPOL_-_panoramio_%284%29.jpg)
Matul il-perjodu Ellenistiku, saret il-belt kapitali tar-Renju ta' Pergamon fil-281-133 Q.K. taħt id-dinastija Attalida, li ttrasformatha f'wieħed miċ-ċentri kulturali ewlenin tad-dinja Griega. Bosta fdalijiet tal-monumenti tagħha għadhom viżibbli, speċjalment il-kapulavur tal-Artal ta' Pergamon.[2] Pergamon kienet l-iżjed waħda fit-Tramuntana fost is-seba' knejjes tal-Asja kkwotati fil-Ktieb tar-Rivelazzjonijiet tat-Testment il-Ġdid.[3]
Il-belt hija ċċentrata fuq mesa (għolja) tal-andesit f'għoli ta' 335 metru li kienet tifforma l-akropoli tagħha. Din l-għolja tinżel f'daqqa lejn in-naħat tat-Tramuntana, tal-Punent u tal-Lvant, iżda tliet artijiet imtarrġin naturali fuq in-naħa tan-Nofsinhar jipprovdu rotta lejn il-quċċata. Lejn il-Punent tal-akropoli, ix-xmara Selinus (illum il-ġurnata magħrufa bħala Bergamaçay) tgħaddi minn ġol-belt, filwaqt li x-xmara Ketios (illum il-ġurnata magħrufa bħala Kestelçay) tgħaddi qribha lejn il-Lvant.
Pergamon tniżżlet fil-Lista ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-2014.[4]