Paris

Paris (Sebutan bahasa Perancis: [paʁi], sebutan bahasa Inggeris: /ˈpærɨs/) ialah ibu negara Perancis dan juga ibu kota negeri Île-de-France (juga dikenali sebagai "Kawasan Paris"). Bersama dengan bandar satelit dan kawasan luar bandar, Paris mempunyai anggaran penduduk sebanyak 12.2 juta penduduk (2013). Paris ialah kawasan bandar yang mempunyai penduduk paling tinggi di dalam Kesatuan Eropah dan metropolitan kedua terbesar di Eropah iaitu sama dengan penduduk London dan hampir menyamai penduduk Moscow, dan juga dianggar mempunyai penduduk metropolitan ke-20 teramai di dunia.

Paris ڤاريس‎code: ms is deprecated
Ibu negara Perancis, komun dan departmen
Bendera Mohor
Nama panggilan: Kota Bercahaya, Kota Cinta Abadi
Cogan kata: Fluctuat nec mergitur (Bahasa Latin) "Dilambung ombak, dia tidak karam"
Negara	Perancis
Kawasan	Île-de-France
Pentadbiran
• Datuk Bandar	Anne Hidalgo
Keluasan
• Jumlah	105 km2 (41 batu persegi)
Penduduk  (2013)
• Jumlah	2,229,621
Zon waktu	UTC+1
• Musim panas (DST)	UTC+2
Laman sesawang	http://en.parisinfo.com/

Paris dikenali dengan gelaran la Ville Lumière (Bandar Berlampu atau Bandar Bercahaya) dan adalah destinasi pelancong utama di dunia.

Keunikannya ialah setiap malam, Paris selalu akan bermandikan cahaya lampu yang terang-benderang, maka dengan itulah digelari La Ville Lumiére oleh pelancong asing (dalam Bahasa Perancis).

Asal-usul nama

Penduduk Paris dikenali dengan nama Parisians dalam Bahasa Inggeris dan Parisiens dalam Bahasa Perancis ([paʁizjɛ̃]  ( dengar)). Nama ibu kota ini berasal daripada nama sekumpulan puak Gaul yang dikenali sebagai Parisii.^[1]:247 Ketika abad pertama hingga keenam, sewaktu Paris berada di bawah jajahan Rom, Paris telah diberi nama Lutetia atau nama penuhnya Lutetia Parisiorum, tetapi kembali pada nama asalnya di bawah pemerintahan Julian the Apostate (361-363 Masihi).

Demografi

Penduduk Bandar Paris ialah 2,125,246 pada satu bancian pada 1999. Bandar Paris merupakan tempat ketiga dari segi kawasan yang paling padat dengan penduduk di Barat, selepas Manhattan di New York City.

Kawasan Paris ialah salah satu kawasan di Eropah yang mempunyai penduduk paling banyak dari segi kepelbagaian budaya, dengan 19.4% daripada penduduknya dilahirkan diluar Perancis. Daripada satu tinjauan pada 1999, 4.2% penduduk Paris merupakan pendatang yang majoritinya dari China dan Afrika.

Geografi

Rencana utama: Geografi Paris

Bandar Paris mempunyai keluasan 105.398 km² (26,044 ekar). Jika ditolak taman Bois de Boulogne dan Bois de Vincennes di pinggirannya, luas sebenar bandar itu cuma 86.928 km² (21,480 ekar).

Paris terletak di belokan Sungai Seine menuju utara dan terdiri dari dua pulau, Île Saint-Louis dan Île de la Cité, yang membentuk bagian tertua kota. Secara keseluruhan, kota ini adalah rata dengan titik terendah Paris terletak pada 35 meter (114 kaki) di atas permukaan laut. Paris memiliki beberapa bukit degan puncak tertinggi yang tertingi adalah Montmartre di kedudukan 130 meter (426 kaki).^[2]:153

Iklim

Rencana utama: Iklim di Paris

Paris memiliki iklim lautan dan dipengaruhi Arus Atlantik Utara. Kota ini memiliki iklim sederhana dan jarang mengalami suhu yang tinggi atau rendah. Purata suhu tinggi tahunan ialah sekitar 15 °C (59 °F), dan purata suhu rendah tahunan pula sekitar 7 °C (45 °F). Suhu tertinggi yang pernah tercatat direkodkan di Paris pada 25 Julai 2019 dengan nilai 42.6 °C (104.7 °F) manakala suhu terendah pula ialah -23.9 °C (-11.0 °F) yang tercatat pada 10 Desember 1879.^[3][4]

Data iklim untuk Paris (Parc Montsouris), ketinggian: 75 m atau 246 ka, purata 1981–2010, ekstrem 1872–kini
Bulan	Jan	Feb	Mac	Apr	Mei	Jun	Jul	Ogo	Sep	Okt	Nov	Dis	Tahun
Rekod tinggi suhu, °C (°F)	16.1 (61.0)	21.4 (70.5)	25.7 (78.3)	30.2 (86.4)	34.8 (94.6)	37.6 (99.7)	42.6 (108.7)	39.5 (103.1)	36.2 (97.2)	28.9 (84.0)	21.6 (70.9)	17.1 (62.8)	42.6 (108.7)
Purata maksimum suhu harian, °C (°F)	7.2 (45.0)	8.3 (46.9)	12.2 (54.0)	15.6 (60.1)	19.6 (67.3)	22.7 (72.9)	25.2 (77.4)	25.0 (77.0)	21.1 (70.0)	16.3 (61.3)	10.8 (51.4)	7.5 (45.5)	16.0 (60.8)
Purata suhu harian, °C (°F)	4.9 (40.8)	5.6 (42.1)	8.8 (47.8)	11.5 (52.7)	15.2 (59.4)	18.3 (64.9)	20.5 (68.9)	20.3 (68.5)	16.9 (62.4)	13.0 (55.4)	8.3 (46.9)	5.5 (41.9)	12.4 (54.3)
Purata minimum suhu harian, °C (°F)	2.7 (36.9)	2.8 (37.0)	5.3 (41.5)	7.3 (45.1)	10.9 (51.6)	13.8 (56.8)	15.8 (60.4)	15.7 (60.3)	12.7 (54.9)	9.6 (49.3)	5.8 (42.4)	3.4 (38.1)	8.8 (47.8)
Rekod rendah suhu, °C (°F)	−14.6 (5.7)	−14.7 (5.5)	−9.1 (15.6)	−3.5 (25.7)	−0.1 (31.8)	3.1 (37.6)	2.7 (36.9)	6.3 (43.3)	1.8 (35.2)	−3.8 (25.2)	−14.0 (6.8)	−23.9 (−11.0)	−23.9 (−11.0)
Purata kerpasan, mm (inci)	51.0 (2.01)	41.2 (1.62)	47.6 (1.87)	51.8 (2.04)	63.2 (2.49)	49.6 (1.95)	62.3 (2.45)	52.7 (2.07)	47.6 (1.87)	61.5 (2.42)	51.1 (2.01)	57.8 (2.28)	637.4 (25.09)
Purata bilangan hari kerpasan (≥ 1.0 mm)	9.9	9.0	10.6	9.3	9.8	8.4	8.1	7.7	7.8	9.6	10.0	10.9	111.1
Purata bilangan hari salji	3.0	3.9	1.6	0.6	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	0.7	2.1	11.9
Purata kelembapan relatif (%)	83	78	73	69	70	69	68	71	76	82	84	84	76
Purata bulanan jangka masa sinaran matahari	62.5	79.2	128.9	166.0	193.8	202.1	212.2	212.1	167.9	117.8	67.7	51.4	1,661.6
Peratus mungkin sinaran matahari	22	28	35	39	42	42	43	49	43	35	26	21	35
Sumber 1: Meteo France,[5][6] Infoclimat.fr (kelembapan relatif 1961–1990)[7]
Sumber 2: Weather Atlas (peratus cahaya Matahari) [8]

Politik

Hubungan antarabangsa

Secara rasminya, Paris hanya mempunyai satu bandar kembar iaitu Rom di Itali sejak 9 April 1956.^[9][10] Selain itu, Paris memiliki hubungan persahabatan dengan bandar-bandar berikut:^[9]

• Algiers, 2003
• Amman, 1987
• Athens, 2000
• Beijing, 1997
• Beirut, 1992
• Berlin, 1987
• Bucharest^[11]
• Buenos Aires, 1999
• Casablanca, 2004
• Chicago, 1996
• Copenhagen, 2005
• Geneva, 2002
• Hanoi, 2013^[12]
• Jakarta, 1995
• Kaherah, 1985
• Kyoto, 1958
• Lisbon, 1998
• London, 2001
• Madrid, 2000
• Mexico City, 1999
• Montreal, 2006
• Moscow, 1992
• New York City, 2007
• Porto Alegre, 2001
• Prague, 1997
• Quebec City, 2003
• Rabat, 2004
• Riyadh, 1997
• Saint Petersburg, 1997
• Sana'a, 1987
• San Francisco, 1996
• Santiago, 1997
• São Paulo, 2004
• Seoul, 1991
• Sofia, 1998
• Sydney, 1998
• Tbilisi, 1997
• Tehran, 2004
• Tokyo, 1982
• Tunis, 2004
• Ubon Ratchathani, 2000
• Warsaw, 1999
• Washington, D.C., 2000
• Yerevan, 1998

Ekonomi

Rencana utama: Ekonomi Paris

Paris ialah pusat utama ekonomi Perancis dan menyumbang sejumlah 30% daripada keluaran dalam negara kasar (KDNK) negara.^[13] Anggaran rasmi pada 2013 menetapkan KDNK nominal Paris pada AS$688 bilion.^[14] Secara keseluruhan, ekonomi Paris banyak berdasarkan bidang perkhidmatan dan kewangan; 80.6% syarikat di Paris tergolong dalam sektor-sektor ini.^[15]

Paris serta tiga departmen bersebelahan (Paris Raya) menerima 24.5 juta orang pelancong pada 2018, termasuk 11.2 juta orang pelancong domestik.^[16] Laporan Euromonitor meletakkan Paris sebagai destinasi pengangkutan udara kedua tersibuk dunia selepas Bangkok.^[17] Kira-kira 393,008 orang pekerja di Paris Raya bekerka dalam sektor pelancongan.^[18]

Pendidikan

Paris adalah rumah kepada universiti berprestij dalam sains dan teknologi (Institut polytechnique de Paris, Université Paris Cité, Université Paris-Saclay, Sorbonne Université), sains politik (Sciences Po)^[19], pengurusan (HEC Paris, ESSEC Business School, ESCP Business School, INSEAD)^[20] dan juga pelbagai disiplin (Universiti PSL).^[21]

Rujukan

1. Delamarre, Xavier (2003). Dictionnaire de la langue gauloise: Une approche linguistique du vieux-celtique continental (dalam bahasa Perancis). Errance. ISBN 9782877723695.
2. Blackmore, Ruth; McConnachie, James (2004). Rough Guide Paris Directions. Rough Guides. ISBN 978-1-84353-317-7.
3. "42.6 °C à Paris : record absolu de chaleur battu !". meteofrance.fr (dalam bahasa Perancis). Météo France. Diarkibkan daripada yang asal pada 25 Julai 2019.
4. "Géographie de la capitale – Le climat" (dalam bahasa Perancis). Institut National de la Statistique et des Études Économiques. Diarkibkan daripada yang asal pada 3 Oktober 2006. Dicapai pada 24 Mei 2006 – melalui Paris.fr.
5. "Climatological Information for Paris, France". Meteo France. August 2011.
6. "Paris–Montsouris (984)" (PDF). Fiche Climatologique: Statistiques 1981–2010 et records (dalam bahasa Perancis). Meteo France. Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 27 Februari 2018.
7. "Normes et records 1961–1990: Paris-Montsouris (75) – altitude 75m" (dalam bahasa Perancis). Infoclimat. Diarkibkan daripada yang asal pada 24 Ogos 2017.
8. "Paris, France – Climate data". Weather Atlas.
9. "Friendship and cooperation agreements". Mairie de Paris. Paris.fr. Diarkibkan daripada yang asal pada 3 April 2016.
10. "Twinning Rome – Paris" (PDF) (dalam bahasa Perancis). 30 Januari 1956. Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 13 November 2018.
    "Roma – Relazioni Internazionali Bilaterali" (dalam bahasa Itali). Commune Roma. Diarkibkan daripada yang asal pada 9 Julai 2016.
11. "Cu cine este înfrățit Bucureștiul?". Adevărul (dalam bahasa Romanian). 21 Februari 2011.CS1 maint: unrecognized language (link)
12. "Hanoi strengthens ties with Ile-de-France". Voice of Vietnam. Dicapai pada 2018-05-04.
13. "Global Power City Index 2015" (dalam bahasa Inggeris). Mori Memorial Foundation, Japan. Dicapai pada 16 April 2016.
14. "Produits intérieurs bruts régionaux et valeurs ajoutées régionales de 1990 à 2015". INSEE (dalam bahasa Perancis). 17 April 2018. Dicapai pada 8 Jun 2020.
15. "Department of Paris; Complete Dossier" (dalam bahasa Perancis). INSEE. Dicapai pada 25 November 2015.
16. Tourism in Paris- Key Figures 2018, Paris Convention and Visitors Bureau (Parisinfo.com)
17. Rosen, Eric (4 September 2019). "The World's Most-Visited City Is Bangkok". Forbes. Diarkibkan daripada yang asal pada 14 September 2019. Dicapai pada 21 September 2019.
18. "Tourism in Paris – Key Figures 2016". Paris Convention and Visitors Bureau. 9 Ogos 2017. Diarkibkan daripada yang asal pada 19 Februari 2018. Dicapai pada 2018-02-18.
19. Classement QS 2024 : Sciences Po devient la 2ème meilleure université mondiale en “Politics”
20. European Business School Rankings 2023
21. 2023 Academic Ranking of World Universities

Pautan luar

• Laman rasmi Paris
• Pages jaunes
• Paris Webcam! Diarkibkan 2014-11-10 di Wayback Machine