From Wikipedia, the free encyclopedia
Kiribati (Jawi: کيريبس atau کيريباتي, disebut: kiribati atau kiribas, IPA: /ˌkɪrɪˈbæs, -ˈbɑːti/),[7] juga dikenali sebagai Republik Kiribati, ialah sebuah negara pulau berdaulat di tengah-tengah Lautan Teduh. Jumlah penduduk tetap di pulau ini mencecah 110,000 (2015), dan lebih daripada separuh daripadanya tinggal di Atol Tarawa. Negara ini terdiri daripada 33 buah pulau atol dan terumbu dan satu pulau atol batu karang timbul, Banaba. Jumlah keluasan ialah 800 kilometer persegi (310 bt2)[8] dan bertaburan seluas 3.5 juta kilometer persegi di lautan (1,351,000 bt2).
Republik Kiribati ريڤوبليک کيريبس Ribaberiki Kiribati | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
Cogan kata: "Te Mauri, Te Raoi ao Te Tabomoa" "Kesihatan, Keamanan dan Kemakmuran" | |||||
Lagu kebangsaan: Teirake Kaini Kiribati Bangkit, Kiribati | |||||
Ibu negara | Tarawa[1][2][3] | ||||
Bandar terbesar | Tarawa | ||||
Bahasa rasmi | |||||
Kumpulan etnik (2000) | 98.8% Micronesian 1.2% lain-lain[4] | ||||
Demonim | I-Kiribati | ||||
Kerajaan | Republik berparlimen | ||||
• Presiden | Anote Tong | ||||
• Timbalan Presiden | Teima Onorio | ||||
Badan perundangan | Dewan Perhimpunan | ||||
Kemerdekaan | |||||
• daripada United Kingdom | 12 Julai 1979 | ||||
Keluasan | |||||
• Jumlah | 811 km2 (313 bt2) (ke-186) | ||||
Populasi | |||||
• Perkiraan 2010 | 103,500 (ke-197) | ||||
• Bancian Penduduk 2010 | 103,500 | ||||
135/km2 (349.6/sq mi) (ke-73) | |||||
KDNK (PPP) | 2011 | ||||
• Jumlah | $599 juta[5] | ||||
$5,721[5] | |||||
KDNK (nominal) | 2011 | ||||
• Jumlah | $167 juta[5] | ||||
$1,592[5] | |||||
HDI (2013) | ▬ 0.607[6] sederhana · ke-133 | ||||
Mata wang | Dolar Kiribati Dolar Australia ( AUD ) | ||||
Zon waktu | ({{{time_zone}}}) | ||||
Arah memandu | kiri | ||||
Kod panggilan | +686 | ||||
Kod ISO 3166 | KI | ||||
DPT internet | .ki |
Kiribati mendapat kemerdekaan daripada United Kingdom pada tahun 1979. Ibu negara dan kawasan yang paling didiami, Tarawa Selatan, terdiri daripada beberapa pulau kecil yang disambung dengan tambak. Ia membentuk separuh daripada keluasan Atol Tarawa.
Nama negara ini berdasarkan sebutan tempatan untuk "Gilbert" sempena nama Thomas Gilbert, seorang peneroka British yang melawati pulau-pulau Kiribati pada tahun 1788 untuk pemetaan Outer Passage dari Port Jackson ke Kwangtung.[9]
Nama "Kepulauan Gilbert" mula dituliskan dalam peta-peta milik Rusia dan Perancis pada 1820. Nama tersebut dimasukkan dalam gabungan Kepulauan Jajahan Gilbert dan Ellice pada tahun 1916 sehinggalah Kepulauan Ellice merdeka daripada gabungan tersebut dan mendapat nama baharu iaitu Tuvalu pada tahun 1976.
Ada yang berpendapat bahawa nama asli untuk Kepulauan Gilberts ialah Tungaru (lihat contoh Arthur Grimble, 1989[10]). Tetapi, nama Kiribati dipilih untuk negara baharu mereka setelah banci diadakan, atas sebab ia kedengaran lebih moden,[[[Wikipedia:Penjelasan|Penjelasan diperlukan]]][11] dan juga untuk fahamkan bahawa pulau-pulau lain juga ada dalam negara Kiribat (contohnya the Phoenix Group dan Line Islands), yang dahulunya bukan sebahagian daripada Tungaru.[12][13]
Sebutan berbeza daripada ejaan: Kiribas ialah sebutan rasmi kerana ti dalam bahasa Kiribati menghasilkan bunyi s.
Kiribati dahulu didiami orang Micronesia yang bercakap dalam bahasa Oseanik sama sejak 3000 SM[14] dan 1300 M.[15] Kawasan tersebut bukannya terpinggir; penakluk daripada Samoa, Tonga, dan Fiji, kemudian memperkenalkan budaya-budaya Polinesia dan Melanesia. Perkahwinan campur akhirnya mengaburkan perbezaan budaya dan menjadikan budaya mereka semua teradun.[16][17]
Untuk rencana lanjutan, lihat Politik Kiribati
Untuk rencana lanjutan, lihat Daerah Kiribati
Untuk rencana lanjutan, lihat Geografi Kiribati
Untuk rencana lanjutan, lihat Ekonomi Kiribati
Untuk rencana lanjutan, lihat Demografi Kiribati
Untuk rencana lanjutan, lihat Budaya Kiribati
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.